(لقد ر ای من ایات ربه الکبری ): (و هرآینه آیاتی از آیات بزرگ پروردگارش را دید)می فرماید رؤیت قلب رسولخدا ص در آنچه دید رؤیتی صادق بود و اینکه رؤیت را به قلب نسبت داده ، به جهت آنست که مراد از دیدن در اینجا ادراک شهودی و مافوق حواس ظاهری است . بعضی مفسران (79) نیز گفته اند معنای عبارت این است که قلب رسولخدا آنچه را که چشمش دیده بود تکذیب نکرد و آن را تصدیق نمود.آنگاه با استفهامی توبیخی می فرماید: آیا برای این در جدال خود اصرار می ورزید که آن جناب به خلاف آنچه ادعای دیدنش را می کند، معتقد شود؟با اینکه رسولخدا ص یکبار دیگر نزد سدره المنتهی نازل شد و جبرئیل یا آیات الهی را با رؤیت قلبی دیدار کرد، سدره المنتهی ، گویا نوعی درخت سدر در مکانی درمنتهای آسمانهاست ، چون می فرماید: جنت المأوی در نزدیک آنست و مراد از جنت المأوی ، محل استقرار و مأوای مؤمنان است یعنی همان بهشت قیامت که قرارگاه دائمی آنهاست ، در ادامه می فرماید این درخت و این مکان در نزدیکی بهشت واقع بود وپیامبر وقتی آن را دید به سدره احاطه یافت آنچه که احاطه می یابد و در اینجا مطلب مبهم است و نفرموده چه چیز به سدره المنتهی احاطه می یابد، آنگاه می فرماید: چشم رسولخدا ص آنچه را دید به غیر صفت حقیقی آن ندید و امری غیر واقعی را هم مشاهده نکرد، هرچه دید درست و حقیقی بود. (و مراد از دیدن در اینجا نیز رؤیت قلبی و ادراک است ).و سوگند می خورم که او بعضی از آیات پروردگارش را مشاهده کرد و با دیدن آنها،رؤیت پروردگارش تمام شد و ذات حق را با رؤیت قلبی و شهودی ادراک نمود، امامشاهده ذات حق بدون حجاب و بدون وساطت آیت امری محال است همچنانکه فرمود (ولا یحیطون به علما(80) به هیچ وجه بر او احاطه علمی نمی یابند) در تفسیرالدرالمنثور از بعضی از صحابه نقل شده که گفتند: یا رسول الله آیا پروردگارت رادیده ای ؟ فرمود: او را با چشم ندیده ام بلکه دو بار او را با قلب خود مشاهده کردم‌. [ نظرات / امتیازها ]