● عبدالله عبداللهي -
اطیب البیان
اراده فرموده خداوند که در تکالیف شماها تخفیف دهد و انسان مخلوق ضعیفى است مراد از تخفیف سهولت تکلیف است مقابل تکالیف شاقه چنانچه مفاد آیه شریفه است وَ لاٰ تَحْمِلْ عَلَیْنٰا إِصْراً کَمٰا حَمَلْتَهُ عَلَى اَلَّذِینَ مِنْ قَبْلِنٰا رَبَّنٰا وَ لاٰ تُحَمِّلْنٰا مٰا لاٰ طٰاقَةَ لَنٰا بِهِ الایه آخر سوره بقره، و گذشت بیان آن، و از این جهت گفتند دین اسلام دین سمحه سهله است و آیه شریفه عام است نسبت بتمام تکالیف و لو مورد آیه احکام مذکوره در آیات قبل است از نکاح حرائر و اماء دوام و انقطاع و هدایت بسنن سابقین از اخیار و اشرار و قبولى توبه و جلوگیرى از متابعت شهوت پرستان لکن مکرر گفته شده که مورد مخصص نیست لذا بطور اطلاق فرمود یُرِیدُ اَللّٰهُ أَنْ یُخَفِّفَ عَنْکُمْ و جمله وَ خُلِقَ اَلْإِنْسٰانُ ضَعِیفاً بمنزله علت است براى جمله قبل که چون خلقت انسان ضعیف است در جعل احکام تخفیف داده شده و ضعف انسان هم از جهت قواى بدنى است طاقت اعمال شاقه ندارد، و در حیوانات در بسیارى از قوى مشاهده شده که بسیار قوه آنها زیادتر است هم قوه باصره و سامعه و شامه و ذائقه و لامسه و هم قوه بدنیه و هم از جهت قواى روحى در جلوگیرى نفس از مشتهیات و هم صبر بر بلیات بلى امتیاز آنها فقط در قوه عقلائیست اگر فرمان فرماى سائر قوى گردد و اما اگر تابع آنها شود از تمام حیوانات پست تر است
آدمى زاده طرفه معجونیست کز فرشته سرشته و از حیوان گر کند میل این شود پس از این ور کند میل آن شود به از آن (فمن غلب عقله على شهوته فهو اعلى من الملائکة و من غلب شهوته على عقله فهو اخس من البهائم) حدیث نبوى صلّى اللّٰه علیه و آله و سلّم
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
» ترجمه تفسیر مجمع البیان
یُرِیدُ اَللّٰهُ أَنْ یُخَفِّفَ عَنْکُمْ : خداوند مى خواهد در مورد زنها و اجازه ازدواج با کنیزان، براى شما تخفیف قائل شود این معنى از مجاهد و طاووس است و ممکن است منظور این باشد که خداوند مى خواهد با قبول و توفیق توبه براى شما تخفیفى بدهد و ممکن است منظور این باشد که خداوند مى خواهد بطور کلى در تکالیف شما تخفیفى بدهد که نسبت بامتهاى پیشین چنین تخفیفى نداده بود
وَ خُلِقَ اَلْإِنْسٰانُ ضَعِیفاً : انسان طورى آفریده شده است که در مورد زنان کم صبر است برخى گفته اند: منظور این است که انسان طورى آفریده شده است که در برابر هوى و شهوت، مقاومت نمى کند و با ترس و حزن بزانو در مى آید
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
» تفسیر گازر
حقّ تعالى بیان کرد که غرض او درین احکام چیست گفت:خداى تعالى مى خواهد که بیان کند براى شما آنچه صلاح شما در آنست از احکام و راه نماید شما را به راهها و سنّتهاى آن کسانى که پیش از شما بوده اند و مى خواهد که توبۀ شما قبول کند و شما بر توبه باشید و خداى تعالى دانا و محکم کارست،بدانچه مى فرماید از سر علم فرماید و بصواب فرماید
