(و البلد الطیب یخرج نباته باذن ربه و الذی خبث لا یخرج الا نکداکذلک نصرف الایات لقوم یشکرون ):(و سرزمین پاکیزه روئیدنیش به اذن پروردگارش بیرون می آید و آن زمینی که ناپاک است جز اندکی ناچیز بیرون نمی آورد، اینچنین آیات را برای گروهی که سپاسگزارند می گردانیم )،(نکد)یعنی کم و اندک و این آیه گذشته از معنای ظاهری که دارد و می فرماید:(زمین پاک وناپاک هر دو از آب باران سیراب می شوند ،اما آنکه پاک است گیاهان مختلف ازآن می روید، ولی آنکه ناپاک است جز اندکی روئیدنی ندارد)،معنای عمیقتر ووسیعتری دارد و می رساند که اعمال حسنه و آثار ارزنده از گوهر پاک سرچشمه می گیرد و به عکس اعمال پلید و آثار بی ارزش از خبث طینت ناشی می شوند ومعنای آیه این است که مردم اگر چه در قبول فیض پروردگار مختلفند ،ولیکن این اختلاف از ناحیه خود آنهاست وگرنه رحمت الهی عام و مطلق است وخداوند اینچنین آیات خود را بصورتهای گوناگون عرضه می دارد،برای گروهی که شکرگزار باشند و کفران ننمایند. [ نظرات / امتیازها ]

با ذکرى که از رویش میوه ها در اثر نزول باران به میان آمد، خاطر نشان مى سازد که زمینها بر دو گونه اند: زمین پاک و آماده که با نزول باران، به امر خداوند، گیاهان گوناگون در آن مى رویند، و زمین پلید که حتى اگر باران هم برآن ببارد، جز اندکى علف هرز چیزى در آن نمى روید.
باران رحمت خدا بر همه جا مى بارد ولى زمینهاى آماده از آن بهره بردارى مى کنند و گلها و گیاهان و درختان میوه در آن مى رویند و زمینهاى بى استعداد از آن استفاده نمى کنند و رشد و نموى در آن صورت نمى گیرد.
مى توان گفت که این سخن، مثلى براى مؤمنان و کافران است. مؤمنان که آمادگى دریافت پیام الهى را دارند به وسیله قرآن رشد مى کنند و شکوفا مى شوند، ولى کافران در اثر دورى از خدا و عناد با حق و گناه و معصیت، آن آمادگى را ندارند و نمى توانند از هدایتهاى قرآن بهره گیرند و آن را در خود جاى دهند و رشد کنند. البته باید توجه کنیم که زمین دل کافران در اثر اعمال خودشان تبدیل به شوره زار بى خس و خاشاک شده است و آنها مى توانند با پرهیز از عناد و لجاجت، تغییر کلى در وجود خود به وجود آورند و دل خود را آماده دریافت هدایتهاى الهى کنند همانگونه که زمین هاى بى استعداد را هم با تغییر اساسى و افزودن مواد لازم مى توان زیر کشت برد. در پایان آیه تذکر مى دهد که ما این چنین آیات را براى گروهى که سپاسگزار هستند گوناگون بیان مى کنیم. آنها کسانى هستند که در مقابل نعمتهاى بى شمار خداوند از جمله نعمت قرآن خداى را سپاسگزارى مى کنند. [ نظرات / امتیازها ]

برگزیده تفسیر نمونه :
(آیه 58)- در این آیه براى این که گمان نشود یکنواخت بودن باران دلیل آن است که همه سرزمینها یکسان زنده شوند، و براى این که روشن گردد، استعدادها و آمادگیهاى متفاوت سبب استفاده‏هاى مختلف از مواهب الهى مى‏شود، مى‏گوید:
«سرزمین شیرین و پاکیزه گیاهان پربرکت و مفید و سودمند به اذن پروردگار، از آن مى‏روید» (وَ الْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ).
«اما زمینهاى شوره‏زار و خبیث و زشت، چیزى جز گیاهان ناچیز و کم ارزش نمى‏رویاند» (وَ الَّذِی خَبُثَ لا یَخْرُجُ إِلَّا نَکِداً).
و در پایان آیه مى‏فرماید: «این چنین آیات را براى کسانى که شکرگزارند (و از آن استفاده مى‏کنند و راه هدایت را مى‏پویند) بیان مى‏کنیم» (کَذلِکَ نُصَرِّفُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَشْکُرُونَ).
آیه فوق در حقیقت اشاره به یک مسأله مهم است و آن این که تنها «فاعلیت فاعل» براى به ثمر رسیدن یک موضوع، کافى نیست بلکه استعداد و «قابلیت قابل» نیز شرط است. [ نظرات / امتیازها ]

