این آیه و آیات بعدی آن حجت‏هایى است که بر یگانگى خداى تعالى در ربوبیت دلالت مى‏کند، ادله‏اى است که به حکم آن باید یوم الفصلى باشد، و در آن مکذبین به جزاى خود برسند، و نیز به کیفرهایى که براى آنان تهیه شده، و به نعمت و کرامتى که براى مردم با تقوى آماده شده اشاره مى‏کند، و سوره را با توبیخ و مذمت منکرین که از عبادت خدا و ایمان به گفتار او استکبار مى‏ورزند، ختم نموده است.
استفهام در این آیه انکارى است، و منظور از «اولین» امثال قوم نوح و عاد و ثمود است، که از امت‏های قدیم العهدند. [ نظرات / امتیازها ]

در اصول کافى در روایتى از ابى الحسن ماضى (ع) آمده که آیه «أَ لَمْ نُهْلِکِ الْأَوَّلِینَ» را بر تکذیب‏گرانى تطبیق فرموده که در خصوص اطاعت از اوصیاى پیغمبر او را تکذیب کردند.

علامه طباطبایی: این حدیث علاوه بر اضطرابى که در متن آن هست صرف تطبیق مصداق بر آیه است، نه تفسیر آن.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

فضای سخن

فضای سخن این سیاق همان فضای سخن سیاق اول است.

تکرار آیه «ویل یومئذ للمکذبین» به صورت ترجیع بند در سوره حاکی از وجود این فضای مشترک در سرتاسر این سوره است، به عبارت دیگر فضای تکذیب وقوع وعده های الهی در قرآن، در سیاق های مختلف سوره از جهات مختلف مورد توجه قرار گرفته است، مثلاً شاهد آن هستیم که یک سیاق بر وقوع آن تأکید کرده و سیاق دیگر برای آن احتجاج آورده و سیاق دیگر عاقبت مکذبین را مطرح کرده و …

• فضای تکذیب ادامه دارد
• مکذبان مورد نظر همان مجرمانند
• روحیه کبر در تکذیبشان هست

[ نظرات / امتیازها ]

جهت هدایتی

آیات این سیاق به سه دسته تقسیم می شود (۱۶ تا ۱۹ ـ ۲۰ تا ۲۴ ـ ۲۵ تا ۲۸) که هر کدام به نحوی که گذشت، احتجاج انذارآمیزی بر حتمیت وقوع وعده های الهی در یوم الفصل است، بنابراین جهت هدایتی این سیاق برآیند هر سه دسته بوده به این بیان قابل ذکر است:

جهت هدایتی آیات ۱۶ تا ۲۸

بیان انذار آمیز سه احتجاج در راستای مقابله با تکذیب وقوع وعده‌های الهی

مگر خدا مجرمان را در همین دنیا هلاک نمی‌کند؟ و مگر او همان خدایی نیست که شما را از آبی ناچیز آفریده است؟‌ و مگر او همان کسی نیست که با نعمات خویش زمین را بستر مهیای زندگی شما قرار داده است؟ پس در روز وقوع وعده‌ها، وای بر کسانی که با این وجود از مکذبان بوده‌اند.
[ نظرات / امتیازها ]