(ثم یقال هذا الذی کنتم به تکذبون ):(و آنگاه به آنها گفته شود: این همان چیزی است که آن را تکذیب می کردید)(سجین )کلمه ای در مقابل (علیین ) است و به معنای پستی مضاعف و اسفل السافلین می باشد، و شاید هم (سجین ) مبالغه در کلمه (سجن ) به معنای حبس و زندان باشد، درنتیجه آیه شریفه پس از رد و انکار عمل زشت کم فروشی و غفلت از روز جزا،می فرماید: همانا کتاب گناه کاران در حبس و زندانیست که بیرون شدنی در آن نیست ،یعنی قضای حتمی که خداوند برای آنها مقدر کرده این است که تا ابد در سجین و حبس مضاعف باشند، آنگاه در مقام تعظیم و هول انگیزی می فرماید: توچه می دانی که سجین چیست ؟ یعنی آنقدر سخت و وحشتناک است که نمی توان آن را توصیف کرد، ولی همینقدر می توان گفت که این سجین کتابی مرقوم و سرنوشتی مقدر شده و کاملا روشن است که هیچ ابهامی در آن نیست و حتمی و مشخص بوده و تخلف نمی پذیرد.آنگاه در مقام نفرین بر فجار و خبردادن از مرگ ایشان می فرماید: ویل و هلاکت برتکذیبگران ، همان کسانیکه روز جزا و معاد را بصورت عملی یا زبانی تکذیب می کردند، پس در روز جزا تکذیب کنندگان به موجب قضای حتمی الهی در عذاب وهلاکت واقع می شوند، در ادامه می فرماید: روز جزا را فقط افراد متجاوز از حد بندگی وافراد گنه کار تکذیب می کنند، یعنی فرو رفتن در شهوات و پیروی از هوای نفس وفراموش کردن حد بندگی و ذلت عبودیت ، کار فرد را به جایی می کشاند که قیامت و جزارا بکلی منکر می شود، همچنانکه فرمود:(ثم کان عاقبه الذین اساؤ السؤا ان کذبوابایات الله )(4).در ادامه می فرماید: اینچنین افراد گنه پیشه و متجاوز، وقتی آیات قرآن ما برایشان تلاوت می شود، همان آیاتی که آنها را از گناه بر حذر داشته و از روز جزا بیم می دهد،در مقابل می گویند اینها خرافات و اباطیل است ، نه € هرگز چنین نیست که قرآن خرافه واساطیر باشد، بلکه علت اصلی انکار و تکذیب اینها این است که در اثر ارتکاب گناهان دلهایشان زنگار گرفته و جلاء قلب خود را از دست داده اند و در نتیجه نمی توانند خیر وشر را از هم تشخیص دهند و حق را از باطل متمایز کنند، و از این آیه چند نکته استفاده می شود، اولا)اعمال زشت نقش و صورتی به نفس می دهد و نفس آدمی را به آن صورت در می آورد، ثانیا)این صورتها مانع از درک حقیقت می شوند،ثالثا)نفس آدمی به حسب طبیعت اولیه صفا و جلایی دارد که بواسطه آن حق و باطل را از هم تشخیص می دهد(5)، در ادامه می فرماید: بلکه اینها در قیامت از پروردگارشان محجوبند، یعنی ازکرامت قرب و منزلت و رحمت پروردگارشان محرومند، پس معنای محجوب بودن ،عدم معرفت خدا نیست ، چون در قیامت همه حجابها برطرف می شود و همه اسبابهای ظاهری که میان خدا و خلق او واسطه بودند از کار می افتند و در نتیجه کلیه مردم معرفتی کامل به خدای تعالی پیدا می کنند.در ادامه می فرماید: آنها وارد آتش دوزخ خواهند شد و حرارت آن را می چشند وآنوقت خازنان دوزخ و یا اهل بهشت با خطابی توبیخی به آنها می گویند، این جهنم همان امریست که شما آن راتکذیب می کردید. [ نظرات / امتیازها ]

ثُم‌َّ یُقال‌ُ هذَا الَّذِی‌ کُنتُم‌ بِه‌ِ تُکَذِّبُون‌َ (17)

ثُم‌َّ یُقال‌ُ: ‌پس‌ گفته‌ شود، ‌یعنی‌ زبانیه‌ ‌ایشان‌ ‌را‌ گویند ‌از‌ روی‌ توبیخ‌ و سرزنش‌: هذَا الَّذِی‌ کُنتُم‌ بِه‌ِ تُکَذِّبُون‌َ: ‌اینکه‌ عذاب‌ ‌آن‌ عذابی‌ ‌است‌ ‌که‌ بودید بدان‌ تکذیب‌ می‌کردید و باور نداشتید ‌در‌ دنیا. [ نظرات / امتیازها ]

17‌-‌ سپس‌ (‌از‌ راه‌ توبیخ‌ و نکوهش‌) بآنها گفته‌ میشود اینست‌ آنچه‌ ‌از‌ عذاب‌ و عقاب‌ نسبت‌ بشما جاری‌ شد و ‌شما‌ ‌در‌ دار تکلیف‌ آنرا تکذیب‌ میکردید و آنرا دروغ‌ میپنداشتید. [ نظرات / امتیازها ]

منکران قیامت، تنها با ورود به جهنم، آن را باور خواهند کرد.

ثمّ یقال هـذا الذى کنتم به تکذّبون

2 - مأموران الهى، با به رخ کشیدن تکذیب گرى ها و ناباورى هاى جهنمیان، آنان را بر آن موضع گیرى، سرزنش خواهند کرد.

ثمّ یقال هـذا الذى کنتم به تکذّبون

3 - خطر گرفتارى به جهنم، به تمام دوزخیان گوشزد شده و به آنان هشدار کافى داده شده است.

ثمّ یقال هـذا الذى کنتم به تکذّبون

4 - عذاب جهنم، کیفر تکذیب کنندگان آن

ثمّ یقال هـذا الذى کنتم به تکذّبون
[ نظرات / امتیازها ]

[17] اما عذاب شوم ذلیل شدن و تحقیر و اهانت و سرزنش دیدن است، مگر آنان رسالتها را به ریشخند نمى‏گرفتند و مى‏گفتند: اینها چیزى جز اسطوره‏هاى پیشینیان نیست، پس امروز باید همان عذاب روانى را بچشند که خوانندگان به‏سوى خدا را با تکذیب کردن و به استهزا گرفتن ایشان عذاب مى‏دادند.

ثُمَّ یُقالُ هذَا الَّذِی کُنْتُمْ بِهِ تُکَذِّبُونَ- سپس به ایشان گفته مى‏شود که: این است آنچه آن را دروغ مى‏شمردید.» [ نظرات / امتیازها ]