در این آیه بین خدا و رسول او در این وعده حسن جمع شده، فرموده کسی که خدا و رسول را اطاعت کند چنین و چنان خواهد شد، با این که آیات قبل تنها متعرض اطاعت رسول و تسلیم شدن در برابر حکم و قضای آن جناب بود و این بدان جهت است که بین این دو آیه یعنی آیه مورد بحث و آیه «لا یومنون حتی یحکموک ...» نامی از خدای تعالی به میان آمده بود آنجا که فرمود: «و لو انا کتبنا علیهم ...» لذا خواست بفهماند اطاعت رسول کردن بدان جهت واجب شده که خدا به آن امر فرموده، پس اطاعت واجب شده اطاعت خدا و رسول هر دو است، از سوی دیگر در آغاز آیات نیز گفتار با جمله: «اطیعوا الله و اطیعوا الرسول ...» شروع شده بود، خواست تا آخر کلام به اول آن مرتبط شود. [ نظرات / امتیازها ]

جمله «فَأُولئِکَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ ...» دلالت دارد بر این که چنین کسانى ملحق به «الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ» هستند و از خود آنان نیستند، و به حکم جمله: «وَ لَهَدَیْناهُمْ صِراطاً مُسْتَقِیماً» (نساء/68) خداى تعالى به صراط مستقیمى هدایتشان مى‏کند، که صراط «الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ» است، صراط مستقیمى که در کلام مجیدش جز به این طایفه نسبت نداده، و در سوره حمد فرموده: «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ» (حمد/6و7) و سخن کوتاه این که این طایفه که خدا و رسول را اطاعت‏ مى‏کنند ملحق به آن چهار طایفه‏اند، و از آنان نیستند.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

در سابق گفتیم که‏ منظور از نعمت در جمله «انعم الله علیهم» نعمت ولایت است. [ نظرات / امتیازها ]

کلمه «شهدا» در قرآن کریم به معنای گواهان در اعمال است ، و در هیچ جای قرآن که از ماده (ش - ه - د) کلمه‏ای به کار رفته به معنای کشته در معرکه جنگ نیامده، بلکه مراد از آن افرادی است که گواه بر اعمال مردمند. [ نظرات / امتیازها ]

مراد از «صالحین» کسانی است که شایستگی نعمت خدای را دارند. [ نظرات / امتیازها ]

صدیق آن کسی است که به هیچ وجه دروغ در او راه ندارد، و چنین کسی کاری که حق بودن آن را نمی‏داند نمی‏کند، هر چند که مطابق با هوای نفسش باشد و سخنی را که راست بودن آن را نمی‏داند نمی‏گوید، و قهرا حتی کسی به جز حق را هم نمی‏بیند، پس او کسی است که حقایق اشیا را می‏بیند، و حق می‏گوید و حق انجام می‏دهد.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

ترتیب چهار طایفه که خداوند بر آنان نعمت داده است به این صوری است که، طایفه اول نبیون بودند که سادات بشرند، سپس صدیقون قرار گرفته‏اند، که شاهدان و بینندگان حقایق و اعمالند، و سوم شهدا بودند، که شاهدان بر رفتار دیگرانند و در آخر صالحانند که لیاقت و آمادگی برای کرامت الله را دارند. [ نظرات / امتیازها ]

«و حسن اولئک رفیقا»کلمه «رفیقا» تمیز است ، و آیه را چنین معنا می‏دهد: (و این چهار طایفه از حیث رفاقت طوایف خوبی هستند)، بعضی گفته‏اند به همین جهت بوده که آن را به صیغه جمع نیاورد، و بعضی دیگر گفته‏اند، مفرد آوردنش برای این بوده که بفهماند تک تک آنان در حال رفاقت خوبند، و بنا بر این معنا، کلمه «رفیقا» حال خواهد بود، نظیر جمله: «ثم نخرجکم طفلا» (الحج/5) (سپس شما را - از شکم مادران - بیرون می‏کنیم ، در حالی که طفلید). [ نظرات / امتیازها ]

علی بن ابی طالب(علیه السلام) فرمود: مردی از انصار به حضور رسول الله (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) آمد، و عرضه داشت: یا رسول الله من تاب جدایی از تو را ندارم به خانه‏ام می‏روم همین که به یاد تو می‏افتم دیگر دستم به کار نمی‏رود کارم را هر چه باشد رها می‏کنم ، و به زیارت تو می‏آیم تا تو را ببینم و آرام بگیرم از بس که به تو علاقمندم، و فعلا در این اندیشه‏ام که در روز قیامت که تو داخل بهشت شده تا اعلی علیین بالا می‏روی، من آن روز چه کنم؟ و یا نبی الله آن روز چگونه بر فراق تو صبر کنم .
در پاسخ این مرد بود که آیه شریفه زیر نازل شد: «و من یطع الله و الرسول فاولئک مع الذین انعم الله علیهم من النبیین و الصدیقین و الشهداء و الصالحین و حسن اولئک رفیقا»، رسول الله (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) آن مرد را احضار کرده آیه شریفه را برایش خواند، و به همنشینی خود مژده‏اش داد.

