(قال هی راودتنی عن نفسی و شهد شاهد من اهلها ان کان قمیصه قدمن قبل فصدقت و هو من الکاذبین ):(یوسف گفت : او از من کام می خواست ویکی از نزدیکان زن که حاضر بود، گفت : اگر پیراهن یوسف از جلو پاره شده ،زن راست می گوید و یوسف از دروغگویان است )، یوسف برای رد تهمتی که زلیخا به او زده بود و تصریح به حق مطلب و برای آنکه بگوید من اراده سوءنداشته ام ، فرمود: او با من قصد مراوده داشت ، در این هنگام شاهدی از کسان زلیخا که مطابق روایت اهل بیت (ع ) کودکی در گهواره بوده ، به نفع یوسف شهادت داد، و گفت : اگر پیراهن یوسف از جلو پاره شده باشد نشانه آنست که زلیخا برای دفع یوسف با او منازعه و کشمکش نموده و در این صورت حرف زلیخا صحیح بوده و او در گفتار خود صادق است و یوسف دروغ می گوید. [ نظرات / امتیازها ]

قالَ هِیَ راوَدَتْنِی عَنْ نَفْسِی وَ شَهِدَ شاهِدٌ مِنْ أَهْلِها إِنْ کانَ قَمِیصُهُ قُدَّ مِنْ قُبُلٍ فَصَدَقَتْ وَ هُوَ مِنَ الْکاذِبِینَ «26»
قالَ هِیَ راوَدَتْنِی عَنْ نَفْسِی‌: فرمود یوسف: اى عزیز، زلیخا درخواست و مراوده نموده مرا از نفس من، و من امتناع کرده گریختم. اگر هرآینه زلیخا کف مى‌نمود از دروغ گفتن بر یوسف علیه السّلام، هرآینه یوسف علیه السّلام باز مى‌داشت از راست بر او. فرمود: او طلب نمود مرا به عمل قبیح که نسبت به من دهد. یکى از علما بنام نوف الشامى گوید: «1» اگر زلیخا نگفتى «ما جزاء من اراد باهلک سوء» یوسف علیه السّلام نفرمودى هى راودتنى عن نفسى چون یوسف علیه السّلام را متهم ساختى، برائت ساحت نبوى واجب آمدى.
خلاصه عزیز گفت: راستى این سخن به چه دانیم هیچکس از این واقعه خبردار نیست؟ یوسف علیه السّلام فرمود: در آن خانه کودکى چهارماهه، او گواه من است. آن طفل پسر خاله زلیخا بود. عزیز گفت: کودک چهارماهه چه داند و چگونه سخن گوید؟ یوسف علیه السّلام فرمود: خداى من قادر است بر آنکه او را به سخن آورد. در لطایف نقل نموده که‌ «2» عزیز از او پرسید چه گوئى؟ به قدرت کامله الهیه به سخن درآمد. وَ شَهِدَ شاهِدٌ مِنْ أَهْلِها: و شهادت داد شاهدى از کسان زلیخا. نزد بعضى پسر عم زلیخا بود، به زبان درست گفت: إِنْ کانَ قَمِیصُهُ قُدَّ مِنْ قُبُلٍ‌: اگر باشد پیراهن یوسف دریده شده از پیش. فَصَدَقَتْ‌:
پس زلیخا راست مى‌گوید. وَ هُوَ مِنَ الْکاذِبِینَ‌: و یوسف از دروغگویان است، چه این صورت دلیل است بر آنکه زلیخا دفع یوسف مى‌کرد. و از یوسف گریبان از پیش دریده شده است. [ نظرات / امتیازها ]

