در این آیات از داستانهایى که خداى سبحان به منظور ارائه نمونه‏اى از سنت جارى و رایج خود در نوع بشر از نظر هدایت (قبلا) ذکر کرده بود که: چگونه راه سعادت را به ایشان نشان مى‏داده و راه یافتگان از ایشان به سوى صراط مستقیم را با رساندن به مقام اصطفاء و با نعمتهایى عظیم، گرامى مى‏داشته و آنان را که به وى شرک مى‏ورزیدند و از یاد او اعراض مى‏کردند به عذاب انقراض و بلاهایى الم انگیز مبتلا مى‏کرده است منتقل شده به حمد و سلام بر بندگان مصطفایش، آن بندگان که به مقام اصطفاء رسیدند، منتقل است به بیان این نکته که: تنها ذات اقدس او مستحق عبودیت است، نه غیر او از خدایانى که شریکش کردند، آن گاه دنباله کلام را به مساله توحید و اثبات معاد و آنچه مناسب آن از معارف حقه گوناگون است کشانده. پس مى‏توان گفت: سیاق آیات این سوره، شبیه به سیاق آیات سوره مریم است، که بیانش در همانجا گذشت. [ نظرات / امتیازها ]

گفتیم که در آیات قبل، داستانهایى از انبیاى گذشته و امت‏هایشان آورد و در ضمن آنها به سنت جارى خود در همه امتها اشاره کرد که: با مؤمنین ایشان چه رفتارى کرد، انبیاى آنان را به مقام اصطفاء رسانید سایرین را هم به مزید احسان اختصاص داد، و با کفار ایشان چه کرد؟ آنان را به عذاب استیصال و انقراض دچار ساخت،- و آنچه کرده همه خیر و جمیل بود و سنتش هم بر وفق حکمت بالغه‏اش جریان یافت- اینک از آن بیان منتقل مى‏شود به وضع پیغمبر خاتمش (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و دستورش مى‏دهد که خداى را حمد و ثناگوى و بر بندگان برگزیده شده‏اش سلام و تحیت بفرست و در آخر تقریر مى‏کند که تنها او متعین براى عبادت است و غیر او کسى و چیزى نیست که شایستگى پرستش داشته باشد.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

جمله «وَ سَلامٌ عَلى‏ عِبادِهِ الَّذِینَ اصْطَفى‏» عطف است بر ما قبل، یعنى بر مقول «قل- بگو» و در این که، دستور مى‏دهد به این بندگان برگزیده شده سلام کن، این معنا خوابیده که نفس خود را از هر چه که با این تسلیم، ضدیت دارد و مانع آن مى‏شود خالى کن، چرا؟ براى اینکه نزد آن بندگان، غیر از هدایت الهى و آثار جمیل آن چیزى نیست، (تا نفس آن را بهانه قرار داده و از سلام بر آنان دریغ بورزد) چون معناى سلام، مقتضى تسلیم شدن است.
پس، در حقیقت امر به سلام، امر ضمنى نیز هست به اینکه نفس را آماده قبول آن هدایت که نزد ایشان است و نیز آثار حسنه آن بکن، بنا بر این، آیه شریفه به وجهى در معناى آیه «أُولئِکَ الَّذِینَ هَدَى اللَّهُ فَبِهُداهُمُ اقْتَدِهْ» (انعام/90) خواهد بود، دقت بفرمایید. [ نظرات / امتیازها ]

جمله «آللَّهُ خَیْرٌ أَمَّا یُشْرِکُونَ» تتمه خطاب به رسول خدا (صل‍ی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) است و استفهام در آن براى تقریر است و مى‏فهماند که خدا بهتر است و حاصل مقصود این است که: وقتى ثناء همه‏اش براى خدا است و اوست که بندگان برگزیده شده‏اش را اصطفاء کرده. پس او بهتر است از آلهه‏اى که ایشان مى‏پرستند، با اینکه نه خالقند و نه مدبر، مع ذلک آنها را حمد مى‏گویند و حال آنکه هیچ خیرى از دست آنها به ایشان افاضه نشده است. [ نظرات / امتیازها ]

امام (علیه‌السلم) در ذیل جمله «وَ سَلامٌ عَلى‏ عِبادِهِ الَّذِینَ اصْطَفى‏» فرمود: منظور از این بندگان آل محمد (علیهم‌السلام) هستند.

علامه طباطبایی: این روایت را تفسیر جوامع الجامع (ص 333) نیز، از ائمه اهل بیت (علیهم‌السلام) به دو نحو آورده، یکى بدون سند، و دیگرى هم بطور مضمر (یعنى گفته: از آن جناب و معین نکرده از کدام یک از ائمه نقل کرده).
خواننده عزیز به خاطر دارد که در بیان گذشته خود که در ذیل همین آیه آوردیم، گفتیم: از سیاق برمى‏آید که مراد از این بندگان به حسب مورد آیه انبیاء (علیهم‌السلام) هستند که به نعمت اصطفاء متنعم بودند و خداى تعالى داستانهاى جمعى از ایشان را در قرآن کریم آورده. بنا بر این، اگر روایت صحیح باشد از قبیل جرى و تطبیق فرد بر کلى خواهد بود.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

پس از ذکر داستانهاى برخى از پیامبران پیشین که با هدف دلدارى پیامبر اسلام و تقویت روحى او بیان شد، اینک از پیامبر خود مى‏خواهد که خداوند را ستایش کند و هم بر بندگان برگزیده او درود فرستد و این بدان‏جهت است که خداوند همواره یاور بندگان برگزیده خود است و بنابراین شایسته ستایش است و بندگان برگزیده خداوند هم به خاطر زحمت‏هایى که در راه خدا کشیده‏اند شایسته درود هستند. [ نظرات / امتیازها ]

منظور از بندگان برگزیده خداوند در این‏جا پیامبران هستند که ذکر آنها در آیات پیش آمده بود. در قرآن کریم به پنج نفر از پیامبران با ذکر نامشان سلام داده شده است که عبارتند از نوح، ابراهیم، موسى، هارون و عیسى و نیز الیاسین. همچنین به مسلمانان دستور داده شده به پیامبر اسلام سلام دهند: و سلّموا تسلیما. [ نظرات / امتیازها ]