قوله تعـــالی: {فَإِذا مَسَّ الْإِنْسانَ ضُرٌّ دَعانا ثُمَّ إِذا خَوَّلْناهُ نِعْمَةً مِنَّا قالَ إِنَّما أُوتیتُهُ عَلی‏ عِلْمٍ}

پــــروردگار در این آیه یکی از خصال بد انسان را بیان نموده و میفرماید: همینکه آسیب و رنج و محنتی به آدمی روی کند ما را بخواند تا آن بلا و محنت را از او دور کنیم و چون به او نعمت و دولت عطا کنیم میگوید این نعمت دانسته و به استحقاق نصیب من گردیده و از راه معرفت و تدیبر در کسب و تجارت به من رسیده و حال آنکه آن نعمت و اقبال امتحان و آزمایش است برای او تا معلوم شود در قبال آن نعمت چگونه شکر و سپاس بجای آورده و یا کفران بعمل می آورد, پس پاداش یا کیفر داده شده به حسب اعمالش می باشد, اما بیشتر مردم از سِـــر آن بی خبرند و نمی دانند.

ابن بابویه از اسماعیل بن فضل روایت کرده ذیل آیه (وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ الْغُرُوبِ) از حضرت صادق ع در مورد دعای قبل طلوع الشمس و قبل غروبها را سؤال کردم فرمود: بر هر کس واجب است همواره پیش از طلوع و غروب آفتاب هر بار ده مرتبه بگوید : (لا اله الا اللّه وحده لا شریک له، له المـلک و له الحـمـد یـحـیـى و یـمـیـت و یمیت و یحیى و هو حى لا یموت بیده الخیر و هو على کل شى ء قدیر).

توضیح : یعنی: هیچ معبودی جز الله نیست که تنها و بی‌شریک است، پادشاهی و حمد و ستایش سزاوار او و از آن اوست و او بر هر چیزی و هر کاری تواناست و الله تعالی زنده میکند و میمیراند و میمیراند و زنده میکند شکی نیست خدای لایزال و تمام خیر به قدرت الله است و از طریق قدرت الله به ما ساری و جاری می‌شود.

(إِنَّ الَّذِینَ یُحَادُّونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ کُبِتُوا کَمَا کُبِتَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ ۚ وَقَدْ أَنْزَلْنَا آیَاتٍ بَیِّنَاتٍ ۚ وَلِلْکَافِرِینَ عَذَابٌ مُهِینٌ یَوْمَ یَبْعَثُهُمُ اللَّهُ جَمِیعًا فَیُنَبِّئُهُمْ بِمَا عَمِلُوا ۚ أَحْصَاهُ اللَّهُ وَنَسُوهُ ۚ وَاللَّهُ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ):

کسانی که با خدا و رسولش مخالفت می‌کنند مانند کافران پیشین به رو در آتش دوزخ می‌افتند و ما آیات روشن خود را فرستادیم و از برای کفار عذاب ذلت و خواری مهیا شده ای رسول ما یاد کن آن روزی را که خدای تعالی تمام خلایق را برای حساب زنده گرداند و خبر دهد ایشان رابه آن چه عمل کرده‌اند یعنی اعمال شان را در مقابل آن ها آورند تا خجل و شرمنده شوند و این شرمندگی نوعی از عقوبت (شکنجه،تنبیه) و عذاب می باشد چنان که یکی از ما به دیگری می گوید تو را آگاه کنم از آنچه کرده ای تمام آن اعمال و معاصی را که به جا آورده‌اند خداوند ضبط فرموده و آن ها فراموش کرده اند, ولی پروردگار ایشان را آگاه سازد که او بر همه چیز دانا و گواهست.

در کتاب خصال بسند خود از شعیب روایت کرده که حضرت صادق ع فرمود: "حدیث ما آل محمد ﷺ سخت و دشوار است کسی تاب آنرا ندارد مگر فرشته مقرب و یا نبی مرسل و یا بنده ای که خداوند دل او را به نور ایمان امتحان نموده و در مدینه فاضله محصور شده باشد." شعیب گفت عرض کردم مدینه فاضله محصوره چیست؟! فرمود: "قلبی که خاطر جمع از شک و شبهه باشد."

