کلمه «ما» در جمله «وَ ما بَناها»، و در جمله «وَ ما طَحاها» موصوله است. [ نظرات / امتیازها ]

فاعل «بنیها» و «طحیها» خداى سبحان است، و اگر از حضرتش تعبیر به «ما- چیزى که» کرد با اینکه باید تعبیر به «من- کسى که» کرده باشد، براى این بود که نکته‏اى مهم‏تر را افاده کند، و آن بزرگ جلوه دادن و شگفتى انگیختن است، و معنایش این است که سوگند مى‏خورم به آسمان و آن چیز قوى عجیبى که آن را بنا کرده و سوگند مى‏خورم به زمین و آن چیز نیرومند و شگفت‏آور که آن را گسترده است.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

برافراشتگى آسمانها و گستردگى زمین، با اراده مستقیم الهى یا از طریق نیروها و عوامل طبیعى است و لذا قرآن مى‏فرماید: «والسماء و ما بناها» و نفرمود: «من بناها» زیرا کلمه «ما» شامل غیر خداوند نیز مى‏شود. یعنى آنچه آسمان را بنا کرد از نیروها و جاذبه‏ها و دافعه‏هاى طبیعى است که خداوند حاکم کرده و اگر مراد از کلمه «ما» در «و ما بناها» خداوند باشد، به خاطر آن است که در لفظ «ما» نوعى ابهام برخاسته از عظمت نهفته و به همین دلیل به جاى کلمه «من» کلمه «ما» گفته شده است. (واللّه العالم) [ نظرات / امتیازها ]

جهان هستى، گویا در ابتدا یک مجموعه متراکم بوده، سپس بخشى برافراشته و آسمان شده و بخشى گسترده و زمین شده است. {بناها - طحاها}
مؤید این سخن آیه‏اى است که مى‏فرماید: آسمان و زمین رتق بود و فتق کردیم، یعنى بسته بود و بازش کردیم. «رتقاً ففتقناهما» (انبیاء/30) [ نظرات / امتیازها ]

اسلام، فکر انسان مادى را از شکم و شهوت و شمشیر و شراب، به تأمّل در عمق آسمان‏ها و زمین و گردش کرات و پیدایش ایام وا داشته است. [ نظرات / امتیازها ]