● اوصاه 8گانه -
سيد علي بهبهاني
اوصافی که برای اینها ذکر میکند گرچه برخیها گفتهاند به اینکه در بحثهای قبلی که فرمود ﴿المؤمنون و المؤمنات بعضهم أولیاء بعض﴾ این التائبون را خواستند به آن مؤمنون و مؤمنات برگردانند ولی خب اینجا میتوان گفت این مؤمنانی که در حقیقت طرف داد و ستد با خدای سبحانند اینها یک چنین خصوصیاتی را دارند که ﴿هُم﴾ آنهایی که با خدا معامله میکنند کسانی هستند که دارای این اوصاف نه گانه هستند. اینها تائبند که اشاره شد که اینها مذکر و مؤنث در اینها یکسان است و اینها صفت مشبه است نه اسم فاعل و این چنین نیست که زنها را شامل نشود. ﴿التائبون العابدون الحامدون السائحون الراکعون الساجدون﴾ اینها وظایف فردیشان، در مسائل شخصیشان در مسائلی که بین آنها و بین خدای سبحان است اهل توبهاند، عبادتند، حمد و ثنایند، سیح و سفر در ارضند، اهل رکوع و سجودند. دربارهٴ سائحون اگر به عنوان جهاد وارد شده است یا به عنوان روزه وارد شده است، یا برخی از مفسران نَفْر بسیجی یا نَفْر فرهنگی یا نَفْر نظامی و نَفْر فرهنگی هر دو را ذکر کردهاند اینها به عنوان بیان مصداق است. در جریان نَفْر که فرمود ﴿لو لا نفر من کل فرقهٴ منهم طائفهٴ لیتفقهّوا فی الدّین﴾ این نفر و کوچ کردن یک سیر فی الارض است یک سفر است. آن نفر نظامی هم که ﴿إذا قیل لکم انفروا فی سبیل الله اثّاقلتم﴾ یا ﴿فانفروا ثباتاً او انفروا جمیعاً﴾ آن نفر هم یک سیح فی الارض و یک سفر فی الارض است. همهٴ آنها مصداقند نه اینکه حالا این سائحون مخصوص به آنها باشد. سائح یعنی اگر کسی اهل سیر باشد و اهل رفت و آمد به مراکز مذهب باشد مشمول همین سائحون است. کسی که تردّد دارد به مراکز مذهبی، کسی که تردد دارد به مساجد آن هم از مصادیق سائحون است. سائحون فی الارض که نفرمود. فرمود سائح دیگر. خب وقتی توبه و عبادت و حمد و سیح و رکوع و سجود کرد، وظایف فردی را مشخص فرمود به وظایف اجتماعی و جمعی میپردازد که ﴿الآمرون بالمعروف و النّاهون عن المنکر﴾ بالاخره انسان یک وظیفهای دارد نسبت به جامعه یک وظیفهای دارد بین خود و خدای خود. همهٴ این وظایف در این آیه مطرح شده است. بین خود و خدای خود اهل توبه و عبادت و حمد و سفر و رفت و آمد به مراکز مذهب و رکوع و سجود است. نسبت به وظایف اجتماعی هم آمر به معروف و ناهی از منکر است. معروف را میشناسد و عمل میکند به دلیل جملههای سابق، و دیگران را هم وادار میکند. منکر را میشناسد و از آنها میپرهیزد، دیگران را هم وادار به پرهیز میکند. در جریان و الناهون همان طوری که در بحث دیروز اشاره شد عدهای بر این باورند که این واو ﴿و الناهون﴾واو ثمانیه است یعنی روی رقم هشت و عدد هشت اصطلاح ادبیات عرب این است که واو اضافه میشود. میگویند هفت یک عدد کامل است بالاخره. یک را دارد که جزء عدد نیست ولی سرفصل اعداد است که این هفتمین است، دو اولین زوج است، سه اولین فرد است، چهار اولین زوجالزوج است، شش اولین زوجالفرد است، دیگر شش زوجالزوج نیست مثل دو، شش زوجالفرد است. حالا زوج زوج و الفرد را ندارد البته. پس اولین زوج را دارد، اولین فرد را دارد، اولین زوجالزوج را دارد، اولین زوجالفرد را دارد ، خیال کردند این