(افلا یعلم اذا بعثر ما فی القبور):(آیا نمی داند که روزی از قبرها برانگیخته می شوند؟) [ نظرات / امتیازها ]

Then Allah encourages abstinence from worldly things and striving for the Hereafter, and He informs of what the situation will be after this present condition, and what man will face of horrors. He says,


﴿أَفَلاَ یَعْلَمُ إِذَا بُعْثِرَ مَا فِى الْقُبُورِ ﴾


(Knows he not that when the contents of the graves are poured forth) meaning, the dead that are in it will be brought out.

[ نظرات / امتیازها ]

1 - در قیامت، مردگان از قبرها برانگیخته و پراکنده خواهند شد.

بعثر ما فى القبور

«بَعْثَرَ» (معلوم «بُعْثرَ»); یعنى، بیرون کشید; اجزا را زیر و رو کرد; متفرق ساخت; آشکار کرد و برانگیخت (صحاح اللغة). صاحب «مفردات» بعید نمى داند که فعل «بُعْثِرَ»، مرکّب از فعل هاى «بُعِثَ» و «اُثیرَ» باشد; زیرا معناى هر دو را دارد. مصداق بارز «ما فى القبور» ـ به قرینه ضمیر جمع عاقل در جمله «إنّ ربّهم ...» (در آیات بعد) ـ انسان ها هستند.

2 - قیامت، روز زنده شدن مردگان

بعثر ما فى القبور

بیرون ریخته شدن آنچه در قبرها هست، کنایه از زنده شدن مردگان در قیامت است. تعبیر «قبر» ـ در این آیه ـ ممکن است هر نقطه اى از جهان را که از بقایاى انسان در آن اثرى باشد، شامل گردد; بنابر این، آیه شریفه شامل تمامى انسان ها خواهد بود.

3 - لحظه خروج مردگان از قبرها در قیامت، وحشت انگیز و توجّه به آن، بازدارنده انسان از کفران نعمت، بخلورزى و دلبستگى شدید به ثروت است.

لکنود ... أفلایعلم إذا بعثر ما فى القبور

4 - معاد، تهدیدى براى مال دوستان و ناسپاسان

لکنود ... لحبّ الخیر لشدید . أفلایعلم إذا بعثر ما فى القبور

5 - ایمان به معاد، زمینه ساز از بین رفتن خصلت هاى ناروا است.

لکنود ... أفلایعلم إذا بعثر ما فى القبور

6 - ناسپاسى دشمنان دین، در برابر نعمت هاى خداوند و دلبستگى شدید آنها به دارایى خویش، نشان بى توجهى آنان به معاد

إنّ الإنسـن لربّه لکنود ... أفلایعلم إذا بعثر ما فى القبور

7 - لزوم شناخت ویژگى هاى معاد و غافل نبودن از خطرهاى آن

أفلایعلم

استفهام در آیه شریفه، «انکار تعجبى» است و بر اظهار شگفتى از جهل انسان، دلالت دارد.

8 - معاد جسمانى است.

بعثر ما فى القبور [ نظرات / امتیازها ]

‌پس‌ نداند منبعث‌ آیا شود آنچه‌ ‌باشد‌ ‌در‌ فتور ‌از‌ نیک‌ و بد [ نظرات / امتیازها ]

وحصل : بالتخفیف . ومعنی ( حصل ) جمع فی الصحف ، أی : أظهر محصلا مجموعا . وقیل : میز بین خیره وشره . ومنه قیل للمنخل : المحصل . ومعنی علمه بهم یوم القیامة : مجازاته لهم علی مقادیر أعمالهم ، لأن ذلک أثر خبره بهم . [ نظرات / امتیازها ]

" أَ فَلا یَعْلَمُ إِذا بُعْثِرَ ما فِی الْقُبُورِ ... لَخَبِیرٌ" مصدر" بعثرة" نظیر مصدر" بحثرة" به معناى بعث و نشر است، یعنى برانگیخته شدن و منتشر گشتن، و در جمله" وَ حُصِّلَ ما فِی الصُّدُورِ" منظور از تحصیل آنچه در سینه‏ها است، جدا سازى صفاتى است که در باطن نفوس است، یعنى صفات ایمان از کفر و رسم نیکوکارى از بدکارى، هم چنان که در جاى دیگر فرموده" یَوْمَ تُبْلَى السَّرائِرُ"
ولى بعضى از مفسرین گفته‏اند: منظور از تحصیل ما فى الصدور، بر ملا شدن نهانى‏هایى است که هر کس در باطن خود پنهان کرده، در آن روز این باطنها ظاهر مى‏شود، که هر فردى همانطور که به حساب ظاهرش رسیدند، و جزاى اعمال ظاهریش را دادند، به حساب باطنش هم برسند، و جزاى آن را نیز بدهند.
و جمله" أَ فَلا یَعْلَمُ" جمله‏اى است استفهامى که بوى انکار از آن مى‏آید، و استفهامش براى انکار است، و مفعول فعل" یعلم" جمله‏اى است که حذف شده، و مقام دلالت دارد بر اینکه آن جمله چیست، و آن جمله قائم مقام هر دو مفعول فعل" یعلم" است، و جمله" أَ فَلا یَعْلَمُ" با آنچه حذف شده جمله‏اى است تمام، و از کلمه" إِذا بُعْثِرَ" مطلبى از نو شروع شده، تا انکار در جمله قبل را تاکید کند. و منظور از جمله" ما فِی الْقُبُورِ" بدنهاى آدمیان است.
و معناى آیه- و خدا داناتر است- این است که: آیا انسان نمى‏داند که به خاطر کفران نعمت‏هاى پروردگارش عقوبت‏هایى دارد که وى به زودى به آن مى‏رسد، و با آن جزا داده مى‏شود؟ وقتى آنچه بدن در قبرها هست از قبرها بیرون شود، و نهفته‏ هاى در باطن نفوس بر ملا گردد، و معلوم شود در باطن کافرند یا مؤمن؟ مطیعند یا عاصى؟ در آن وقت خدا به وضع ایشان با خبر است، و بر معیار باطن نفوس، جزایشان مى ‏دهد. [ نظرات / امتیازها ]