علامه طباطبایی: این معنا از طرق اهل سنت نیز روایت شده، و الدر المنثور(ج 2 ص 182) آن را از طبرانی، و ابن مردویه، و ابی نعیم (در کتاب حلیه)، و ضیاء مقدسی در کتاب صفت الجنه، -وی حدیث را حسن دانسته-، از عایشه نقل کرده، و به طریقی دیگر از طبرانی، و ابن مردویه، و از طریق شعبی، از ابن عباس، و نیز از سعید بن منصور، و ابن منذر از شعبی، و از ابن جریر از
سعید بن جبیر آورده.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

از امام باقر (علیه‏السلام) روایت شده که فرمو : ما را با تقوای خود کمک کنید، زیرا کسی که خدا را با ورع - تقوا - دیدار کند، نزد خدا فرحی خواهد داشت، چون خدای عز و جل فرموده: «و من یطع الله و الرسول ...» و بعد از تلاوت آیه فرمود: آری نبی از ما است صدیق هم از ما است، شهدا و صالحون نیز از مایند.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

از ابن عباس روایت است که گفت: در آیه «و من یطع الله و الرسول فاولئک مع الذین انعم الله علیهم من النبیین» منظور از نبیین محمد (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) و منظور از صدیقین علی است، که اولین فردی بود که رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) را در دعوی نبوت تصدیق کرد، و منظور از شهدا علی و جعفر و حمزه و حسن و حسین (علیهم السلام) است.

علامه طباطبایی: در این معنا اخبار دیگرى نیز هست.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

امام صادق (علیه‏السلام) فرمود: مؤمن دو قسم است، یک مؤمن است که به شرایط خدای تعالی آن شرایطی که با وی شرط کرده وفا می‏کند، چنین مؤمنی با نبیین و صدیقین و شهداء صالحین خواهد بود، که رفقای خوبی هستند، و از کسانی خواهد بود که خودش شفاعت دیگران می‏کند، و کسی شفاعت او را نمی‏کند -چون حاجتی به شفاعت دیگران ندارد- زیرا نه در دنیا دچار دلواپسی‏ها می‏شود، و نه در آخرت هول و هراسهای آن تهدیدش می‏کند. قسم دوم مؤمنینی هستند که احیانا لغزشی می‏کنند، چنین مؤمنی مانند خامه زراعت است، از هر طرف که نسیم آن را خم کند خم می‏شود، چنین کسی هم اهوال دنیا تهدیدش می‏کند، و هم اهوال آخرت، خودش کسی را شفاعت نمی‏کند، ولی شافعان او را شفاعت می‏کنند، و سرانجام کار او خیر است.

علامه طباطبایی: در کتاب صحاح اللغه(ج 5 ص 1916) کلمه (خامة) به شاخه سبز گیاه معنا شده، این بود گفتار صاحب صحاح، و وقتی گفته می‏شود: "کفات فلانا فانکفاء" معنایش این است که من فلانی را برگرداندم، و او برگشت، و منصرف شد، و امام (علیه‏السلام) در این کلام خود به مطلبی اشاره دارند که ما نیز در تفسیر آیه «صراط الذین انعمت علیهم»(الفاتحه/7) به آن اشاره کردیم، و گفتیم مراد از نعمت در جمله «انعمت علیهم»(الفاتحه/7)، نعمت ولایت است، و در نتیجه آن آیه منطبق می‏شود با آیه شریفه: «الا ان اولیاء الله لا خوف علیهم و لا هم یحزنون ، الذین آمنوا و کانوا یتقون»(یونس/62-63)، که می‏فرماید دارندگان ولایت یعنی آنها که ایمان آوردند، و تقوا پیشه کردند، اندوهی و ترسی ندارند، و خلاصه بیم حوادث راهی به دل اولیای خدا ندارد چون اولیای خدا غیر از خدا کسی را ندارند، (خدا ما را از این نعمت بزرگ محروم نفرماید بمحمد و آله الطاهرین صلوات الله علیهم اجمعین).