تفسیر کشاف
(و البلد الطیب ) الأرض العذاة الکریمة التربة (و الذی خبث ) الأرض السبخة التی لا تنبت ما ینتفع به (بإذن ربه ) بتیسیره و هو فی موضع الحال ، کأنه قیل : یخرج نباته حسنا وافیا لأنه واقع فی مقابلة (نکدا) و النکد الذی لا خیرفیه . و قرئ : یخرج نباته ، أی یخرجه البلد و ینبته . و قوله (و الذی خبث ) صفة للبلد و معناه و البلد الخبیث لا یخرج نباته إلا نکدا ، فخذف المضاف الذی هو النبات ، و أقیم المضاف إلیه الذی هو الراجع إلی البلد مقامه : إلا أنه کان مجرورا بارزا ، فانقلب مرفوعا مستکنا لوقوعه موقع الفاعل ، أو یقدر : و نبات الذی خبث . و قرئ : نکدا ، بفتح الکاف علی المصدر أی ذا نکد . و نکدا بإسکانها للتخفیف ، کقوله : نزه عن الریب ، بمعنی نزه . و هذا مثل لمن ینجع فیه الوعظ و التنبیه من المکلفین ، و لمن لا یؤثر فیه شی ء من ذلک . و عن مجاهد : آدم و ذریته منهم خبیث و طیب . و عن قتادة : المؤمن سمع کتاب الله فوعاه بعقله و انتفع به ، کالأرض الطیبة أصابها الغیث فأنبتت . و الکافر بخلاف ذلک . و هذا التمثیل واقع علی أثر ذکر المطر و إنزاله بالبلد المیت و إخراج الثمرات به علی طریق الاستطراد (کذلک ) مثل ذلک التصریف (نصرف الَیات ) نرددها و نکررها (لقوم یشکرون ) نعمة الله و هم المؤمنون ، لیفکروا فیها و یعتبروا بها . و قرئ : یصرف ، بالیاء أی یصرفها الله . [ نظرات / امتیازها ]

تفسیر نور
کلمه‏ى «نَکد»، به معناى چیزى است که در آن خیرى نباشد، «نبات نَکد»، به معناى گیاه کم و بى‏فایده مى‏باشد. زمین شوره سنبل بر نیارد در او تخم و عمل ضایع مگردان اگر با دید وسیع به این آیه بنگریم، شاید بتوان یکى از مصادیق سرزمین پاک را که محصول پاک مى‏دهد، خانواده‏ى پاک بدانیم. گوهر پاک بباید که شود قابل فیض‏ ورنه هر سنگ و گلى لؤلؤ و مرجان نشود آیات قرآن، مثل بارانِ رحمت است، هنگامى که بر افراد آماده تلاوت شود، شناخت و عشق و ایمان و تلاش در پى دارد، ولى نااهلان را جز لجاجت و دشمنى نمى‏افزاید: «و ننزّل من القرآن ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین و لایزید الظالمین الاّ خساراً» <148> باران که در لطافت طبعش خلاف نیست‏ در باغ لاله روید و در شوره زار، خس پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله فرمودند: «مثل ما بعثنى اللّه من الهدى و العلم کمثل الغیث الکثیر اصاب ارضاً...» مبعوث شدن من با علم و هدایت بر مردم، همانند باریدن باران بسیار زیادى است که بعضى زمین‏ها آن را مى‏گیرند و بعضى نمى‏گیرند. چنانکه بعضى دستورات مرا مى‏گیرند و عالم و فقیه مى‏شوند و بعضى سربلند نکرده و هدایت را قبول نمى‏کنند. <149> پس قلب طیّب همانند سرزمین طیّب و قلب خبیث مانند سرزمین خبیث و غیر بارور است. 1- تنها نزول رحمت براى سعادت کافى نیست، قابلیّت و ظرفیّت محل هم لازم است. «والبلد الطیّب» 2- گرچه نظام طبیعت، بر قوانین خاص خود استوار است، اما همه چیز زیر نظر و با اراده و اذن پروردگار صورت مى‏پذیرد. «باذن ربّه» 3- اصل بر پاکى و پاک بودن است و ناپاکى، یک مسئله‏ى عارضى است. «البلد الطیّب... و الّذى خَبُثَ» 4- نه یک تذکّر کافى است و نه تذکّرات یکنواخت کارساز است، بلکه ارشاد و تبلیغ باید متعدّد و متنوّع باشد تا به نتیجه نزدیک شویم. «نصرّف الآیات» 5 - گرچه قرآن براى همه مایه‏ى هدایت است، امّا تنها شاکرین بهره مى‏گیرند. «نصرّف الآیات لقوم یشکرون» [ نظرات / امتیازها ]

