ا این که خدا در چند آیه پیش به همه مسلمانان فرمان حرکت به سوى میدان کارزار را مى دهد و مى فرماید: سبکبار و گرانبار حرکت کنید...، چگونه در آیه مورد بحث از حرکت آنان جلوگیرى نموده، و آن را ناخوش مى دارد؟ [ پاسخ ها / امتیازها ]

فاسق کیست :
قُلْ أَنْفِقُوا طَوْعاً أَوْ کَرْهاً لَنْ یُتَقَبَّلَ مِنْکُمْ إِنَّکُمْ کُنْتُمْ قَوْماً فاسِقینَ
سؤال بسیار مهم در این آیه این است که شناسائی کنیم فاسقین چه کسانی هستند ، که خداوند می فرماید: بگو چه بامیل و یا با کراهت انفاق کنید، هرگز از شما پذیرفته نمی شود ، زیرا شما قوم فاسقی بوده ‏اید.
جواب : به کسی که از راه حق خارج شده باشد، فاسق گویند
الفاسقین. الَّذِینَ یَنقُضُونَ عَهْدَ اللهِ مِن بَعْدِ مِیثَاقِهِ وَ یَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللهُ بِهِ أَن یُوصَلَ وَ یُفْسِدُونَ فِی الأَرْضِ أُولَئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ)بقره/27) ؛ کسانی که پیمان خدا را پس از بستن آن می شکنند و آنچه را که خدا به پیوستن آن فرمان داده، می گسلند و در زمین فساد می کنند، زیانکارانند. در این آیه خداوند با ذکر سه صفت، فاسقان را کاملا معرفی می کند:
الذین ینقضون عهدالله من بعد میثاقه؛ فاسقان کسانی هستند که پیمان خدا را پس از آن که محکم ساختند می شکنند
کسانی که به مقتضای مفهوم فسق از حوزه اطاعت خداوند بیرون رفته اند چه سرنوشتی غیر از خسران، می توانند داشته باشند.
انسان پیمان های مختلفی با خدا بسته است؛ از جمله پیمان توحید و خداشناسی، پیمان عدم تبعیت از شیطان و هوای نفس، ... ولی فاسقان همه این پیمان ها را شکسته و سر از فرمان حق برتافته، و از خواسته های دل و شیطان پیروی می کنند .
این پیمان کجا و چگونه بسته شد؟
در اینجا این سؤال پیش می آید که ما هرگز به خاطر نداریم که پیمانی با پروردگارمان در گذشته در این زمینه ها بسته باشیم؟ ولی با توجه به یک نکته، پاسخ این سؤال روشن می شود و آن این که خداوند در عمق روح و باطن سرشت انسان، شعور مخصوص و نیروهای ویژه ای قرار داده که از طریق هدایت آن می تواند، راه راست را پیدا کند و از شیطان و هوای نفس تبعیت ننماید، و به دعوت رهبران الهی پاسخ مثبت داده و خود را با آن هماهنگ سازند.
شاهد دیگر برای این سخن، جمله ای است که در نخستین خطبه نهج البلاغه از امیر مؤمنان علی علیه السلام می خوانیم: خداوند، پیامبران خویش را یکی پس از دیگری به سوی مردم فرستاد تا از آنها بخواهند که به پیمان فطری خویش عمل کنند .
راستی چه زیانی از این برتر که انسان همه سرمایه های مادی و معنوی خود را که می تواند بزرگترین افتخارها و سعادت ها را برای او بیافریند در طریق فنا و نیستی و بدبختی و سیه روزی خود به کار برد؟!
به تعبیر روشن تر خدا هر موهبتی که به انسان ارزانی می دارد، همراه آن عملا پیمانی با زبان آفرینش از او می گیرد. به او چشم می دهد یعنی با این چشم حقایق را ببین، گوش می دهد یعنی صدای حق را بشنو ... و به این ترتیب هر گاه انسان از آنچه در درون فطرت او است بهره نگیرد و یا از نیروهای خداداد در مسیر خطا استفاده کند، پیمان خدا را شکسته است .
و فاسقان کسانی هستند که، همه یا قسمتی از این پیمان های فطری الهی را زیر پا می گذارند.
دومین نشانه فاسقان اینست که؛ آنها پیوندهائی را که خدا دستور داده برقرار سازند قطع می کنند."و یقطعون ما امر الله به ان یوصل. "
گر چه بسیاری از مفسران این آیه را ناظر به خصوص قطع رحم و بریدن رابطه خویشاوندی دانسته اند، ولی دقت در مفهوم آیه نشان می دهد که معنی وسیع تر و عمومی تری دارد که مساله قطع رحم یکی از مصداق های آن است .زیرا آیه می فرماید: فاسقان پیوندهائی را که خدا دستور داده برقرار بماند قطع می کنند، این پیوندها شامل پیوند خویشاوندی پیوند دوستی، پیوندهای اجتماعی، پیوند و ارتباط با رهبران الهی و پیوند و رابطه با خدا است، و به این ترتیب نباید معنی آیه را منحصر به قطع رحم و زیر پا گذاشتن رابطه های خویشاوندی دانست .
لذا بعضی از مفسران آن را به قطع رابطه با پیامبران و مؤمنان، یا قطع رابطه با پیامبران دیگر و کتب آسمانی آنها که خدا دستور پیوند با همه آنها را داده است تفسیر کرده اند که پیدا است این تفسیرها نیز بیان کننده بخشی از مفهوم کلی آیه است. در بعضی از روایات جمله "ما امر الله به ان یوصل" به رابطه با امیر مؤمنان و ائمه اهل بیت علیهم السلام تفسیر شده است .
هر گاه انسان از آنچه در درون فطرت او است بهره نگیرد و یا از نیروهای خداداد در مسیر خطا استفاده کند، پیمان خدا را شکسته است .
نشانه دیگر فاسقان، فساد در روی زمین است که در آخرین مرحله به آن اشاره شده است.
البته این خود مطلبی روشن است، آنها که خدا را فراموش کرده و سر از اطاعت او بر تافته اند، و حتی نسبت به خویشاوندان خود، رحم و شفقت ندارند پیدا است با دیگران چگونه معامله خواهند کرد؟ آنها در پی کامجوئی و لذت های خویش و منافع شخصی خود هستند، جامعه به هر جا کشیده شود برای آنها فرق نمی کند، هدفشان بهره بیشتر و کامجوئی افزون تر است، و برای رسیدن به این هدف از هیچ خلافی پروا ندارند، پیداست که این طرز تفکر و عمل چه فسادهائی در جامعه به وجود می آورد.
خداوند در پایان آیه عاقبت فاسقان را بیان می نماید که: آنها همان زیانکارانند .
راستی چه زیانی از این برتر که انسان همه سرمایه های مادی و معنوی خود را که می تواند بزرگترین افتخارها و سعادت ها را برای او بیافریند در طریق فنا و نیستی و بدبختی و سیه روزی خود به کار برد؟!
کسانی که به مقتضای مفهوم فسق از حوزه اطاعت خداوند بیرون رفته اند چه سرنوشتی غیر از خسران، می توانند داشته باشند.
[ پاسخ ها / امتیازها ]