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

در حقیقت راه چیز جدای از رونده نیست ما اگر خواستیم از محلّ کارمان به منزل برویم سالکی داریم و مَسلکی یعنی راهی داریم و یک رونده، این خیابان یا بیابان راه است و سالک، رونده ولی اگر خواستیم در مسیر دین حرکت کنیم راه چه چیزی است? راه غیر از دین چیز دیگر نیست که «الصراط صراطان فی الدنیا هو الإمام والآخر والدین او العکس»، خب دین صراط مستقیم است یعنی چه? یعنی این آیاتی که در قرآن نوشته اینها صراط مستقیم است اینها را که خب همه می‌خوانند که چه چیزی صراط مستقیم است? آ‌ن عقیده و اخلاق و عمل صراط مستقیم است که بیرون از فضای جان ما نیست پس راه با رونده یکی است دینی را که پیغمبر آورده است آن دین، راه است یعنی چه? انسان باید چه کاری بکند? یعنی باید معتقد بشود اولاً، متخلّق بشود ثانیاً، عمل بکند ثالثاً پس در درون خود دارد سفر می‌کند این سالک و مسلک می‌شود یکی، خب اگر کسی دین در جان او ثابتِ مستقرّ شد او صاحب‌راه است و اگر در جان او مستقر نشد صاحب‌راه نیست و باید به تَبع صاحبان راه برود این راه برای او نیست چون نرفت، پس ﴿مَن یُطِعِ اللّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولئِکَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللّهُ عَلَیْهِم﴾ که خدا به آ‌نها نعمت ولایت داد آ‌ن‌گاه چهار گروه را می‌شمارد ﴿مِنَ النَّبِیِّینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِینَ وَحَسُنَ أُولئِکَ رَفِیقاً﴾ [ نظرات / امتیازها ]

مصاحبت با پیامبران، صدّیقان، شاهدان و گواهان اعمال و صالحان، پاداش اطاعت از خدا و رسول (ص):
و من یطع اللّه و الرّسول ... و الصّالحین
«صدّیق»، یعنى بسیار راستگو و شاید مبالغه بودن آن اشاره به صداقت آنان در گفتار و عمل باشد. برخى برآنند که مقصود از صدیقین، اولین کسانى هستند که پیامبران را تصدیق کردند و شاهدان، یا به معناى کشته شدگان در راه خدا و یا گواهان بر اعمال انسانها و یا عالمان واقعى دین است. [ نظرات / امتیازها ]

پیامبران، صدّیقان، شاهدان و صالحان، رهروان صراط مستقیم و برخورداران از هدایت خاصّ:
و لهدیناهم صراطاً مستقیماً. و من یطع اللّه و الرّسول فاولئک مع الذین انعم اللّه علیهم
با توجّه به آیه قبل، که اطاعت کنندگان را راه یافته به صراط مستقیم مى داند و در این آیه آنان را همراهان پیامبران و ... قلمداد مى کند معلوم مى شود پیامبران و ... رهروان صراط مستقیم هستند. [ نظرات / امتیازها ]

