اولئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ (157)
أُولئِکَ: آن گروه که در مصائب صبر و شکیبائى نمایند و رجوع به
کلمه استرجاع کنند، عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ: بر ایشان است رحمتهاى بسیار از جانب پروردگار ایشان، وَ رَحْمَةٌ: و بخشایش عظیم که بهشت باشد. نزد بعضى مراد از صلوات خدا تزکیه و مغفرت، و مراد به رحمت لطف و احسان الهى مى‌باشد. وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ: و آن جماعت ایشانند راه یافتگان به حق و صواب که آن رضا و تسلیم است.
در منهج در ذیل حدیثى از حضرت صادق علیه السّلام مروى است که چون آیه وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ (الخ) نازل شد، حضرت پیغمبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام را طلبید فرمود: بدین آیه خدا تو را امتحان فرمود. «1» بیان: شرح آن بطور اجمال:
اما به خوف در وقت قتال و جهاد با کفار که هیچ باک نداشتى و از ابطال و شجعان ابدا واهمه ننمودى به طورى که شهرت یافت؛ اما به جوع- روزه داشتن آن حضرت غالبا و افطار به نان جو و ایثار دیگران بر خود؛ اما نقص در اموال- بذل و بخشش آن حضرت که معروف عام و خاص است؛ اما نقص در انفس- آنکه او را خبر دادند به شهادت در منبر و غیر منبر، مى‌فرمود: چه منع کند شقى‌ترین امت محاسن مرا خضاب کند؛ اما نقص ثمرات- حضرت پیغمبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم او را خبر داد که دو نور دیده او حضرت حسن علیه السّلام به زهر و حضرت حسین علیه السّلام را در کربلا شهید کنند؛ اما بشارت صابرین- چون خبر شهادت حضرت جعفر علیه السّلام را از موته آوردند، حضرت کلمه استرجاع بر زبان راند. «2»
حضرت صادق علیه السّلام فرماید: هیچکس قبل از آن حضرت این کلمات را نگفته بود، حق تعالى فرمود: من این را سنت قرار دادم تا بعد از او هر مصیبت زده‌اى اقتدا به او نماید، من صلوات و رحمت به او کرامت فرمایم.
تبصره: آیه شریفه دلالت دارد بر آنکه صلوات بر آل محمد علیهم السلام جایز و مستحسن و وارد باشد.
علامه حلى رضوان الله علیه روزى در مجلس سلطان محمد خدا بنده به مناظره مخالفان مشغول، بعد از اتمام مطلب خود به رسم شکر گزارى خطبه‌اى انشاء نمود مشتمل بر حمد الهى و صلوات بر حضرت رسالت پناهى و آل امجاد آن حضرت. سید موصلى که سنى متعصب بود گفت:
چه دلیل دارى بر جواز صلوات بر غیر انبیاء. علامه رضوان الله علیه در جواب فرمود: دلیل این آیه شریفه است: الَّذِینَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ تا أُولئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ (الخ) سید موصلى از غایت لجاج و عناد و انکار گفت:
على بن ابى طالب و اولاد او را چه مصیبت رسیده؟ علامه فرمود: مصائب اهل بیت علیهم السلام مشهور و معروف است و از جهت انفعال سید فرمود:
چه مصیبت از این بدتر که مانند تو فرزندى ایشان را بهم رسیده که تفضیل بعضى از منافقان را برایشان مى‌دهى و رجحان گروهى از جهال را برایشان روا مى‌دارى. حاضران از قوّت بدیهه جناب علامه رضوان الله علیه تعجب نموده و برناسید مزبور بخندیدند.
[ نظرات / امتیازها ] أُولئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ (157)
ترجمه
آنگروه بر ایشان است تحیات از پروردگارشان و رحمت و آنگروه ایشانند راه یافته‌گان..
تفسیر
گفته شده است صلوات از خداوند پاکیزه نمودن و مغفرت است و رحمت لطف و احسان است و در منهج روایت نموده است که چون حضرت رسول (ص) این آیه را تلاوت فرمود فرمود دو عدیل و همسنک خوب هستند صلوات و رحمت و خوب مزیّتى
است اهتداء و از حضرت صادق (ع) روایت شده است که هر مصیبت زده که استرجاع نماید خداوند فرموده است من صلوات و رحمت نامتناهى باو کراهت مینمایم و این آیه دلالت دارد بر آنکه صلوات فرستادن بر مظلومى که صبر بر مصیبت نموده جائز است و سر خیل مظلومان و صابران اهل بیت اطهارند و کسانیکه منع نمودند صلوات فرستادن بر ایشانرا از ظالمان بر آن خاندان عصمت محسوبند اللهم صل علیهم و العن من ظلمهم الى یوم القیامه.
[ نظرات / امتیازها ]