قال‌َ هِی‌َ راوَدَتنِی‌ عَن‌ نَفسِی‌ وَ شَهِدَ شاهِدٌ مِن‌ أَهلِها إِن‌ کان‌َ قَمِیصُه‌ُ قُدَّ مِن‌ قُبُل‌ٍ فَصَدَقَت‌ وَ هُوَ مِن‌َ الکاذِبِین‌َ «26» وَ إِن‌ کان‌َ قَمِیصُه‌ُ قُدَّ مِن‌ دُبُرٍ فَکَذَبَت‌ وَ هُوَ مِن‌َ الصّادِقِین‌َ «27»
فرمود حضرت‌ یوسف‌ ‌که‌ زلیخا مراوده‌ میکرد مرا ‌از‌ نفس‌ ‌من‌ ‌یعنی‌ ‌او‌
جلد 11 - صفحه 181
اراده‌ سوء داشت‌ و شهادت‌ داد شاهدی‌ ‌از‌ خویشان‌ زلیخا ‌اگر‌ پیراهن‌ یوسف‌ ‌از‌ جلو پاره‌ ‌شده‌ ‌پس‌ زلیخا راست‌ میگوید و یوسف‌ ‌از‌ دروغگویان‌ ‌است‌ و ‌اگر‌ پیراهن‌ ‌او‌ ‌از‌ پشت‌ پاره‌ ‌شده‌ ‌پس‌ زلیخا دروغ‌ میگوید و یوسف‌ ‌از‌ راستگویان‌ ‌است‌.
قال‌َ هِی‌َ راوَدَتنِی‌ عَن‌ نَفسِی‌ ‌اگر‌ زلیخا ‌اینکه‌ افتراء ‌را‌ بیوسف‌ نبسته‌ ‌بود‌ حضرت‌ یوسف‌ پرده‌ زلیخا ‌را‌ پاره‌ نمیکرد و ‌او‌ ‌را‌ رسوا نمینمود لکن‌ ‌برای‌ رفع‌ تهمت‌ ‌از‌ ‌خود‌ ناچار شد حقیقت‌ ‌را‌ اطهار کند وَ شَهِدَ شاهِدٌ مِن‌ أَهلِها بعضی‌ گفتند ‌آن‌ شاهد طفلی‌ ‌بود‌ ‌در‌ گهواره‌ سه‌ ماه‌ ‌بود‌ متولد ‌شده‌ ‌بود‌ و پسر خواهر زلیخا ‌بود‌، و بنحو اعجاز بزبان‌ آمد و شهادت‌ داد و بعضی‌ گفتند رجل‌ حکیمی‌ ‌بود‌ ‌که‌ ‌با‌ عزیز تکلم‌ میکرد و ‌او‌ پسر عم‌ّ زلیخا ‌بود‌ و لکن‌ چون‌ ‌در‌ شهادت‌ حضور و مشاهده‌ لازم‌ ‌است‌ و ‌آن‌ رجل‌ حکیم‌ ‌که‌ حاضر نبوده‌ قضایا ‌را‌ مشاهده‌ کند و بسته‌ ‌بود‌ زلیخا ابواب‌ ‌را‌ و خلوت‌ کرده‌ ‌بود‌ خانه‌ و بیوت‌ ‌را‌ و ‌از‌ کجا ‌آن‌ حکیم‌ میدانست‌ ‌که‌ اصلا پیراهن‌ یوسف‌ پاره‌ ‌شده‌ ‌تا‌ ‌از‌ جلو و پشت‌ ‌آن‌ خبر می‌دهد و ‌اگر‌ بگویی‌ همان‌ موقع‌ ‌که‌ ‌در‌ باز شد مشاهده‌ کرد ‌که‌ ‌از‌ پیش‌ و پشت‌ ‌آن‌ ‌هم‌ خبر داشت‌ و ‌اینکه‌ البته‌ بنحو اعجاز بوده‌ خداوند ‌برای‌ حفظ پیغمبر ‌خود‌ ‌آن‌ طفل‌ ‌را‌ بزبان‌ آورد نظیر تکلم‌ سنگ‌ ریزه‌ ‌در‌ کف‌ مبارک‌ حضرت‌ رسالت‌ صلّی‌ اللّه‌ ‌علیه‌ و آله‌ و سلّم‌ و تکلم‌ سوسمار و شهادت‌ برسالت‌ ‌آن‌ حضرت‌.
اشکال‌‌-‌ ‌اگر‌ ‌اینکه‌ بنحو اعجاز بوده‌ نفس‌ شهادت‌ بصدق‌ یوسف‌ کافی‌ ‌بود‌ استدلال‌ لازم‌ نداشت‌.
جواب‌‌-‌ بلی‌ کافی‌ ‌بود‌ لکن‌ ‌برای‌ بیان‌ اینکه‌ عزیز بالحس‌ مشاهده‌ کند ‌گفت‌ إِن‌ کان‌َ قَمِیصُه‌ُ قُدَّ مِن‌ قُبُل‌ٍ ‌که‌ یوسف‌ چون‌ مشاهده‌ کرد عزیز ‌را‌ ‌از‌ ترس‌ پیراهن‌ ‌خود‌ ‌را‌ پاره‌ کرده‌ فصدقت‌ زلیخا و ‌هو‌ یوسف‌ ‌من‌ الکاذبین‌ و اما إِن‌ کان‌َ قَمِیصُه‌ُ قُدَّ مِن‌ دُبُرٍ چون‌ زلیخا ‌در‌ عقب‌ یوسف‌ میدوید و یخه‌ یوسف‌ ‌را‌ گرفته‌ پیش‌ میکشیده‌ و یوسف‌ امتناع‌ میکرد پیراهن‌ ‌از‌ عقب‌ پاره‌ ‌شده‌ فکذبت‌
زلیخا دروغ‌ میگوید وَ هُوَ مِن‌َ الصّادِقِین‌َ و یوسف‌ ‌از‌ راستگویان‌ ‌است‌، بعلاوه‌ ‌اگر‌ شاهد رجل‌ حکیم‌ ‌بود‌ چون‌ ‌از‌ اهل‌ زلیخا ‌بود‌ و گفتند پسر عم‌ّ ‌او‌ بوده‌ همچه‌ شهادتی‌ ‌را‌ نمیداد و ‌لو‌ حق‌ ‌را‌ فهمیده‌ ‌باشد‌ ‌بر‌ فرض‌ آنکه‌ متدین‌ ‌بود‌ و کذب‌ ‌از‌ ‌او‌ صادر نمیشده‌ اصلا شهادت‌ نمیداد ‌غیر‌ ‌از‌ عنایت‌ حق‌ و حفظ ‌او‌ چیزی‌ نبوده‌. [ نظرات / امتیازها ]