این آیت دلیل است بر بطلان مذهب مجبّره از آنکه خداى تعالى گفت:من بیان مى خواهم،و ایشان گفتند که:تلبیس ادلّه کند و خواهد،و خداى تعالى گفت:من توبه مى خواهم،مجبّره گفتند که:اصرار بر معصیت خواهد،و گفت که:من هدایت مى خواهم، ایشان گفتند که:ضلالت خواهد،آنگه خداى تعالى بیان کرد که من چه مى خواهم ؟و ایشان چه خواهند؟گفت که:خداى توبۀ شما قبول کند و شما بر توبه باشید،آنچه لایق حکمت اوست به خود حواله کرد و آنچه لایق جهل و سفه ایشانست بدیشان حواله کرد، آنچه خداى بدیشان حواله کرد به خداى حواله مى کنند اگر فعل فعل خداست فردا ظاهر شود و اگر فعل فعل ایشانست هم ظاهر شود،اگر عقاب خداى را کنند قول قول ایشانست و اگر عذاب ایشان را کنند بدانند که آن فعل بد و اعتقاد بد ایشان بوده است، حقّ سبحانه و تعالى در ابطال مجبّره بصریح گفته است که:خداى توبۀ شما مى خواهد و آنان که تابع هواى نفس و شهواتند مى خواهند که از راه حقّ و ازین شریعت و احکام بچسبند چسبیدنى عظیم مجاهد گفت:مراد زناکنندگانند چون ایشان مفسدند مى خواهند که شما نیز مانند ایشان باشید «وَدُّوا لَوْ تَکْفُرُونَ کَمٰا کَفَرُوا فَتَکُونُونَ سَوٰاءً» سوخته خرمن سوخته خواهد خرمن ،و گفته اند:جهودان و ترسایانند که نکاح محرّمات روا مى دارند،بعضى گفتند:که گبرکانند که هیچ تحرّج نکنند ازین معنى،و گفته اند که: مراد جملۀ مبطلانند که متابعت هوى و شهوات کنند آنگه خداى تعالى با بندگان تقریر فضل و نعم خود کرد و گفت که:خداى تعالى مى خواهد که بار گران را از شما تخفیف کند چنانکه گفت: «یُرِیدُ اَللّٰهُ بِکُمُ اَلْیُسْرَ وَ لاٰ یُرِیدُ بِکُمُ اَلْعُسْرَ» و این تخفیف بقبول توبه است و به آنچه رخصت داد از نکاح بندگان کسى را که طول وسعت نکاح حرّه ندارد چون از عنت و غلبۀ شهوت ترسد آنگه بازنمود که آدمى ضعیف است بر هیچ چیز طاقت ندارد هوى برو غالب باشد و شهوت برو غالب بود حسن بصرى گفت:ضعف او آنست که او را از آبى مهین آفریده اند عبد الله عبّاس گفت:هشت آیت درین سوره است که فرزند آدم را بهتر است از هرچه در دنیا آفتاب برو تابد و هى 1 «یُرِیدُ اَللّٰهُ لِیُبَیِّنَ لَکُمْ 2 «و اللّه»یرید ان یتوب علیکم»3 «یُرِیدُ اَللّٰهُ أَنْ یُخَفِّفَ عَنْکُمْ » 4 «إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبٰائِرَ مٰا تُنْهَوْنَ عَنْهُ » 5 «إِنَّ اَللّٰهَ لاٰ یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ » 6 «إِنَّ اَللّٰهَ لاٰ یَظْلِمُ مِثْقٰالَ ذَرَّةٍ » 7 «وَ مَنْ یَعْمَلْ سُوءاً أَوْ یَظْلِمْ نَفْسَهُ » 8 «مٰا یَفْعَلُ اَللّٰهُ بِعَذٰابِکُمْ »
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
» تفسیر مخزن العرفان در علوم قرآن
یُرِیدُ اَللّٰهُ أَنْ یُخَفِّفَ عَنْکُمْ وَ خُلِقَ اَلْإِنْسٰانُ ضَعِیفاً خداى جلیل از راه لطف و کرم بتشریع شرایع و سنن خواسته است که به این انسان ضعیف تخفیف بدهد مخصوصا بشریعت اسلام که دین سهله سمحه است و جمع کند بین سعادت جسمانى و روحانى بشر را که به سعادتین فائز گردد و باز تکلیف بر او گران نباشد
