(وعنت الوجوه للحی القیوم وقد خاب من حمل ظلما) (و چهره ها دربرابر خدای زنده و بر پا دارنده ، متواضع می شود و هر کس سنگینی بار ستمی را بدوش دارد ناامید می گردد) یعنی همه در برابر خداوند زنده برپا دارنده ، ذلیل و خوار می شوند چون در آن روزآشکار می شود هیچ کس مالک چیزی نیست و ملک تنها از آن خدای یگانه و قهاراست (لمن الملک الیوم لله الواحد القهار) بنابراین هیچ مانعی در برابر حکم او نخواهد بود و اگر در میان همه اسماء خدا به نام (حی ) و (قیوم ) اشاره شد برای آن است که موردکلام ، مردگانی هستند که بار دوم زنده شدند و وقتی زنده شدند که تمامی اسباب دنیوی از آنها قطع شده و این مقام مناسب با حیات مطلقه و قیومیت خدا نسبت به هر چیزمی باشد. آنگاه می فرماید هر کس که بار ظلمی بر دوش دارد ناامید می شود، یعنی مجرمینی که ایمان نیاوردند، در روز قیامت ناامیدی را که بدترین جزاست خواهند داشت ، چون مؤمن هرگز در قیامت دچار ناامیدی نمی شود و شفاعت شامل حال او خواهد شد و اگرمعنا شامل عموم ظالمان باشد، ناگزیر معنای خیبت ، ناامیدی از مطلق سعادت نخواهد بودبلکه ناامیدی از آن نوع سعادتی است که ظلم با آن منافات دارد. [ نظرات / امتیازها ]

المراد بالوجوه وجوه العصاة ، و أنهم إذا عاینوا یوم القیامة الخیبة و الشقوة و سوء الحساب ، صارت وجوههم عانیة ، أی ذلیلة خاشعة ، مثل وجوه العناة و هم الأساری . و نحوه قوله تعالی (فلما رأوه زلفة سیئت وجوه الذین کفروا) ، (و وجوه یومئذ باسرة) . و قوله تعالی (و قد خاب ) و ما بعده اعتراض ، کقولک : خابوا و خسروا . و کل من ظلم فهو خائب خاسر
[ نظرات / امتیازها ]

منظور از آیه بیان خضوع وخشوع وتسلیم شدن در برابر خدا است.آمدن ((وجوه))شاید برای آن است که خضوع اول بار در چهره ظاهر می شود،
یا خضوع وجوه نمایانگر تمام وجود است؛
آمدن دو وصف «حى- قیوم» به نظر المیزان براى آنست که مردم مرده بودند و زنده شده‏اند ولى خدا زنده دائمى است و قیّوم‏ اشاره به قیام به همه کارهاى مردم است. لِمَنِ الْمُلْکُ الْیَوْمَ لِلَّهِ الْواحِدِ الْقَهَّارِ مؤمن/ 16.
آن گاه پس از خضوع و تسلیم شدن نوبت رسیدگى به حساب مردم است اول: وَ قَدْ خابَ مَنْ حَمَلَ ظُلْماً از آیه بعدى معلوم مى‏شود مراد از «من حمل» کفار هستند که از رحمت و غفران خدا ناامید خواهند بود. [ نظرات / امتیازها ]

وَ عَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَیِّ الْقَیُّومِ وَ قَدْ خابَ مَنْ حَمَلَ ظُلْماً (111)
وَ عَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَیِّ الْقَیُّومِ‌: و صفت دیگر آنکه: و ذلیل و خوار باشند اصحاب رویها براى ذات زنده‌اى پاینده، یعنى تمامى مردمان خاضع باشند خداوند سبحان را مانند ذات اسیران در دولت پادشاه قهار و تسلیمند فرمان خداوند حى قیوم را. وَ قَدْ خابَ مَنْ حَمَلَ ظُلْماً: و بتحقیق بى‌بهره و ناامید گشت از رحمت واسعه الهیه هر که برداشت بار ستم را، که کفر و شرک و ظلم به مردمان باشد و به محضر برد بدون تدارک و توبه در دنیا.
تنبیه: در معنى «حى و قیوم» اختلاف است: ابن بابویه در توحید فرموده:
حى، معنى آن فعال مدبرى است که زنده است لذاته، و جایز نباشد بر ذات‌او موت و فنا، و محتاج نیست به حیاتى که زنده باشد به آن.
قیوم، معنى آن قائم دائم بدون زوال و تغیر است.
حاصل آنکه ذات زنده و پاینده‌اى که حیات و قیام تمامى موجودات منوط به او و ذات سبحانى حى و قائم است بالذات [ نظرات / امتیازها ]