یک عدد کاملی است واحد را هم که دارد برای اینکه با اینکه عدد نیست سرفصل اعداد است. لذا روی این خصوصیت میگویند وقتی که هفت تمام شد نوبت به هشت شد مثل اینکه استیناف است تازه میخواهد رقم شروع بشود. از این جهت روی هشت واو ذکر میکنند. حالا وقتی به رقم هشت رسید واو ذکر میکند، یا نه عنوان ثمانیه رسید واو ذکر میکند. در قرآن کریم این تعبیرات هست. در سورهٴ مبارکهٴ کهف وقتی رقم این اصحاب کهف شمرده میشود، به این صورت یاد شده است آیهٴ 22 سورهٴ کهف این است ﴿سیقولون ثلاثهٴ رابعهم کلبهم و یقولون خمسهٴ سادسهم کلبهم رجماً بالغیب و یقولون سبعهٴ و ثامنهم کلبهم﴾ نسبت به ثامن اینجا واو دارد. چه اینکه درهای جهنم میگویند هفت تا است، درهای بهشت هشت تا است. نوبت به درهای جهنم که رسید میگویند ﴿فتحت أبوابها﴾ بدون واو میگویند. ولی نوبت به درهای بهشت که رسید میگویند ﴿و فتحت أبوابها﴾ این یکی از آن وجوهی است که در سورهٴ مبارکهٴ زمر آیهٴ 73 به این صورت بیان شده است. آیهٴ 71 این است سورهٴ زمر آیهٴ 71 این است ﴿و سیق الّذین کفروا إلی جهنّم زمراً حتی إذا جاءوها فتحت أبوابها﴾ دیگر واو ندارد چون درهای جهنّم میگویند هفت تا است. امّا در آیهٴ 73 سورهٴ مبارکهٴ زمر این است ﴿و سیق الذین اتّقوا ربّهم إلی الجنّهٴ زمراً حتی إذا جاءوها و فتحت أبوابها﴾ البته این یک انس ادبی است برهان عقلی و مانند آن نیست. چه اینکه در سورهٴ مبارکهٴ مجادله که رقمها را میشمارند ولی به هفت و هشت نرسیده هیچ جا واو ذکر نمیکنند، نظیر آیهٴ 7 سورهٴ مجادله این است که ﴿ما یکون من نجوی ثلاثه إلاّ هو رابعهم ولا خمسهٴ إلاّ هو سادسهم﴾ دیگر سخن از واو نیست. ولی در سورهٴ مبارکهٴ تحریم وقتی اوصاف زنان با ایمان را ذکر میکنند به آن هشتمین وصف که میرسند واو ذکر میکنند. در آیهٴ 6 سورهٴ مبارکهٴ تحریم این است که 5 سورهٴ تحریم این است که فرمود ﴿عسی﴾ سورهٴ تحریم آیهٴ 5 ﴿عسی ربّه إن طلّقکنّ أن یبدله أزواجاً خیراً منکنّ مسلماتٍ مؤمناتٍ قانتاتٍ﴾ سه ﴿تائباتٍ عابداتٍ سائحاتٍ﴾ شش ﴿ثیّباتٍ﴾ هفت ﴿و أبکاراً﴾. این به هشتمی که رسید واو ذکر کردند. حالا ممکن است جهات ادبی دیگری هم داشته باشد ولی معروف این است. در این آیه هم وقتی که به هشتمین وصف رسید فرمود ﴿و الناهون عن المنکر﴾ و گر نه اگر بخش پایانی ملحوظ بود آن ﴿و الحافظون لحدود الله﴾ بخش پایانی است.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر تسنیم |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : مومنین |
گوینده : آیت الله جوادی آملی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● صفات مؤمنین مجاهد -
سيد مصطفي فاطمي کيا
در این آیه، نُه صفت براى مؤمنانِ مجاهد بیان شده است: از گناهان توبه کرده، در مدار عبادت قرار مىگیرند. با زبان، حمد و با پا حرکت و با بدن رکوع و سجود دارند، پس از خودسازى، با امر به معروف به اصلاح جامعه مىپردازند و از مرز قوانین الهى خارج نمىشوند.
توبه از گناه، راه عبادت را باز مىکند، زبانِ ستایشگر همراه با پویایى و تحرّک، آمادگى براى رکوع و سجود در پیشگاه خدا مىآورد، و امر به معروف و نهى از منکر، حافظِ حدود الهى در جامعه است.
