1)
شاه آبادی (داور) : این آیات در باره مطالب گوناگونى است که یک غرض واحدى ، همه را به هم مرتبط و به آن غرضى که آیات قبلى در مقام بیان آن بود مربوط مى سازد، زیرا این آیات در پیرامون جنگ و جهاد است . بعضى از آنها مؤ منین مجاهد را مدح نموده و وعده جمیل داده است . و بعضى از آنها از محبت و دوستى با مشرکین و طلب مغفرت جهت ایشان نهى مى کند. بعضى دیگر از آنها دلالت بر گذشت خداى تعالى از آن سه نفرى دارد که در جنگ تبوک تخلف ورزیدند، بعضى دیگر اهل مدینه و اطراف آن را ماءمور مى کند به اینکه با رسول خدا (صلى الله علیه و آله ) هر جا که خواست براى قتال بیرون رود بیرون روند، و از آنجناب تخلف نکنند. بعضى دیگر مردم را دستور مى دهد که از هر طائفه عده اى بکار تفقه در دین و آموختن معارف آن پرداخته ، پس از مراجعت به سوى قوم خود در میان آنان به تبلیغ دین بپردازند. و بعضى از آنها حکم میکند به اینکه باید با کفار همجوار کارزار کنند.
در الدر المنثور است که ابن ابى حاتم و ابن مردویه از جابر بن عبد الله روایت کرده اند که گفت : آیه (( ان الله اشترى من المؤ منین انفسهم )) وقتى نازل شد که رسول خدا (صلى الله و علیه و آله ) در مسجد بود، و مردم در مسجد همه تکبیر گفتند، آنگاه مردى از انصار که دو طرف رداى خود را به شانه هاى خود انداخته بود نزدیک آمد و پرسید: یا رسول الله ! این آیه نازل شده ؟ فرمود: آرى .
انصارى گفت : معامله پر سودى است ، و ما هرگز این معامله را پس نمى دهیم و از خدا خواهش نمى کنیم که خریدارى خود را پس دهد.
و در کافى به سند خود از سماعه از امام صادق (علیه السلام ) روایت کرده که فرمود: عباد بصرى ، على بن الحسین (علیهم السلام ) را در راه مکه دید و عرض کرد: اى على بن الحسین ! چرا جهاد را که سخت است رها کردى و زیارت حج را که آسان است اختیار نمودى ؟ حضرت فرمود: اگر برخورد کنیم به کسانى که این صفات را داشته باشند البته جهاد کردن در معیت آنان از حج بهتر است .
مؤ لف : مقصود آن جناب (صلوات الله علیه ) صفاتى است که در آیه (( التائبون العابدون )) براى مؤ منین شمرده .
و از رسول خدا (صلى الله و علیه و آله ) نقل شده که فرمود: سیاحت امت من در مساجد است .