در مذمت اصحاب رأی و گمان میتوان گفت این دسته طایفه دیگری هستند که اصحاب رأى و هوا و ظنی مسلکان نامیده شده اند که به کلی منکر حدیث و روایت هستند و به قرآن هم عمل نکنند و آنان احکام دین را از روی ظن و قیاس گرفته اند و در حقیقت شیعیانی هستند که ائمه و احادیث آنها را رها نموده و به دنبال سخنان ابو حنیفه و عضدی و امثال آنها رفته اند و پیروان ائمه را غالی دانسته و خودشان را برابر با معصومین میدانند و در واقع نسبت به خویش غلو کرده اند و چون بحدیث و روایت اعتقاد ندارند لذا گوش به روایاتی که در بر ایشان وارد شده نمیدهند.
در کافی بسند خود از حضرت باقر ع روایت کرده که فرمود: حضرت امیرالمؤمنین ع در حدیث مفصلی فرموده: "بعضی از مردم هستند که نابینا میباشند و آنها کسانی باشند که قرآن را فراموش نموده و پیرو ظن و گمان شده اند و در امور دین به خدائیکه خالق آنهاست سبقت گرفته اند."
و در بصائر الدرجات از حضرت باقر ع بسند خود روایت نموده که فرمودند: اگر ما برای خود حدیثی کنیم هر آینه گمراه میشویم چنانکه جمعی از پیشینیان گمراه شده اند و لذا حدیث ما با شاهد و بینه است که از طرف پروردگار به پیغمبر ﷺ بیان شده و آنحضرت برای ما بیان فرموده است.
و این حدیث در کافی نیز روایت شده هرگاه اعتماد و تکیه کردن به رأی ائمه سبب گمراهی شود پس چگونه از غیر امام گمراهی نیاورد؟ و در کافی از یونس بن عبدالرحمن روایت کرده که گفت حضور حضرت موسی بن جعفر ع عرض کردم یگانگی خدا به چه چیز شناخته میشود؟ فرمود: ای یونس از بدعت گذاران مباش هر کس برای خود عمل نماید هلاک شود و هر آنکه اهل بیت پیغمبرش را ترک کند گمراه میگردد و کسیکه عمل به قرآن و گفتار پیغمبر نکند کافر است.
و در محاسن بسند خود از حضرت رضا ع روایت نموده که به اصحابش میفرمود: "هر گاه چیزی را یقین دارید بگوئید و اگر یقین ندارید ساکت شوید." و دست خود را بر دهن محمد بن حکیم که راوی خبر بود نهاد, راوی گفت بحضورش عرض نمودم برای چه دست روی دهانم نهادید؟ فرمود: "پیغمبر ﷺ کلیه احکامی را که تا روز قیامت مردم به آن احتیاج دارند آورده و باقی نگذاشته حکمی را که شما برای خودتان آنرا بگوئید." و اینحدیث در کافی نیز روایت شده است.
در کافی و محاسن برقی بسند خودشان از یحیی حلبی و ابن مسکان و حبیب روایت کرده اند گفتند حضرت صادق ع به ما فرمودند: "نزد من از شما اصحاب محبوبتر کسی نیست همانا مردم به راههای مختلف سیر مینمایند بعضی به هوای نفس خود عمل میکنند و گروهی به آرا خود میباشند ولی شما راهی را در پیش گرفته اید که برای آن اصل و حقیقتی است." و در روایت دیگر فرمود: مردم اینطرف و آنطرف رفته اند طایفه ای پیرو هوای نفس و دسته ای برای خود عمل کنند و بعضی عمل به روایات نمایند و خداوند شما را دوست داشته و هدایت فرموده برای دوستی خود و دوستی کسیکه شما را دوستی آنها نفع میرساند که مراد ائمه میباشند.
و در تهذیب بسند خود از حضرت صادق ع روایت کرده که فرمود: "ما روز قیامت در پیشگاه پروردگار ایستاده و میگوئیم پروردگارا ما به کتاب و قرآن خودت عمل نمودیم و گروهی از مردم میگویند ما به رای و هوای نفس خود عمل کرده ایم."

توضیح : نویسنده: اخبار در مذمت این قبیل اشخاص زیاد است و بیش از چند هزار روایت میباشد و ما بعضی را در کتاب تکلیف زمان غیبت که نوشته ایم ذکر نموده ایم و چون موضوع تحریف قرآن اهمیت به سزائی دارد این مقدمه را قدری بسط دادیم تا موضوع کاملا روشن شود و خوانندگان مطالب به سخنان بیهوده دیگران توجه نکنند و البته ما اخبار تحریف را در ضمن تفسیر هر یک از آیات بیان میکنیم تا مزید بینائی خوانندگان گردد و ذکر خواهیم نمود که اگر بعضی را بخواهیم به ظاهرشان واگذاریم فصاحت قرآن نیز از بین میرود.