تفسیر کشاف
(و البلد الطیب ) الأرض العذاة الکریمة التربة (و الذی خبث ) الأرض السبخة التی لا تنبت ما ینتفع به (بإذن ربه ) بتیسیره و هو فی موضع الحال ، کأنه قیل : یخرج نباته حسنا وافیا لأنه واقع فی مقابلة (نکدا) و النکد الذی لا خیرفیه . و قرئ : یخرج نباته ، أی یخرجه البلد و ینبته . و قوله (و الذی خبث ) صفة للبلد و معناه و البلد الخبیث لا یخرج نباته إلا نکدا ، فخذف المضاف الذی هو النبات ، و أقیم المضاف إلیه الذی هو الراجع إلی البلد مقامه : إلا أنه کان مجرورا بارزا ، فانقلب مرفوعا مستکنا لوقوعه موقع الفاعل ، أو یقدر : و نبات الذی خبث . و قرئ : نکدا ، بفتح الکاف علی المصدر أی ذا نکد . و نکدا بإسکانها للتخفیف ، کقوله : نزه عن الریب ، بمعنی نزه . و هذا مثل لمن ینجع فیه الوعظ و التنبیه من المکلفین ، و لمن لا یؤثر فیه شی ء من ذلک . و عن مجاهد : آدم و ذریته منهم خبیث و طیب . و عن قتادة : المؤمن سمع کتاب الله فوعاه بعقله و انتفع به ، کالأرض الطیبة أصابها الغیث فأنبتت . و الکافر بخلاف ذلک . و هذا التمثیل واقع علی أثر ذکر المطر و إنزاله بالبلد المیت و إخراج الثمرات به علی طریق الاستطراد (کذلک ) مثل ذلک التصریف (نصرف الَیات ) نرددها و نکررها (لقوم یشکرون ) نعمة الله و هم المؤمنون ، لیفکروا فیها و یعتبروا بها . و قرئ : یصرف ، بالیاء أی یصرفها الله [ نظرات / امتیازها ]

