(و لله ما فی السموات و ما فی الارض و الی الله ترجع الامور):( وهر چه در آسمانها و زمین است از آن خداست و همه امور بسوی خدا بازمی گردند)،پس او هر گونه بخواهد می توانددر آنها تصرف کند و علت اینکه اوظلم نمی کند همین است ، چون او مالک تمام اشیاء عالم در همه جهات است وحق هر گونه تصرف در آنها را دارد، لذا در حق او تصور ندارد که در غیر ملکش تصرف کند تا مصداق ظلم و تعدی باشد و هر چه هست از آن اوست ، چون کسی ظلم می کند که احتیاجی داشته باشد که جز با تعدی و تصرف در ملک غیرخود نمی تواند آن را برآورده سازد و حال آنکه خدای تعالی بی نیاز مطلق است وتمام موجودات در قبضه قدرت و تحت سلطه و ملکیت اویند.ازآنجا که غیر خدا هیچ مالکیت و ا ختیاری در هیچ چیز ندارد تا خدا آن را ازاو سلب کند و از چنگ او به در آورد و اراده خود را در آن جاری سازد تاظلم حساب شود، لذا بازگشت همه امور تنها به خود اوست . [ نظرات / امتیازها ]

این آیه در حقیقت مشتمل بر دو دلیل بر عدم صدور ظلم و ستم از ناحیه خدا است نخست اینکه خدایى که مالک تمام هستى و موجودات این جهان مى‏باشد ظلم و ستم در باره او مفهومى ندارد، کسى تعدى بدیگرى مى‏کند که فاقد چیزى باشد که دیگران دارند.
به علاوه ظلم و ستم در باره کسى مفهوم دارد که ممکن است بدون جلب رضایت او کارى صورت گیرد اما آن کس که تمام امور هستى از آغاز تا پایان به او باز مى‏گردد و هیچکس بدون اذن او نمى‏تواند کارى انجام دهد ظلم و ستم از ناحیه او ممکن نیست. [ نظرات / امتیازها ]

قرآن در ترسیم دلیل بى‏نیازى خدا از ستم و بیداد را این‏گونه ترسیم مى‏کند: «و للّه ما فى‏السّماوات و ما فى‏الارض و الى‏اللّه ترجع‏الامور» و آنچه در آسمانها و زمین است، از آنِ خداست و همه کارها به‏سوى‏او باز گردانده مى‏شود. به‏اعتقاد جمعى از مفسّران، منظور از «بازگشت همه کارها به‏سوى اوست» این است که تمامى پدیده‏ها طبق قانون مرگ و فنا، ازمیان مى‏روند و خداوند دگر باره آنها را براى پاداش و کیفر زنده مى‏سازد. و عدّه‏اى دیگر معتقدند مقصود این است که خدا در این جهان، نوعى توان و اختیار تصرّف در کارها را به بندگانش داده است؛ امّا در آخرت، همه اینها زوال مى‏پذیرد و تمامى امور تنها به‏سوى او بازگردانده مى‏شود. شایان ذکر است که در این آیه شریفه بدان دلیل جاى «الیه»، «الى اللّه» بکار رفته است که در درجه نخست هرکدام از دو جمله بطور مستقل کامل باشند و دیگر اینکه با آوردن نام مقدّس «اللّه» بجاى ضمیر، گرامیداشتى صورت پذیرفته باشند. [ نظرات / امتیازها ]

این آیه اشاره به بحثهاى مختلف گذشته درباره اتحاد و اتفاق و ایمان و کفر و امر به معروف و نهى از منکر و نتایج و عواقب آنها کرده ، مى فرماید: ((اینها آیات خدا است که بحق بر تو مى خوانیم )) تلک آیات الله نتلوها علیک بالحق ). سپس مى افزاید: آنچه بر اثر تخلف از این دستورات دامن گیر افراد مى شود، نتیجه اعمال خود آنها است ((و خداوند به هیچ کس ستم نمى کند))، (و ما الله یرید ظلما للعالمین ) بلکه این آثار شوم همان است که با دست خود براى خود فراهم ساختند. آیه بعد در حقیقت مشتمل بر دو دلیل بر عدم صدور ظلم و ستم از ناحیه خدا است نخست اینکه خدائى که مالک تمام هستى و موجودات این جهان مى باشد ظلم و ستم درباره او مفهومى ندارد، کسى تعدى بدیگرى مى کند که فاقد چیزى باشد که دیگران دارند. به علاوه ظلم و ستم درباره کسى مفهوم دارد که ممکن است بدون جلب رضایت او کارى صورت گیرد اما آن کس که تمام امور هستى از آغاز تا پایان به او باز مى گردد و هیچکس ‍ بدون اذن او نمى تواند کارى انجام دهد ظلم و ستم از ناحیه او ممکن نیست . قرآن مى گوید: ((و (چگونه ممکن است خدا ستمکند در حالى که ) آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است مال اوست و همه کارها به سوى او باز مى گردد))) و به فرمان اوست (و لله ما فى السموات و ما فى الارض و الى الله ترجع الامور). [ نظرات / امتیازها ]

و اشارت بمالکیت خود فرموده که: وَ لِلّٰهِ و مر خداى راست مٰا فِی اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ مٰا فِی اَلْأَرْضِ آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است وَ إِلَى اَللّٰهِ و بسوى خداى تعالى تُرْجَعُ اَلْأُمُورُ باز گردانیده شود همۀ کارها [ نظرات / امتیازها ]

