( ختم الله علی قلوبهم و علی سمعهم و علی ابصارهم غشاوه ):(خداوندبر دلهای آنها مهر زده است و بر گوشها و چشمهای آنان پرده ای است )، خداوندمهر زدن به قلب را به خودش نسبت داده است و پرده و غشاوه بر چشم و گوش رابه خود آنها نسبت داده است .پس یک بار کفر ازناحیه خود آنهاست که حجابی دارند که حق را نمی بینند ویک بار خداوند برای مجازاتشان بردلهای آنها مهر زده ، بخاطر کفر و گناهکاری و فسق آنان .لذا اعمال کفار بین دوحجاب قرار دارد،یکی ازناحیه خودشان و دیگری ازناحیه پروردگارشان و دیگرآنکه کفر هم مانند ایمان دارای مراتب شدت وضعف است که هریک آثار متفاوتی دارد،(و لهم عذاب عظیم :)(و برای آنان عذابی بزرگ است )،به سبب اعمالشان و به سبب اینکه فیض الهی رارد کرده وانکار نموده اند برای آنها عذاب بزرگی می باشد. [ نظرات / امتیازها ]

چرا ابتدا دل و بعد گوشها و تهایتا چشمها ذکر شده اند این ترتیب معنای خاصی دارد؟ [ نظرات / امتیازها ]

خدا بر قلب ها و بر گوش هایشان مهر نهاده و بر چشمانشان پرده اى [ضخیم] قرار دارد و برایشان عذابى بزرگ خواهد بود.

1 - خداوند قلب منکران قرآن را از فهمیدن معارف دین و گوش آنان را از شنیدن حقایق دینى، بازداشته است.

ختم اللّه على قلوبهم و على سمعهم

«ختم» به معناى بستن درب چیزى با گل و مانند آن و به اصطلاح لاک و مهر کردن، است. بسته شدن قلب، کنایه از درک نکردن و نفهمیدن است. و «على سمعهم» مى تواند عطف بر «على قلوبهم» باشد و نیز مى تواند خبر براى «غشاوة» باشد. در برداشت فوق، احتمال اول لحاظ شده است.

2 - بر گوش و چشم منکران قرآن، حجابى است که آنان را از شنیدن و دیدن حقایق دین، ناتوان ساخته است.

و على سمعهم و على ابصرهم غشوة

«غشاوة» به معناى پرده و مانند آن است. در برداشت فوق «على سمعهم» خبر براى «غشاوة» گرفته شده است.

3 - قلب (دل و اندیشه)، گوش و چشم از ابزار شناخت

ختم اللّه على قلوبهم و على سمعهم و على ابصرهم غشوة

4 - مؤثر نبودن انذارهاى پیامبر (ص) در کافرانِ منکرِ قرآن، ناشى از مسدود بودن ابزار درک و فهم ایشان است.

سواء علیهم ءأنذرتهم أم لم تنذرهم لایؤمنون. ختم اللّه على قلوبهم

5 - آدمى، خود ایجاد کننده حجاب شنیدن و دیدن، بر چشم و گوش خویش است.

و على سمعهم و على ابصرهم غشوة

ایجاد «غشاوة» بر چشم و گوش - به خلاف مسدود کردن قلبها - به خداوند نسبت داده نشده است. از این مقابله چنین بر مى آید که کافران، خود ایجاد کننده «غشاوة» بر گوش و چشم خویش هستند.

6 - درک نکردن معارف الهى، کیفرى است از جانب خدا، بر ناشنیده گرفتن و نادیده انگاشتن حقایق دینى

ختم اللّه على قلوبهم و على سمعهم و على ابصرهم غشوة

جمله «و على سمعهم ...» جمله حالیه و بیانگر علت مسدود شدن قلبهاست; یعنى، بدان جهت خداوند آنان را از درک کردن محروم ساخت که ایشان حقایق را ناشنیده انگاشتند و بر واقعیتها چشم فرو بستند.

7 - کفر پیشگان به عذابى گرفتار خواهند شد.

و لهم عذاب عظیم [ نظرات / امتیازها ]

31. All actions are referred to Allah. Therefore when we get the penalty of our deliberate sin, and our senses become impervious to good, the penalty is referred to the justice of Allah (Cf. n.1460, n. 2146, and n. 3577).
32. The penalty here is the opposite of the prosperity referred to in 2:5. As we go down the path of sin, our penalty gathers momentum, just as goodness brings its own capacity for greater goodness. [ نظرات / امتیازها ]

ختم در این آیه به معنی ختم کرد , بست , پایان داد حال به چه چیزی؟ جواب می تواند به ورود روشنایی و حقیقت در قلب کافران باشد که هر چه به آنها راه حقیقت را نشان دهید و نشانه های راه را به آنان نشان دهید آنان باز هم خدا را انکار کرده و قبول نمی کنند زیرا قلب آنان نمی تواند حقیقت را به خود راه دهد این بر اثر کثرت معاصی و عقاید کفرانگیزشان میباشد که قلب آنان از سیاهی و تباهی پر شده و جایی برای نور ندارد.
خداوند بر گوشها و چشمهای آنان روپوشی انداخته که آنان نمی بینند (حقیقت را) ولی در ظاهر چشمهایشان باز است و گوشهایشان نمی شنود(حقیقت را) در حالی که گوشهایی سالم دارند و صداها را می شنوند و به خاطر کردار زشتشان و عقاید پلیدشان برای آنها عذابی سخت بزرگ قرار داده شده است [ نظرات / امتیازها ]