تفسیر نور
کلمه‏ى «نَکد»، به معناى چیزى است که در آن خیرى نباشد، «نبات نَکد»، به معناى گیاه کم و بى‏فایده مى‏باشد. زمین شوره سنبل بر نیارد در او تخم و عمل ضایع مگردان اگر با دید وسیع به این آیه بنگریم، شاید بتوان یکى از مصادیق سرزمین پاک را که محصول پاک مى‏دهد، خانواده‏ى پاک بدانیم. گوهر پاک بباید که شود قابل فیض‏ ورنه هر سنگ و گلى لؤلؤ و مرجان نشود آیات قرآن، مثل بارانِ رحمت است، هنگامى که بر افراد آماده تلاوت شود، شناخت و عشق و ایمان و تلاش در پى دارد، ولى نااهلان را جز لجاجت و دشمنى نمى‏افزاید: «و ننزّل من القرآن ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین و لایزید الظالمین الاّ خساراً» <148> باران که در لطافت طبعش خلاف نیست‏ در باغ لاله روید و در شوره زار، خس پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله فرمودند: «مثل ما بعثنى اللّه من الهدى و العلم کمثل الغیث الکثیر اصاب ارضاً...» مبعوث شدن من با علم و هدایت بر مردم، همانند باریدن باران بسیار زیادى است که بعضى زمین‏ها آن را مى‏گیرند و بعضى نمى‏گیرند. چنانکه بعضى دستورات مرا مى‏گیرند و عالم و فقیه مى‏شوند و بعضى سربلند نکرده و هدایت را قبول نمى‏کنند. <149> پس قلب طیّب همانند سرزمین طیّب و قلب خبیث مانند سرزمین خبیث و غیر بارور است. 1- تنها نزول رحمت براى سعادت کافى نیست، قابلیّت و ظرفیّت محل هم لازم است. «والبلد الطیّب» 2- گرچه نظام طبیعت، بر قوانین خاص خود استوار است، اما همه چیز زیر نظر و با اراده و اذن پروردگار صورت مى‏پذیرد. «باذن ربّه» 3- اصل بر پاکى و پاک بودن است و ناپاکى، یک مسئله‏ى عارضى است. «البلد الطیّب... و الّذى خَبُثَ» 4- نه یک تذکّر کافى است و نه تذکّرات یکنواخت کارساز است، بلکه ارشاد و تبلیغ باید متعدّد و متنوّع باشد تا به نتیجه نزدیک شویم. «نصرّف الآیات» 5 - گرچه قرآن براى همه مایه‏ى هدایت است، امّا تنها شاکرین بهره مى‏گیرند. «نصرّف الآیات لقوم یشکرون» [ نظرات / امتیازها ]

کلمه‏ى «نَکد»، به معناى چیزى است که در آن خیرى نباشد، «نبات نَکد»، به معناى گیاه کم و بى‏فایده مى‏باشد.
زمین شوره سنبل بر نیارد در او تخم و عمل ضایع مگردان
اگر با دید وسیع به این آیه بنگریم، شاید بتوان یکى از مصادیق سرزمین پاک را که محصول پاک مى‏دهد، خانواده‏ى پاک بدانیم.
گوهر پاک بباید که شود قابل فیض‏ ورنه هر سنگ و گلى لؤلؤ و مرجان نشود
آیات قرآن، مثل بارانِ رحمت است، هنگامى که بر افراد آماده تلاوت شود، شناخت و عشق و ایمان و تلاش در پى دارد، ولى نااهلان را جز لجاجت و دشمنى نمى‏افزاید: «و ننزّل من القرآن ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین و لایزید الظالمین الاّ خساراً» [148]
باران که در لطافت طبعش خلاف نیست‏ در باغ لاله روید و در شوره زار، خس
پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله فرمودند: «مثل ما بعثنى اللّه من الهدى و العلم کمثل الغیث الکثیر اصاب ارضاً...» مبعوث شدن من با علم و هدایت بر مردم، همانند باریدن باران بسیار زیادى است که بعضى زمین‏ها آن را مى‏گیرند و بعضى نمى‏گیرند. چنانکه بعضى دستورات مرا مى‏گیرند و عالم و فقیه مى‏شوند و بعضى سربلند نکرده و هدایت را قبول نمى‏کنند. [149] پس قلب طیّب همانند سرزمین طیّب و قلب خبیث مانند سرزمین خبیث و غیر بارور است.

--------------------------------------------------------------------------------
148) اسراء، 82
149) تفسیر منهج‏الصادقین‏



پیام ها

1- تنها نزول رحمت براى سعادت کافى نیست، قابلیّت و ظرفیّت محل هم لازم است. «والبلد الطیّب»
2- گرچه نظام طبیعت، بر قوانین خاص خود استوار است، اما همه چیز زیر نظر و با اراده و اذن پروردگار صورت مى‏پذیرد. «باذن ربّه»
3- اصل بر پاکى و پاک بودن است و ناپاکى، یک مسئله‏ى عارضى است. «البلد الطیّب... و الّذى خَبُثَ»
4- نه یک تذکّر کافى است و نه تذکّرات یکنواخت کارساز است، بلکه ارشاد و تبلیغ باید متعدّد و متنوّع باشد تا به نتیجه نزدیک شویم. «نصرّف الآیات»
5 - گرچه قرآن براى همه مایه‏ى هدایت است، امّا تنها شاکرین بهره مى‏گیرند. «نصرّف الآیات لقوم یشکرون» [ نظرات / امتیازها ]