«وَ لِلّٰهِ مٰا فِی اَلسَّمٰاوٰاتِ » 109 ابو الفتوح: این جمله بجاى استدلال بر جملۀ جلو است که گفته شده است خدا ظلم نمى خواهد چون ستم از عجز است و احتیاج که برابر قدرت خداوند متصوّر نیست و همه ى آفرینش وابسته ى به او و مال او است فخر: فلاسفه پنداشته اند که چون اول آسمان و بعد زمین گفته شده است معلوم مى شود که اوضاع آسمانى موجب تحولات و حوادث زمینى است

«وَ إِلَى اَللّٰهِ تُرْجَعُ اَلْأُمُورُ» 109 مجمع: بازگشت کارها بسوى خدا بمناسبت آن است که همه چیز فانى مى شود و باز به قدرت او برمى گردد براى رسیدگى به نتیجه و یا چون در این عالم مردم در کارهاى خود مختار هستند در عالم دیگر هیچ اختیار نیست و بازگشت همه ى قدرتها و اختیارها به او است

طنطاوى: خدا ستم نمى کند زیرا ستم یعنى نابجا و کار یا چیزى را از روش خود برگرداندن و چون زمین و آسمان پیوسته است و منظم پس از او ستم نیست و همین است که گفته است: «لِلّٰهِ مٰا فِی اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ مٰا فِی اَلْأَرْضِ » یعنى آسمان و زمین به عدالت و نظم او پایدار است و چون ملک و ملّتها را هم وابسته به عدالت کرده است، از این روى است که گفته شده است: «إِلَى اَللّٰهِ تُرْجَعُ اَلْأُمُورُ» پس اگر ملّتها در کار خود عادل و مطابق با نظام خداوند باشند باقى و سرفرازند و اگر ستمکار و منحرف از نظام آفرینش شدند پاى مال و نابود مى شوند

استفاده ى ما از این دو آیه: 1 مکرّر نوشته ایم توصیف آیات قرآن بحقّ و صدق نشانه ى کمال اطمینان پیغمبر (ص) است باین مطالب [ نظرات / امتیازها ]

وَ لِلّٰهِ مٰا فِی اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ مٰا فِی اَلْأَرْضِ وَ إِلَى اَللّٰهِ تُرْجَعُ اَلْأُمُورُ گویا در این آیه حق جلّ و علا علت اصلى نفى ظلم را از خود نمودار مى کند و بشر را خاطر نشان مى گرداند بدو مطلب که علت و اسّ اساس عدم ظلم از مقام کبریائى خالق عالم چیست و آن دو مطلب یکى اشاره به علت فاعلى و دیگر اشاره به علت غائى موجودات است

پس «وَ لِلّٰهِ مٰا فِی اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ مٰا فِی اَلْأَرْضِ » اشاره به علت فاعلى عالم است که آنچه در آسمانها و زمین است ملک او و مخصوص به او است و چون مالک و متصرف در تمام اوضاع عالم و جهانیان است هر تصرفى نسبت بنظام عالم بکند تصرف عدوانى ننموده بلکه اضافه بر اینکه مالک است مصلح امور و «أَحْسَنُ اَلْخٰالِقِینَ » است که نظام موجودات را بوجه نیکو مقرر فرموده و نیز کسى که این عالم مجلل و مزین را فقط به اراده ازروى رحمت واسعه خود از عدم بدون معاون و شریک بعرصه وجود آورده او غنى بالذات است و چنانچه گفته شد ظلم و ستم نمودن مى توان نسبت به کسى داده شود که محتاج باشد نه بغنى بالذات که ساحت وجودش از ظلم و ستم بمخلوقات ضعیفش مبراء است

وَ إِلَى اَللّٰهِ تُرْجَعُ اَلْأُمُورُ همین طورى که او مبدأ و پدیدآورنده موجودات و علت فاعلى است همین طور او عز و جل علت غائى و بازگشت موجودات بسوى او است«هو المبدأ و المعاد»و هستى و نیستى همه ممکنات بید قدرت او است پس چگونه مى توان تصور نمود که آنچه را خودش از راه لطف عطاء نموده باخذ عدوانى که عبارت از ظلم و ستم بغیر است از مخلوقات ضعیفش بگیرد هرگز ممکن نیست و هیچ عاقلى چنین تصورى نخواهد نمود

و خلاصه اینکه این آیات از دو جهت حق را از ظلم مبراء مى گرداند یکى از جهت مالکیت که فرموده «وَ لِلّٰهِ مٰا فِی اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ مٰا فِی اَلْأَرْضِ » که چون مالک است هرچه بکند در ملک خود کرده در مال غیر نیست که گمان کند تصرف عدوانى نموده

و دیگر از جهت غایت که در نظام عالم و حکمتى که در آن بکار برده دلیل بارزى است بر اینکه ازروى عدل و حکمت و کرم هر ممکنى را بقدر استعداد و قابلیتش به وى افاضه وجود کرده و نظام خلقت را مرتب گردانیده اینست که در نعم و بخششهاى الهى تفاوت پدید گردیده و کوته نظران شاید گمان کنند که نسبت ببعضى ستم شده دیگر ندانند که چقدر بینشان تفاوتها است از جهت نظام آفرینش و تفاوت افراد بشر بى خبرند و در اثر جهل نسبتهاى ناروا بمقام کبریائى مى دهند [ نظرات / امتیازها ]

آنچه در آسمان و زمین است مملوک حق است به ملکیت حقه حقیقیه نه اضافیه اعتباریه مانند ملکیت اشیاء از براى مخلوق و در تحت تصرف و سلطنت و اراده و اختیار او است حقا و حقیقة از لا و ابدا به طورى که هر امرى که واقع شود منتهى بقضا و قدر الهى است و بازگشت بامر او مى کند و پاداش مؤمنین و جزاى مخالفین هم در روز قیامت بهمان قسمى که وعد و وعید فرموده بامر او انجام خواهد گرفت
[ نظرات / امتیازها ]