سید حسین کاظمی ریابی
[ همه تفسیر ها ] تفسیر های سيد حسين کاظمي ريابي (1 مورد)
  سوره آل عمران آیه 142 - بیانات آیت الله جوادی آملی
بعضی از صفات مرزش مشخّص است یعنی صفت ذات یک نامی دارد و صفت فعل نام دیگر ؛ مثلاً قدرت، صفت ذات است و خلقت صفت فعل ؛ یکی را می‏گویند قادر و دیگری را خالق، بعضی از صفات فعلیّه و ذاتیّه ‏اند که یک نام دارند منتهی مرحله عالیه ‏اش صفت ذات است مرحله نازله‏ اش صفت فعل، مثل علم یک علم ذاتی است که «الله بکل شی‏ء علیم» عالم قبل المعلوم و امثال ذلک که علم ذاتی است یک علم فعلی است که از مقام فعل انتزاع می‏کند. آیاتی که در باره مسائل امتحانی ذکر می‏شود که خدا می‏فرماید ما شما را امتحان می‏کنیم ببینیم چه می‏کنید» «ام حسبتم ان تدخلوا الجنه و لما یعلم الله الذین جاهدوا منکم ویعلم الصابرین»16 این علم فعلی است و آن را از مقام فعل می‏گیرند این صفت فعل با آن صفت ذات چون در نام شریک اند احیاناً ممکن است این اشتراک لفظی زمینه مغالطه ‏ای را فراهم بکند، یکی از چیزهایی که هم بر فعل اطلاق می‏شود هم بر ذات، منتهی به عنوان اشتراک لفظی ـ و همین اشتراک لفظی درد سر ایجاد کرده ـ کلمه «حق» است. این حق هم بر مقام ذات اطلاق می‏شود هم بر مقام فعل، که فعل اش حق است ذات اش هم حق است. قول رااز آن جا که واقع مطابق اوست می‏گویند حق، عقیده را از آن جهت که واقع مطابق اوست می‏گویند حق، فعل حکم ثابت را هم می‏گویند حق، چه این که ذات اقدس اله را هم می‏گویند حق. این که در چند جای قرآن می‏فرماید: «ذلک بانّ الله هو الحق و ان ما یدعون من دونه هو الباطل»17 این مقام ذات است، این که می ‏فرماید سخنان قرآن حق است، انبیا حق می‏گویند، این کار حق است، این مال صفت فعل است.