کلمه‏ى «نَکد»، به معناى چیزى است که در آن خیرى نباشد، «نبات نَکد»، به معناى گیاه کم و بى‏فایده مى‏باشد.
زمین شوره سنبل بر نیارد در او تخم و عمل ضایع مگردان
اگر با دید وسیع به این آیه بنگریم، شاید بتوان یکى از مصادیق سرزمین پاک را که محصول پاک مى‏دهد، خانواده‏ى پاک بدانیم.
گوهر پاک بباید که شود قابل فیض‏ ورنه هر سنگ و گلى لؤلؤ و مرجان نشود
آیات قرآن، مثل بارانِ رحمت است، هنگامى که بر افراد آماده تلاوت شود، شناخت و عشق و ایمان و تلاش در پى دارد، ولى نااهلان را جز لجاجت و دشمنى نمى‏افزاید: «و ننزّل من القرآن ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین و لایزید الظالمین الاّ خساراً» [148]
باران که در لطافت طبعش خلاف نیست‏ در باغ لاله روید و در شوره زار، خس
پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله فرمودند: «مثل ما بعثنى اللّه من الهدى و العلم کمثل الغیث الکثیر اصاب ارضاً...» مبعوث شدن من با علم و هدایت بر مردم، همانند باریدن باران بسیار زیادى است که بعضى زمین‏ها آن را مى‏گیرند و بعضى نمى‏گیرند. چنانکه بعضى دستورات مرا مى‏گیرند و عالم و فقیه مى‏شوند و بعضى سربلند نکرده و هدایت را قبول نمى‏کنند. [149] پس قلب طیّب همانند سرزمین طیّب و قلب خبیث مانند سرزمین خبیث و غیر بارور است.

--------------------------------------------------------------------------------
148) اسراء، 82
149) تفسیر منهج‏الصادقین‏



پیام ها

1- تنها نزول رحمت براى سعادت کافى نیست، قابلیّت و ظرفیّت محل هم لازم است. «والبلد الطیّب»
2- گرچه نظام طبیعت، بر قوانین خاص خود استوار است، اما همه چیز زیر نظر و با اراده و اذن پروردگار صورت مى‏پذیرد. «باذن ربّه»
3- اصل بر پاکى و پاک بودن است و ناپاکى، یک مسئله‏ى عارضى است. «البلد الطیّب... و الّذى خَبُثَ»
4- نه یک تذکّر کافى است و نه تذکّرات یکنواخت کارساز است، بلکه ارشاد و تبلیغ باید متعدّد و متنوّع باشد تا به نتیجه نزدیک شویم. «نصرّف الآیات»
5 - گرچه قرآن براى همه مایه‏ى هدایت است، امّا تنها شاکرین بهره مى‏گیرند. «نصرّف الآیات لقوم یشکرون» [ نظرات / امتیازها ]

در این آیه براى این که گمان نشود یکنواخت بودن باران دلیل آن است که همه سرزمینها یکسان زنده شوند، و براى این که روشن گردد، استعدادها و آمادگیهاى متفاوت سبب استفاده‏هاى مختلف از مواهب الهى مى‏شود، مى‏گوید:

«سرزمین شیرین و پاکیزه گیاهان پربرکت و مفید و سودمند به اذن پروردگار، از آن مى‏روید» (وَ الْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ).

«اما زمینهاى شوره‏زار و خبیث و زشت، چیزى جز گیاهان ناچیز و کم ارزش نمى‏رویاند» (وَ الَّذِی خَبُثَ لا یَخْرُجُ إِلَّا نَکِداً).

و در پایان آیه مى‏فرماید: «این چنین آیات را براى کسانى که شکرگزارند (و از آن استفاده مى‏کنند و راه هدایت را مى‏پویند) بیان مى‏کنیم» (کَذلِکَ نُصَرِّفُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَشْکُرُونَ).