در تفسیر امام است که رسول اکرم ﷺ فرموده است: "این قرآن نور روشن و ریسمان محکم و فضیلت بزرگ و مرتبۀ بلندیست و مایه شفا و سعادت است هر کس از قرآن روشنائی طلب نماید خداوند او را منور فرماید و اگر آمورش را به آن واگذارد خداوند او را حفظ کند و هر که به قرآن توسل جوید خداوند نجاتش بخشد و هرکس ملازم قرآن شود بلند مرتبه گردد، و هر که از غیر قرآن هدایت طلبد خداوند او را بحالت گمراهی واگذارد".
در کتاب امالی بسند خود از پیغمبر اکرم ﷺ روایت نموده که فرمود: "خداوند عذاب نکند هر دلی که حافظ قرآن باشد" و نیز روایت نموده از رسول اکرم ﷺ که فرموده: "بهترین مردم کسانی هستند که قرآن را یاد گرفته و به مردم یاد میدهند" و عیاشی در تفسیرش از حضرت صادق ع روایت کرده که فرمود: رسول اکرم صلى الله علیه و سلم فرموده: "هرگاه فتنۀ روزگار شما مردم را فرا گرفت و روزتان چون شب تار شد برشما باد توسل به قرآن که شفیعی است که شفاعتش پذیرفته میشود و اگر آنرا پیشوای خود کنید شما را به بهشت برساند و چنانچه از آن اعراض و دوری نمائید به جهنم رانده خواهید شد و نیز از حارث اعور روایت کرده که گفت حضور امیرالمؤمنین ع شرفیاب شده و عرض نمودم هرگاه در محضر مبارک حاضر میشوم دینم محکم میشود و زمانیکه خارج میشوم سخنان بیهوده ای میشنوم فرمود: به آن چیزهایی که منافقین میگویند و عمل میکنند؟ عرض کردم بلی فدایت شوم فرمود: شنیدم پیغمبر اکرم ﷺ فرمود: "جبرئیل نازل شد و گفت ای محمد صلى الله علیه و سلم به این زودی فتنه ای میان امتت پدید آید." (مراد غصب خلافت و امامت بود) "گفتم ای جبرئیل چاره و راه خلاص امت چیست؟ گفت قرآن خدا یگانه راه علاج و خلاص است و در آن بیان حوادث گذشته است که وسیلۀ عبرت دیگران بوده و نیز اخبار آینده و وسیلهٔ حکم میان خلایق است و قرآن حق و حقیقت است نه مزاح و افسانه و هر ستمکار که به قرآن پشت نموده و به آن عمل نکند خداوند سرنگونش گرداند و قرآن ریسمان محکم خداست و ذکر و راه راست اوست به هوای نفس مردمان باطل نشود و زبان آنها او را نپوشاند و کهنه نگرداند و عجایب آن به آخر نرساند و دانشمندان از آن سیراب نشوند و هر که گفتارش بر طبق آنست راستگو باشد و مورد تأیید مردم واقع گردد و به آنکه به قرآن عمل کند اجر داده خواهد شد چنگ زدگان به قرآن راهنمائی میشوند و قرآن کتاب با عظمت خداست و هرگز از بین نرود و باطل نگردد و از مصدر عز ربوبی و از جانب خداوند ستوده دانا و توانا نازل شده است". و نیز از پیغمبر اکرم ﷺ روایت نموده که فرمود: "غفلت نکنید از قرائت قرآن در صبح و شبانگاه که زنده کننده دلهای مرده است و انسان را از عمل زشت و منکر باز میدارد.
در تهذیب بسند خود از حضرت صادق ع روایت کرده که فرمود: "سه چیز است که بلغم را برطرف کند و حافظه را زیاد گرداند : مسواک کردن, روزه گرفتن و تلاوت نمودن قرآن."

توضیح : و در کافی از آنحضرت روایت کرده که نیست چیزی که فیما بین دو نفر مورد اختلاف باشد مگر آنکه برای رسیدگی و رفع آن در قرآن اصل و قانونی وجود دارد لکن عقول مردم آنرا درک نمی نماید.
ابن عباس روایت کرده هر که قرآن بخواند و تفسیر آن را نداند نادانی باشد که نمیداند چه میگوید.
و نهایتاً اخبار در فضیلت تلاوت قرآن بسیار است به این مقدار در ابتدا قرآن در سوره بقره اکتفا شد.