قٰالَ هِیَ رٰاوَدَتْنِی عَنْ نَفْسِی وَ شَهِدَ شٰاهِدٌ مِنْ أَهْلِهٰا إِنْ کٰانَ قَمِیصُهُ قُدَّ مِنْ قُبُلٍ فَصَدَقَتْ وَ هُوَ مِنَ اَلْکٰاذِبِینَ یوسف در دفاع از خود گفت: او این کار را از من مى خواست، على هذا امر بر عزیز مشتبه شد و ندانست تقصیر در کدام است، خبره اى و شاهدى از خانوادۀ زن آمد و جریان را بررسى کرد و گفت: اگر پیراهن یوسف از پیش پاره شده باشد زن راست مى گوید و یوسف از دروغگویان است، معلوم مى شود یوسف قصد تجاوز داشته و زن پیراهن او را از جلو گرفته و پاره کرده است، ظاهر آیه آن است که: شاهد یک انسان عاقل و خبره اى بوده و مى دانسته قضایا را از آثار آنها پى جویى کند، در مجمع البیان از سدى نقل شده که او پسر عموى زلیخا بود و نیز گفته اند که مردى از اقوام او بود در تفسیر عیاشى و برهان و سایر کتابها از ابو حمزۀ ثمالى از امام سجاد علیه السّلام نقل شده که او طفلى بود در گهواره و به اذن خدا به سخن در آمد و چنان گفت، در تفسیر ابن کثیر نیز این مطلب از چند نفر نقل شده است در تفسیر المیزان از «شهد شاهد» که اینگونه کلام را شهادت نمى گویند استظهار مى کند که این سخن بدون رویّه و فکر صادر شده و آن را مؤیّد روایاتى مى داند که ناطق هستند: شاهد طفلى بوده در گهواره و اللّٰه اعلم جبائى در استدلال به قول اول گفته است اگر شاهد طفل بود احتیاج باستدلال نداشت بلکه گفته او معجزه بود [ نظرات / امتیازها ]

«قُدَّ مِنْ قُبُلٍ » 26 مجمع: قرائت «نادر» قبل و دبر» با سه ضمّه است «وَ شَهِدَ شٰاهِدٌ» 26 فخر: در این جمله سه قول است: 1 عقیده ى عدّۀ زیاد از مفسّرین این است که پسر عموى زلیخا مردى حکیم و خردمند بود و در جلو دربار با عزیز آهنگ آن خانه داشتند، صداى دریدن پیراهن شنید و چون آنها را دید آن سخن را گفت و بزلیخا و یوسف نیز آن دستور را داد 2 عدّه اى گفته اند: بچه اى در گهواره بود و این سخنان را گفت 3 شاهد همان پیراهن بوده است که طرز دریدگى آن شاهد عمل آنها بوده است [ نظرات / امتیازها ]

قٰالَ هِیَ رٰاوَدَتْنِی عَنْ نَفْسِی وَ شَهِدَ شٰاهِدٌ مِنْ أَهْلِهٰا إِنْ کٰانَ قَمِیصُهُ قُدَّ مِنْ قُبُلٍ الخ یوسف گفت او از نفس من درخواست نمود و من امتناع نمودم در آن هنگام کسى از وابستگان زلیخا حاضر و او شخصى بافراست بود شهادت داد و گفت اگر گریبان پیراهن یوسف از جلو دریده بدانید که زلیخا راست مى گوید و یوسف از دروغ گویان است [ نظرات / امتیازها ]

یوسف در اینجا سکوت را به هیچوجه جایز نشمرد و با صراحت پرده از روى راز عشق همسر عزیز برداشت و گفت: او مرا با اصرار و التماس به سوى خود دعوت کرد ( قٰالَ هِیَ رٰاوَدَتْنِی عَنْ نَفْسِی ) بدیهى است در چنین ماجرا هر کس در آغاز کار به زحمت مى تواند باور کند که جوان نو خاسته برده اى بدون همسر، بى گناه باشد، و زن شوهردار ظاهرا با شخصیتى گناهکار، بنا بر این شعله اتهام بیشتر دامن یوسف را مى گیرد، تا همسر عزیز را! ولى از آنجا که خداوند حامى نیکان و پاکان است، اجازه نمى دهد، این جوان پارساى مجاهد با نفس در شعله هاى تهمت بسوزد، لذا قرآن مى گوید: در این هنگام شاهدى از خاندان آن زن گواهى داد، که براى پیدا کردن مجرم اصلى، از این دلیل روشن استفاده کنید: اگر پیراهن یوسف از جلو پاره شده باشد، آن زن، راست مى گوید، و یوسف دروغگو است ( وَ شَهِدَ شٰاهِدٌ مِنْ أَهْلِهٰا إِنْ کٰانَ قَمِیصُهُ قُدَّ مِنْ قُبُلٍ فَصَدَقَتْ وَ هُوَ مِنَ اَلْکٰاذِبِینَ ) [ نظرات / امتیازها ]