آیه فوق در حقیقت اشاره به یک مسأله مهم است و آن این که تنها «فاعلیت فاعل» براى به ثمر رسیدن یک موضوع، کافى نیست بلکه استعداد و «قابلیت قابل» نیز شرط است.
[ نظرات / امتیازها ]

چندان درشتند که زراعتها را بشویند و زمینها را ویران کنند، و نه چندان کوچکند که در فضا سرگردان بمانند، آرام و ملایم بر زمین مى نشینند، و آهسته در آن نفوذ میکنند و محیط را براى رستاخیز بذرها و دانه ها آماده میسازند، زمینى که در خشکى میسوخت و شباهت کامل به منظره یک گورستان خاموش و خشک داشت ، تبدیل به کانون فعالى از حیات و زندگى و باغهاى پر گل و پر میوه میشود.
و به دنبال آن اضافه مى کند: این چنین مردگان را از زمین بیرون مى آوریم و لباس حیات را در اندامشان مى پوشانیم (کذلک نخرج الموتى ).
این مثال را براى آن آوردیم که نمونه معاد را در این دنیا که همه سال در برابر چشم شما تکرار مى شود به شما نشان دهیم تا متذکر گردید (لعلکم تذکرون ).
در آیه بعد براى اینکه گمان نشود یکنواخت بودن باران دلیل آن است که همه سرزمینها یکسان زنده شوند، و براى اینکه روشن گردد، استعدادها و آمادگیهاى متفاوت سبب استفاده هاى مختلف از مواهب الهى میگوید سرزمین شیرین و پاکیزه گیاهان پربرکت و مفید و سودمند خود را به اذن پروردگارش بیرون میفرستد (و البلد الطیب یخرج نباته باذن ربه ).
اما زمینهاى شوره زار و خبیث و زشت ، چیزى جز گیاهان ناچیز و کم ارزش [ نظرات / امتیازها ]

1037. The triple parable explained in the last note is here continued. {1) In the physical world, the fertilising showers of rain yield a rich harvest on good soil, but bad soil yields little or nothing, (2) In the, spiritual world, also, Allah's Mercy evokes no response in some souls which have chosen evil. (3) In the final reckoning, though all will be raised, not all will achieve the fulfilment of their lives.
1038. Those who are grateful are those who joyfully receive Allah's Message, and respond to it by deeds of holiness and righteousness. [ نظرات / امتیازها ]

وَ اَلْبَلَدُ اَلطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَبٰاتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَ اَلَّذِی خَبُثَ لاٰ یَخْرُجُ إِلاّٰ نَکِداً «بِإِذْنِ رَبِّهِ » کنایه است از عطاى زیاد به آسانى و «نَکِداً» کنایه است از عطاى اندک با سختى و دشوارى بیشتر و یا گروه زیادى از مفسران برآنند که این آیه به نوعى تشبیه قلب مؤمن و کافر و قلب پاک و ناپاک است به زمین که همگى از آن آفریده شده اند

وجه شبه از این قرار است: همان گونه که تمام زمین از یک جنس است؛ لکن برخى از نقاط زمین خوب است به طورى که هرگاه آب بدان برسد، به اهتزاز درمى آید، نمو مى کند و از هرگونه گیاه بهجت انگیز مى رویاند و برخى از نقاط زمین سخت و ناهموار مى باشد و قابل اصلاح و برداشت محصول نیست، مگر به مقدار بسیار اندک قلب انسان ها نیز چنین است کَذٰلِکَ نُصَرِّفُ اَلْآیٰاتِ لِقَوْمٍ یَشْکُرُونَ خدا این مثال ها را براى همۀ انسان ها زده است: هم براى پاکان و هم براى ناپاکان؛ لکن انسان هاى پاک کسانى هستند که از این مثال ها سود مى برند و خدا را سپاس مى گزارند؛ امّا این مثال ها بر ناپاکان حجت قاطعى است که جلو بهانه ها و علت تراشى هاى آنان را مى گیرد [ نظرات / امتیازها ]