از ابن عباس نقل مى کنند که گفته در این سوره هشت آیه است که براى فرزند آدم بهتر است از آنچه آفتاب بر آن بتابد 1 (یُرِیدُ اَللّٰهُ لِیُبَیِّنَ لَکُمْ ) 2 (وَ اَللّٰهُ یُرِیدُ أَنْ یَتُوبَ عَلَیْکُمْ ) 3 (یُرِیدُ اَللّٰهُ أَنْ یُخَفِّفَ عَنْکُمْ ) 4 (إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبٰائِرَ مٰا تُنْهَوْنَ عَنْهُ ) 5 (إِنَّ اَللّٰهَ لاٰ یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ ) 6 (إِنَّ اَللّٰهَ لاٰ یَظْلِمُ مِثْقٰالَ ذَرَّةٍ ) 7 (مَنْ یَعْمَلْ سُوءاً أَوْ یَظْلِمْ نَفْسَهُ ) 8 (مٰا یَفْعَلُ اَللّٰهُ بِعَذٰابِکُمْ )
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
» تفسیر کاشف
یُرِیدُ اَللّٰهُ أَنْ یُخَفِّفَ عَنْکُمْ ؛ خدا مى خواهد در ازدواج زنانى که براى شما حلالند و حتّى در غیر این موضوع، بار شما را سبک کند؛ زیرا خدا فرموده است: «یُرِیدُ اَللّٰهُ بِکُمُ اَلْیُسْرَ وَ لاٰ یُرِیدُ بِکُمُ اَلْعُسْرَ؛ خدا براى شما خواستار آسایش است نه سختى»
«وَ مٰا جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی اَلدِّینِ مِنْ حَرَجٍ ؛ برایتان در دین هیچ تنگنایى پدید نیاورد»
در حدیث شریف است: «براى شما دینى آوردم که آسان و با گذشت است» و وَ خُلِقَ اَلْإِنْسٰانُ ضَعِیفاً انسان در برابر انگیزه هاى لذت بخش به ویژه لذّت جنسى ضعیف است ازاین رو، خداوند، لذّت بردن از زنان را در ضمن حدودى که پیش تر بیان شد حلال کرده است در افسانه هاست که ابلیس به موسى گفت: هیچ مردى با زنى خلوت نمى کند، مگر اینکه خود من (و نه یارانم) همراه او هستم تصوّر نمى کنم که کسى ضعف روحى و جسمانى انسان را همانند على علیه السّلام درک کرده باشد؛ زیرا فرمود: «اگر امید بر انسان عارض شود، طمع او را ذلیل و خوار مى کند اگر طمع او را برانگیزد، حرص هلاکش مى سازد اگر ناامیدى بر وى چیره شود، اندوه او را مى کشد
اگر خوف به او برسد، احتیاط وى را به خود مشغول مى دارد اگر مصیبتى به او برسد بى تابى او را رسوا مى کند اگر نادار شود، گرفتار مشکلات مى شود» و نیز آن حضرت فرمود: «بیچاره فرزند آدم! اجلش نامعلوم، بیمارى هایش پنهان، و عملش در بایگانى
پشه او را آزار مى دهد، جرعه اى آب گلوگیرش مى شود، وى را مى کشد و عرق بدبویش مى سازد»
امام علیه السّلام همان گونه که جهات ضعف انسان را تصویر کرده، جهات قوّت و عظمت او را نیز به تصویر مى کشد ازاین رو، فرمود: «الإنسان یشارک السبع الشداد » ؛یعنى موهبتى که خدا به انسان داده است، تنها در زمین و شرایط محیط او متوقف نمى شود، بلکه از آن فراتر مى رود و به کرۀ ماه، زهره، مریخ و سایر جاهایى مى رسد که بشر براى
رفع نیازها و رسیدن به هدف هاى خود آنها را به تسخیر درمى آورد امام علیه السّلام به ضعف انسان اشاره مى کند تا وى به نیروى خود تکیه نکند و بدان فریب نخورد و در نتیجه به طغیان و سرکشى دست نزند و نیز به توانایى هاى او اشاره مى کند تا در برابر مشکلات و ناتوانى تسلیم نشود و در نتیجه از کار و تلاش دست بکشد انسان خردمند کسى است که فداکارى مى کند؛ امّا در عین حال از گرفتارى هاى ناگهانى و پیشامدها بیمناک است
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.