وَ عَنَت‌ِ الوُجُوه‌ُ لِلحَی‌ِّ القَیُّوم‌ِ وَ قَد خاب‌َ مَن‌ حَمَل‌َ ظُلماً (111)
و خاضع‌ و خاشع‌ میشود تمام‌ وجوه‌ ‌در‌ پیشگاه‌ خداوند حی‌ّ قیّوم‌ و بتحقیق‌ مأیوس‌ و ناامید می‌شود کسی‌ ‌که‌ بار ظلم‌ ‌بر‌ گردن‌ ‌خود‌ بار کرده‌.
(وَ عَنَت‌ِ الوُجُوه‌ُ) عنی‌ خضوع‌ و ذلّت‌ ‌است‌ و کلمه الوجوه‌ جمع‌ محلی‌ بالف‌ و لام‌ افاده‌ عموم‌ میکند تمام‌ وجوه‌ ممکنات‌ ‌در‌ پیشگاه‌ احدیت‌ خاضع‌ و خاشع‌ و و ذلیل‌ و حقیر هستند.
(سیه‌ رویی‌ ز ممکن‌ ‌در‌ دو عالم‌
نشد هرگز جدا و اللَّه اعلم)

همه فقیر و محتاج و او است غنىّ بالذات (یا أَیُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ إِلَى اللَّهِ وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ) فاطر آیه 16 (وَ اللَّهُ الْغَنِیُّ وَ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ) محمّد صلّى اللَّه علیه و سلم آیه 40 شاه و گدا وضیع و شریف عزیز و ذلیل، و وجهى ندارد تفسیر بصاحبان وجوه کرد از اعیان و اشراف.
(لِلْحَیِّ الْقَیُّومِ) خداوند زنده پاینده ازلا و ابدا حتى اشرف ممکنات میفرماید:
(الفقر فخرى)
و از مولى الموالى نقل است عرض میکند
(کفانى فخرا ان اکون لک عبدا و کفانى عزّا ان تکون لى ربا).
(وَ قَدْ خابَ مَنْ حَمَلَ ظُلْماً) در حدیث قدسى است فرمود:
(و عزّتى و جلالى لا یجوزنى ظلم ظالم)
و ظلم اقسامى دارد ظلم بنفس‏
(ظلمت نفسى)
دعاء کمیل ظلم بغیر ظلم در دین و مصداق اتمّ هر سه قسم ظالمین بآل محمد علیهم السلام است ظلم بنفس خود را مورد اشدّ عذاب قرار دادند ظلم بغیر بمقربان درگاه الهى از قتل و اسیرى و سایر ظلمهاى نگفتنى ظلم بدین بنده‏گان خدا را در ضلالت و گمراهى انداختند تا زمان ظهور حضرت بقیة اللَّه که از آنها و اتباع آنها انتقام بکشد دیگر خیبت و حسرت و ناامیدى و خسران و زیان و ذلّت و عذاب و غضب الهى بالاتر از این میشود که براى چهار روز دنیا خود را باین مهلکه بیندازند. [ نظرات / امتیازها ]

«وَ عَنَتِ اَلْوُجُوهُ » و آن گاه که گناهکاران وحشت روز قیامت را مشاهده کنند آثار خوارى بر چهره هایشان ظاهر مى شود بعضى گفته اند: مراد از «وجوه» رؤسا و پادشاهان است که در آن روز حالتى مانند اسیران دارند «وَ قَدْ خٰابَ » ؛ این فعل و ما بعدش جملۀ معترضه است [ نظرات / امتیازها ]

وَ عَنَتِ اَلْوُجُوهُ لِلْحَیِّ اَلْقَیُّومِ وَ قَدْ خٰابَ مَنْ حَمَلَ ظُلْماً (العنوة)بمعنى ذلّت است،اشاره به اینکه در قیامت که سلطنت و قهاریت حق تعالى ظهور و بروز تام و تمام پیدا مى نماید چنانچه گفته اند در وصف آن روز است قوله تعالى لِمَنِ اَلْمُلْکُ اَلْیَوْمَ لِلّٰهِ اَلْوٰاحِدِ اَلْقَهّٰارِ سوره مؤمن آیه 6،در آن روز ذلیل و خاضع مى شود کسى که بار ظلم و تعدّى را بنفس خود و بر دیگران بار نموده چنین کسى به خود ستم کرده که بکفران نعمتهاى خداى تعالى و هدایت نیافتن بتعلیم احکام الهى خود را در چاه مذلت سرنگون نموده چنین کسى در آن روز خود را از رحمتهاى غیر متناهى که نصیب مؤمنین باتقوا گردیده محروم ساخته [ نظرات / امتیازها ]

وَ عَنَتِ اَلْوُجُوهُ لِلْحَیِّ اَلْقَیُّومِ مراد از وجوه صاحبان آن است و معناى آیه چنین مى باشد: تمام مردم در روز قیامت فرمانبردار خداوند زنده اى مى شوند که هرگز نمى میرد، هر چیزى به وسیلۀ او استوار است و او بر چیزى جز ذات خودش استوار نیست وَ قَدْ خٰابَ مَنْ حَمَلَ ظُلْماً زیانکارترین مردم در روز قیامت کسى است که به مردم ستم کند و کرامت و آزادى آنان را مورد تجاوز قرار دهد سود برنده ترین مردم کسى است که به خاطر نیکى و انسانیت براى خیر و صلاح مردم کار کند [ نظرات / امتیازها ]