اگر شما دین خدا را نصرت ندهید الله او را یاری خواهد کرد (همانطوریکه) وقتی کفار تصمیم به بیرون کردن (پیغمبر اکرم ص) گرفته (و از مکه اخراج نمایند حضرتش را) خداوند او را یاری فرموده و بر مدخل غار پرده ای از تار عنکبوت تنیده شده (تا از شر دشمنان که در تعقیب او بودند محفوظ بماند) و (پیغمبر اکرم ص) به مصاحب و همسفر خود (ابوبکر) فرمود غصه مخور خدا با ماست و خداوند آرامشی بر او(پیامبر) فرستاد و با سپاهیان نامرئی خود ایشان را تأئید (و تقویت) فرمود و کسی آن لشگریان را به چشم ندید و کلمه کفر را پست و ندای خدا و اسلام را بلند و بر تر کرد زیرا خداوند بر هر چیزی کمال قدرت و توانائی دارد,

چنانچه برای جهاد عزیمت نکنید خداوند شما را به عذاب دردناکی مبتلا ساخته و مردم دیگری را به جای شما (برای جهاد) انتخاب میفرماید و به هیچوجه شما زیانی (به خدا) نمیتوانید بزنید و خداوند قادر بر هر چیز است,

ای کسانیکه ایمان آورده اید چرا وقتى به شما امر میشود برای جهاد در راه دین خدا بی درنگ خارج شوید به زمین پایبند شده و دل بستگی ابراز میدارید؟ آیا زندگی (دو روزه) دنیا را به حیات جاوید آخرت ترجیح میدهید؟ بدانید که زخرف دنیا در برابر (نعیم ابدی) آخرت بسیار (ناچیز و) کم است,

قوله تعـــالی: {فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ اسْتَغْفِرْ لِذَنْبِکَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ بِالْعَشِیِّ وَ الْإِبْکارِ}
در این آیه پـــــروردگار به رسول خود میفرماید: ای رسول گرامی بر آزار و اذیت مردم و امتت که تو را تکذیب میکنند صبر و بردباری بنما و البته وعدۀ خــــداوند که نصرت در دنیا و ثواب و پاداش در آخرت باشد حق است و خلافی در آن نیست و از خـــــداوند طلب آمرزش نموده و هر صبح و شام به تسبیح و نیایش پـــــــروردگار خود مشغول باش.
و این دستور تعبدیست از طرف پــــــروردگار به پیغمبر به دعا و استغفار تا مقام و منزلت حضرتش مضاعف گردد و سنتی برای امت باشد چه پیغمبر معصوم است و هیچگونه گناه کبیره و صغیره از معصوم سر نمی زند تا موجب استغفار بشود, بطوری که بعضی از نادانان به غلط میگویند استغفار پیغمبران از گناهان کبیره است.
طبرسی از پیغمبر اکرم ﷺ روایت کرده فرمود پــــروردگار فرموده: ای پسر آدم تسبیح و ستایش من هر صبح و شام ساعتی مشغول باش تا مهمات تو را کفایت کنم.

قوله تعـــالی: {إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنا وَ الَّذینَ آمَنُوا فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ یَوْمَ یَقُومُ الْأَشْهادُ}
"البته ما رسولان خود و کسانیکه ایمان آورده اند هم در دنیا یاری و نصرت دهیم و هم در روز قیامت که گواهان به شهادت قیام می نمایند."
سعد بن عبدالله از جمیل بن دراج روایت کرده که گفت معنای آیه فوق را از حضرت صادق ع سؤال نمودم فرمود: به خــــدا قسم تأویل این آیه در زمان رجعت خواهد بود آیا نمی بینی پـــــروردگار در دنیا بسیاری از پیغمبران را یاری نفرموده و آنها و ائمه آل محمّد ﷺ کشته شدند و هنوز یاری و نصرت پیدا نکرند البته پـــــروردگار, ایشان را در رجعت و بازگشت به دنیا یاری خواهد فرمود.
از ابی بصیر روایت کرده گفت حضور حضرت باقر ع آیه را تلاوت نمودم فرمود: حضرت امام حسین ع کشته شد و کسی به خون خواهی حضرتش قیام ننموده و او را یاری نکرده است البته به دنیا بازگشت میفرماید و از قاتلین انتقام میکشد.

طبرسی ذیل آیه {النَّارُ یُعْرَضُونَ عَلَیْها غُدُوًّا وَ عَشِیًّا وَ یَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذابِ} از پیغمبر اکرم ﷺ روایت کرده فرمود: در دنیا آتش را بر آنها عرضه دارند زیرا که در قیامت روز و شب وجود ندارد و پیدایش روز و شب بر اثر گردش آفتاب و ماه است و در بهشت و جهنم آفتاب و ماه نیست و پیوسته میگویند پـــــروردگارا چه وقت قیامت بر پا میشود؟
شخصی به حضرت صادق ع عرض کرد در مورد این آیه چه میفرمائید؟
فرمود: مردم چه میگویند؟ عرض کرد آنها میگویند مراد از این آتش همان آتش جهنم است و آنان پیش از دخول به جهنم عذاب نمی شوند چونکه از سعداء هستند!, فرمودند: "چنین نیست بلکه این عذاب در دنیاست."