رمز برادری در این آیه تنها در ایمان و تقوای الهی می باشد.و اینکه برای صلح وآشتی باید از کلمات محبت آمیز و پر مودت ومهر آمیز وبا انگیزه روانی استفاده کرد.و در این آیه صلح وصفا نشانه دریافت رحمت الهی می باشد.وصلح بین برادران دینی وظیفه گروهی خاص نیست و بر همه مسلمانان واجب می باشد. [ نظرات / امتیازها ]

بسم الله الرحمن الرحیم
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ (الحجرات/١٠
قرآن در اینجا به عنوان یک قانون کلى و عمومى براى همیشه و همه جا مى گوید: ((هرگاه دو گروه از مؤ منان با هم به نزاع و جنگ پردازند در میان آنها صلح برقرار سازید)) (و ان طائفتان من المؤ منین اقتتلوا فاصلحوا بینهما)
درست است که ((اقتتلوا)) از ماده ((قتال )) به معنى جنگ است ، ولى در اینجا قرائن گواهى مى دهد که هرگونه نزاع و درگیرى را شامل مى شود، هر چند به مرحله جنگ و نبرد نیز نرسد، بعضى از شاءن نزولها که براى آیه نقل شده بود نیز این معنى را تاءیید مى کند.
بلکه مى توان گفت اگر زمینه هاى درگیرى و نزاع فراهم شود فى المثل مشاجرات لفظى و کشمکشهائى که مقدمه نزاعهاى خونین است واقع گردد اقدام به اصلاح طبق این آیه لازم است ، زیرا این معنى را از آیه فوق از طریق القاء خصوصیت مى توان استفاده کرد.
به هر حال ، این یک وظیفه حتمى براى همه مسلمانان است که از نزاع و درگیرى و خونریزى میان مسلمین جلوگیرى کنند، و براى خود در این زمینه مسؤ لیت قائل باشند، نه به صورت تماشاچى مانند بعضى بیخبران بى تفاوت از کنار این صحنه ها بگذرند.
این نخستین وظیفه مؤ منان در برخورد با این صحنه ها است .
سپس وظیفه دوم را چنین بیان مى کند: ((و اگر یکى از این دو گروه بر دیگرى تجاوز و ستم ، و تسلیم پیشنهاد صلح نشد، شما موظفید با طایفه باغى و ظالم پیکار کنید، تا به فرمان خدا بازگردد و گردن نهد)) (فان بغت احداهما على الاخرى فقاتلوا التى تبغى حتى تفى ء الى امر الله ).
بدیهى است که اگر خون طائفه باغى و ظالم در این میان ریخته شود بر گردن خود او است ، و به اصطلاح خونشان هدر است ، هر چند مسلمانند، زیرا فرض بر این است که نزاع در میان دو طائفه از مؤ منین روى داده است .
به این ترتیب ، اسلام جلوگیرى از ظلم و ستم را هر چند به قیمت جنگ با ظالم تمام شود لازم شمرده و بهاى اجراى عدالت را از خون مسلمانان نیز بالاتر دانسته است ، و این در صورتى است که مساءله از طرق مسالمت آمیز حل نشود.
سپس به بیان سومین دستور پرداخته ، مى گوید: ((و اگر طایفه ظالم تسلیم حکم خدا شود و زمینه صلح فراهم گردد در میان آن دو طبق اصول عدالت صلح برقرار سازید))
فان فائت فاصلحوا بینهما بالعدل.

یعنى تنها به درهم شکستن قدرت طایفه ظالم قناعت نکند، بلکه این پیکار باید زمینه ساز صلح باشد، و مقدمه اى براى ریشه کن کردن عوامل نزاع و درگیرى و گرنه با گذشتن زمان کوتاه یا طولانى بار دیگر که ظالم در خود احساس توانائى کند برمى خیزد و نزاع را از سر مى گیرد.
بعضى از مفسران از تعبیر ((بالعدل )) استفاده کرده اند که اگر در میان این دو گروه حقى پایمال شده ، یا خونى ریخته شده که منشاء درگیرى و نزاع گشته است ، باید آنهم اصلاح شود، و گرنه ((اصلاح بالعدل )) نخواهد بود.
و از آنجا که تمایلات گروهى گاهى افراد را به هنگام قضاوت و داورى به سوى یکى از دو طایفه متخاصم متمایل مى سازد، و بى طرفى داوران را نقض مى کند قرآن در چهارمین و آخرین دستور به مسلمانان هشدار داده که : ((قسط و عدل و نفى هرگونه تبعیض را رعایت کنید که خداوند عدالت پیشه گان را دوست دارد)) (و اقسطوا ان الله یحب المقسطین

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]