و آیات ما را به شدّت تکذیب کردند.
1 - طغیان گران دوزخى، آیات الهى را دروغ شمرده و بر تکذیب آن اصرار مىورزیدند.
و کذّبوا بـایـتنا کذّابًا
«کذّاباً» (مصدر باب «تفعیل»)، مفعول مطلقى است که بر تأکید دلالت دارد.
2 - آیات معاد در دیدگاه طغیان گران، دروغ و به دور از واقعیت است.
و کذّبوا بـایـتنا کذّابًا
مراد از «آیاتنا» ـ به قرینه «لایرجون حساباً» در آیه قبل ـ آیاتى است که معاد را مطرح کرده بود.
3 - بسیارى از آیات قرآن، هشدار دهنده مردم درباره معاد و حسابرسى در قیامت است.
لایرجون حسابًا . و کذّبوا بـایـتنا کذّابًا
جمع بودن «آیات» بر نکته یاد شده دلالت دارد. به قرینه کلمه «حساباً» ـ در آیه قبل ـ موضوع حسابرسى در مجموعه آن آیات مطرح شده است.
4 - طغیان گرى و گناه بى حد، پیامد تکذیب آیات و نشانه هاى خداوند است.
للطّـغین ... و کذّبوا بـایـتنا کذّابًا
ارتباط این آیه با آیات پیشین، گویاى برداشت یاد شده است. مراد از «آیاتنا»، ممکن است آیات نازل شده از سوى خداوند باشد. هم چنین مى تواند علاوه بر آن، آیات و نشانه هاى وجود و یگانگى خداوند نیز باشد.
5 - باور نداشتن معاد، زمینه ساز انکار تعالیم الهى و آموزه هاى دینى است.
لایرجون حسابًا . و کذّبوا بـایـتنا کذّابًا
6 - تکذیب آیات الهى، مایه گرفتارى به عذاب جهنم و محرومیت از لذّت برودت و آشامیدن آب در آخرت
إنّ جهنّم ... لایذوقون ... و کذّبوا بـایـتنا کذّابًا
7 - نوشیدن آب جوشان و خونابه چرکین و بدبو در جهنم، عقوبتى مناسب با گناه تکذیب آیات الهى
إلاّ حمیمًا و غسّاقًا ... و کذّبوا بـایـتنا کذّابًا
ترتیب پنج آیه مورد بحث، به گونه اى است که آیه «جزاء وفاقاً»، دو عقوبت قبل از خود را کیفرى مناسب، براى دو گناه بعد از خود قلمداد کرده است. عقوبت ها یکى منفى (لایذوقون) و دیگرى مثبت (إلاّ حمیماً و غساقاً) بود و گناهان نیز یکى منفى (لایرجون) و دیگرى مثبت (کذّبوا) است. آیه «جزاء وفاقاً» در میان آنها، گویاى تناسب عقوبت منفى با گناه منفى و تناسب عقوبت مثبت با گناه مثبت است. برداشت یاد شده بیانگر تناسب دو مثبت است.
[ نظرات / امتیازها ]
وَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا کِذَّاباً
و کیفر آنان بدان دلیل است که آنان آیات ما را سخت دروغ شمردند
به باور پاره اى منظور این است که: آنان آن چه پیامبران از سوى خدا آوردند، همه را دروغ شمردند. امّا به باور پاره اى آنان قرآن را تکذیب کردند.
و از دیدگاه برخى، دلیل ها و برهان ها و حجت هاى خدا را دروغ شمردند.
[ نظرات / امتیازها ]