[9] آدمی‌ ‌از‌ دوستی‌ دنیا جز ‌با‌ یاد آخرت‌ رهایی‌ پیدا نمی‌کند، ‌پس‌ ‌هر‌ ‌که‌ مشتاق‌ بهشت‌ ‌است‌، شهوتهای‌ دنیا ‌را‌ ‌از‌ یاد می‌برد، و ‌آن‌ ‌که‌ ‌از‌ آتش‌ دوزخ‌ می‌ترسد، تحمل‌ مصیبتهای‌ زندگی‌ ‌بر‌ ‌او‌ آسان‌ می‌شود.

«أَ فَلا یَعلَم‌ُ إِذا بُعثِرَ ما فِی‌ القُبُورِ‌-‌ آیا نمی‌داند ‌که‌ ‌آن‌ گاه‌ ‌که‌ ‌هر‌ چه‌ ‌در‌ گورها ‌است‌ برانگیخته‌ و زیر و زبر شود،» [ نظرات / امتیازها ]

پس آیا این انسان تنگ چشم و بخیل نمى داند آن گاه که در آستانه رستاخیز هر آنچه در گورهاست بیرون ریخته مى شود؟

و هرآنچه از کفر و ایمان و راستى و ریاکارى در ژرفاى سینه ها نهفته است، همه و همه فاش مى گردد تا بر آن ها پاداش و کیفر دهند... [ نظرات / امتیازها ]

6249. Dead bodies, secret plots, evil thoughts and imaginings, long since buried, will yet stand forth before the Judgement Seat of Allah. Instead of being closely hidden or blotted out-as they will have been from the consciousness of mankindthey will stand out as from the consciousness of Allah, which is all-embracing and never suffers from sleep or fatigue. [ نظرات / امتیازها ]

به صورت یک استفهام انکارى تواءم با تهدید مى فرماید: آیا این انسان ناسپاس و بخیل و دنیاپرست نمى داند هنگامى که تمام آنچه در قبرهاست زنده مى شوند...؟ (ا فلا یعلم اذا بعثر ما فى القبور ).بعثر از ماده بعثرة (بر وزن منقبة ) در اصل به معنى زیر و رو کردن و بیرون آوردن و استخراج نمودن است ، و از آنجا که به هنگام احیاى مردگان ، قبرها زیر و رو مى شود، و آنچه در درون آنها است ظاهر مى گردد، این تعبیر در آیات فوق در مورد رستاخیز به کار رفته است .
تعبیر به ((ما فى القبور)) (با توجه به اینکه ((ما)) معمولا براى غیر ذوى العقول مى آید) یا به خاطر آن است که نظر به حالتى دارد که هنوز مردگان خاکند، و یا به خاطر ابهامى است که بر آنها حاکم است که معلوم نیست چه اشخاصى هستند؟
تعبیر به ((قبور)) (قبرها) منافاتى با این ندارد که گروهى از مردم اصولا قبر ندارند، فى المثل در دریا غرق مى شوند، یا قبرشان بعد از مدتى از میان مى رود و خاکهایشان متفرق مى شود، زیرا نظر به غالب مردم است که داراى قبر هستند، بعلاوه قبر در اینجا مى تواند معنى وسیعى داشته باشد یعنى محلى که خاکهاى انسانها در آنجا قرار دارد، هر چند به صورت قبر معمولى نباشد.


[ نظرات / امتیازها ]

9- أَ فَلا یَعْلَمُ إِذا بُعْثِرَ ما فِی الْقُبُورِ

این استفهام توبیخى و انکارى است. کلمه (بُعْثِرَ) به معناى برانگیخته شد میباشد. یعنى آیا این انسان مادى و غافل نمیداند آن هنگامى که مردگان از قبر خارج شوند خدا از رفتارهاى او آگاه است.
چون اکثرا اموات را بخاک مى‏سپارند لذا این آیه میگوید: هنگامى که اموات از قبور خارج شوند. و این دلیل بر آن نیست که افرادى که دفن نشده باشند فرداى قیامت برانگیخته نخواهند شد. چه آنکه قبر در زنده شدن اموات کوچکترین مدخلیتى ندارد [ نظرات / امتیازها ]

قوله تعــــالی: {أَ فَلا یَعْلَمُ إِذا بُعْثِرَ ما فِی الْقُبُورِ وَ حُصِّلَ ما فِی الصُّدُورِ إِنَّ رَبَّهُمْ بِهِمْ یَوْمَئِذٍ لَخَبیرٌ}
حضرت صادق ع فرمود این آیات بخصوص آیه اول و دومی برای عمر بن عاص نازل شده و همچنین شامل مردان دیگر است چه آنها در باطن نسبت به امیرالمؤمنین ع قصد سوء داشتند و خــــداوند خبر داد از اعمال آنها و فرمود: "آیا نمیدانند که روزی برای جزا و کیفر نیک و بد اعمال خود از قبر برانگیخته میشوند و آنچه در دلها از نیک و زشت دارند و پنهان میکنند همه آنها را خـــــداوند پدیدار و آشکار میسازد محققاً آن روز پــــروردگار بر نیک و بد کردارشان آگاهست و پاداش و کیفر آنها به ایشان خواهد رسید" و اینحدیث در امالی نیز روایت شده است. [ نظرات / امتیازها ]