بعد از اینکه اوصاف فردی را فرمود و اوصاف جمعی را فرمود، جمع‌بندی می‌کند می‌فرماید ﴿و الحافظون لحدود الله﴾. سه مسئله را انسان باید خوب رعایت کند؛ یکی وظایف شخصی خودش، یکی وظایف جمعی است که دیگری را هدایت کند. یک وقتی حالا اگر یک چه دربارهٴ فردی چه دربارهٴ جمعی معیار شخصش نباشد، یا جامعه نباشد، در هر دو قسمت معیار حدود الهی باشد. گاهی بعضی از بحثهاست به شخص یا فرد برنمی‌گردد به علم برمی‌گردد، یک کسی یک نقد علمی کرده، کاری به شخص هم ندارد اشتباه هم کرده تعمد نیست تا انسان به عنوان نهی از منکر او را هدایت کند، این گرفتار یک مغالطه‌ای شده، انسان موظف است به عنوان حفظ حدود الهی این شبهه را پاسخ بدهد. او مشکلی ندارد و اگر برای او حلّ بشود شاید به راه بیاید ولی فعلاً اشتباه می‌کند. این از سنخ نهی از منکر نیست. کار عمیق علمی است. معذور هم هست چون مطلب نظری است. ضروری که نیست. یک مطلب عمیق علمی پیچیده است که ممکن است در آینده آثار سوء داشته باشد. چون بسیاری از نظریه‌ها کم‌کم ضروری می‌شوند دیگر. خیلی از مسائل بود که در صدر اسلام نظری بود الآن دیگر روشن شد بعد از گذشت چند سال. انسانی که با خدای خود داد و ستد دارد هم در وظایف فردی آن اوصاف چندگانه را عمل می‌کند هم در وظایف جمعی، و هم در هر دو محدوده حافظ حدود الهی است و هم دین خدا، احکام خدا، حکم خدا، معارف خدا، اندیشه‌های مذهبی را هم حفظ می‌کند.
[ نظرات / امتیازها ]

کسانی که از عبادت خداوند روی بر نمی گردانند و دائما در حال سجده و امر به معروف و نهی از منکر هستند به آنان بشارت داده می شود. [ نظرات / امتیازها ]

1-شرط وفادارى خداوند به پیمان خود، پایدارى مؤمنان بر حفظ حدود الهى است. «و من اوفى بعهده... التائبون...»
2- جهاد اکبر و خود سازى، لازمه‏ى جهاد اصغر در جبهه‏هاست. «یقاتلون... التائبون...»
3- اسلام دینى جامع است، اشک را در کنار شمشیر و عبادت را در کنارِ سیاحت قرار داده است.«یقاتلون... التائبون العابدون... السائحون»
4- آنچه مطلوب است، ملکه شدن کمالات در انسان است. «التائبون العابدون...» (همه‏ى صفات به صورتِ اسم فاعل آمده نه فعل، تا دلالت بر استمرار کند)
5 - تقویت روحیه‏ى رزمندگان اسلام، با ذکر و یاد خدا و عبادت است، نه شراب و موسیقى و...که در جبهه‏ى دشمن است.«یقاتلون، التّائبون العابدون،...»
6- شرط قبولى عبادت، توبه از گناه است. «التائبون العابدون»
7- تحرّک، تلاش، سیاحت، هجرت و خودسازى، در راه کسب کمال و قرب الهى ارزش است. «السائحون» (مردان خدا، راکد و زمین‏گیر نیستند)
8 - سرباز ورزمنده‏ى اسلام باید اهل نماز و عبادت باشد. «یقاتلون، الراکعون الساجدون»
9- در مسیر کمال، اوّل خودسازى است، بعد جامعه‏سازى.«التائبون العابدون ... الامرون بالمعروف ...»
10- درگیرى با دشمن در مرزها، ما را از مفاسد و منکرات داخلى غافل نسازد. «یقاتلون، الآمرون بالمعروف ...»
11- براى حفظ حدود الهى، باید هم با دشمن خارجى جنگید، هم با مفاسد داخلى مبارزه کرد. «یقاتلون، الناهون عن المنکر، الحافظون لحدود اللَّه»
12- رزمندگان براى جلوگیرى از مفاسد اجتماعى، بیش از دیگران مسئولند. «یقاتلون، الناهون عن المنکر»

[ نظرات / امتیازها ]

جهاد اکبر و خود سازى، لازمه‏ى جهاد اصغر در جبهه‏هاست. «یقاتلون... التائبون...»
[ نظرات / امتیازها ]

شرط وفادارى خداوند به پیمان خود، پایدارى مؤمنان بر حفظ حدود الهى است. «و من اوفى بعهده... التائبون...»
[ نظرات / امتیازها ]

از تفاسیر موجود و بخصوص تفسیر نمونه این گونه بر می آید که وظیفه مؤمنین تشکیل حکومت اسلامی برای اقامه حدود الهی است [ نظرات / امتیازها ]