کلمهى «التائبون»، نشانهى آن است که مؤمنانى که جان و مال خود را به خدا مىفروشند، مىتوانند با یک انقلاب و بازسازى درونى و اعراض از کردارهاى نارواى گذشته، وارد این میدان معامله با خدا شوند. [1]
عُبّاد بصرى در راه مکّه امام سجادعلیه السلام را دید، به حضرت گفت: «ترکتَ الجهادَ و صعوبَته واَقبلتَ الىالحجِّ و لِینَه؟» جهاد و سختى آن را رها کردهاى، به حج وآسانى آن روى آوردهاى؟ آنگاه آیهى «ان اللَّه اشترى...» را خواند! حضرت فرمودند: ادامهى آن را هم بخوان! عبّاد آیهى «التائبون...» را خواند. حضرت فرمود: اگر یاران ما این صفات و کمالات را دارا مىبودند، بر ما واجب بود، قیام کنیم و در آن صورت، جهاد از حجّ برتر بود. [2]
در روایتى آمده است که مراد از «السائحون» روزهداران مىباشد. [3]
1) چنانکه در ماجراى کربلا، افرادى مانند زُهیر و حُر، با آنکه سابقهى درخشانى نداشتند، ولى در یک چرخش و معامله با خدا، جان خود را تسلیم کردند و درخشیدند.
2) وسائل، ج 15، ص46.
3) تفسیر نورالثقلین.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر نور : حجت الاسلام قرائتی |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : مومنین |
گوینده : سید مصطفی فاطمی کیا |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● 7 کلمه 7 حرفی پشت سرهم (سبعا من المثانی) -
محمدامين احمدي فقيه
اعوذ بالله من الشیطن الرجیم
﴿التَّئِبُونَ الْعَبِدُونَ الْحَمِدُونَ السَّئِحُونَ الرَّکِعُونَ السَّجِدونَ الآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّاهُونَ عَنِ الْمُنکَرِ وَ الْحَفِظُونَ لِحُدُودِ اللّهِ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ﴾؛
مؤمنان توبهکننده، عبادتکاران، و سپاسگویان و سیاحتکنندگان، و رکوعکنندگان، و سجدهآوران، و آمران به معروف، و نهیکنندگان از منکر، و حافظان حدود و مرزهای الاهی هستند؛ و بشارت بده به این مؤمنان!
تنها در آیه 112 این سوره (آیهی فوق) 7 کلمهی 7 حرفی پشت سرهم آمدهاست (بر اساس رسم الخط طه) و نشانی از (سبعاً من المثانی) را به همراه دارد (فتأمّل):
«1- التَّئِبُونَ؛ 2- الْعَبِدُونَ؛ 3- الْحَمِدُونَ؛ 4- السَّئِحُونَ؛ 5- الرَّکِعُونَ؛ 6- السَّجِدونَ؛ 7- الآمِرُونَ.»
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : تحقیقات اینجانب |
قالب : لغوی |
موضوع اصلی : آیات خاص |
گوینده : محمدامین احمدی فقیه |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● مجاهدین -
اميد شيرواني آزاد
در این آیه، نُه صفت براى مؤمنانِ مجاهد بیان شده است: از گناهان توبه کرده، در مدار عبادت قرار مىگیرند. با زبان، حمد و با پا حرکت و با بدن رکوع و سجود دارند، پس از خودسازى، با امر به معروف به اصلاح جامعه مىپردازند و از مرز قوانین الهى خارج نمىشوند.
توبه از گناه، راه عبادت را باز مىکند، زبانِ ستایشگر همراه با پویایى و تحرّک، آمادگى براى رکوع و سجود در پیشگاه خدا مىآورد، و امر به معروف و نهى از منکر، حافظِ حدود الهى در جامعه است.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : حجت الاسلام قرائتی |
قالب : اخلاقی |
موضوع اصلی : مومنین |
گوینده : امید شیروانی آزاد |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● جان و مال -
اميد شيرواني آزاد
کلمهى «التائبون»، نشانهى آن است که مؤمنانى که جان و مال خود را به خدا مىفروشند، مىتوانند با یک انقلاب و بازسازى درونى و اعراض از کردارهاى نارواى گذشته، وارد این میدان معامله با خدا شوند.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : حجت الاسلام قرائتی |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : مومنین |
گوینده : امید شیروانی آزاد |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.