یـکـى از صـحـابه پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) به نام ((ثوبان )) که نسبت بـه حـضـرت مـحـبـت و عـلاقـه شـدیـدى داشـت ، روزى بـا حـال پـریشان خدمتش رسید، پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) از سبب ناراحتى او سؤ ال نـمـود، در جـواب عـرض کرد: زمانى که از شما دور مى شوم و شما را نمى بینم ناراحت مـى شـوم ، امـروز در ایـن فـکـر فـرو رفـتـه بـودم کـه فـرداى قـیـامـت اگـر مـن اهـل بـهـشـت بـاشـم ، مـسـلما در مقام و جایگاه شما نخواهم بود، و بنابر این شما را هرگز نـخـواهـم دیـد، و اگـر اهـل بـهـشـت نـبـاشـم کـه تـکـلیـفـم روشن است ، و بنابر این در هر حـال از درک حـضـور شـمـا مـحـروم خـواهـم شـد، بـا ایـن حال چرا افسرده نباشم ؟! دو آیـه فوق نازل شد و به اینگونه اشخاص بشارت داد که افراد مطیع پروردگار در بهشت نیز همنشین پیامبران و برگزیدگان خدا خواهند بود، سپس پیامبر (صلى الله علیه و آله و سـلم ) فـرمـود: بـه خـدا سـوگـنـد، ایـمـان مـسـلمـانـى کامل نمى شود مگر اینکه مرا از خود و پدر و مادر و همه بستگان بیشتر دوست دارد، و در برابر گفتار من تسلیم باشد. دوستان بهشتى در این آیه یکى دیگر از افتخارات کسانى که مطیع فرمان خدا و پیامبر (صلى الله علیه و آله و سـلم ) بـاشـنـد بـیـان شـده ، و در حـقـیـقـت ، امـتـیـازاتـى را کـه در آیـات قـبـل گذشت ، تکمیل مى کند، و آن همنشینى با کسانى است که خداوند، نعمت خود را بر آنها تمام کرده است (و من یطع الله و الرسول فاولئک مع الذین انعم الله علیهم ). و هـمـانـطـور کـه در سـوره حـمـد، بـیـان شـده اسـت کـسـانـى کـه مـشـمول این نعمتند، همواره در جاده مستقیم گام برمى دارند و کوچکترین انحراف و گمراهى ندارند. سـپـس در تـوضـیـح این جمله و بیان کسانى که خداوند نعمت خویش را بر آنها اتمام کرده است اشاره به چهار طایفه مى کند که در واقع ارکان چهارگانه این موضوع هستند: 1 - ((انـبـیـا)) و فـرسـتـادگـان مـخصوص پروردگار که نخستین گام را براى هدایت و رهبرى مردم و دعوت به صراط مستقیم برمى دارند (من النبیین ). 2 - ((راسـتـگـویـان ))، کـسـانـى کـه هـم در سـخـن راسـت مـى گـویـنـد و هـم بـا عـمـل و کـردار صـدق گـفـتـار خـود را اثبات مى کنند و نشان مى دهند که مدعى ایمان نیستند بلکه به راستى به فرمانهاى الهى ایمان دارند (و الصدیقین ). از ایـن تـعـبـیر روشن مى شود که بعد از مقام نبوت ، مقامى بالاتر از مقام صدق و راستى نـیـسـت ، نـه تـنـهـا راسـتـى در گـفـتـار بـلکـه راسـتـى در عـمـل و کـردار کـه شـامـل امـانـت و اخـلاص نـیـز مـى گـردد، زیـرا امـانـت هـمـان صـداقـت در عـمـل اسـت هـمـانـطـور کـه ((راسـتـگـویـى )) امـانـت در گـفـتـار اسـت ، و در مـقـابـل آن ، هـیـچ صـفـت زشـتـى بـعـد از کـفـر بـدتـر از دروغ و نـفـاق و خـیانت در سخن و عمل نیست (باید توجه داشت که صدیق صیغه مبالغه است و به معنى کسى است که سر تا پا راستى و درستى است ). در بـعـضـى از روایـات ((صـدیـق )) بـه عـلى (عـلیـه السـلام ) و امـامـان اهـل البـیـت (عـلیـهـم السـلام ) تفسیر شده است و همان طور که بارها گفته ایم این گونه تفسیرها بیان مصداق روشن و عالى آیات است و معنى انحصار را نمى رساند. 3 - ((شهدا)) و کشته شدگان در راه هدف و عقیده پاک الهى ، و یا افراد برجسته اى که روز قیامت شاهد و گواه اعمال انسانها هستند (و الشهداء). <112> 4 - ((صـالحـان )) و افـراد شایسته و برجسته اى که با انجام کارهاى مثبت و سازنده و مـفـیـد و پـیـروى از اوامـر انـبـیـاء بـه مـقـامـات بـرجـسـتـهـاى نایل شده اند (و الصالحین ). و به همین جهت در روایات ما ((صالحین )) تفسیر به یاران برگزیده ائمه شده است ، و ایـن نـیـز هـمـانـنـد آنـچـه در بـاره ((صـدیـقـیـن )) گـذشـت از قبیل بیان فرد شاخص است . نـکـتـه اى کـه در ایـنـجـا یـادآورى آن لازم اسـت ایـن اسـت کـه ذکـر ایـن مـراحـل چـهـارگـانه ممکن است اشاره به این معنى باشد که براى ساختن یک جامعه انسانى سـالم و شـایـسـتـه نـخـسـت بـایـد رهـبـران بـه حـق و انـبـیـاء وارد مـیـدان شـونـد، و بـه دنـبـال آنـها مبلغان صدیق که قول و عمل آنها با یکدیگر هماهنگ است و اهداف آنها را در همه جا پخش کنند، و به دنبال این دوران سازندگى فکرى ، جمعى در برابر عناصر آلوده و آنـهـایـى کـه مـوانـع راه حـقـنـد وارد شـونـد و قـربـانـى دهـنـد و شـهـیـد گـردنـد و محصول این کوششها و تلاشها به وجود آمدن ((صالحان )) و ((اجتماعى پاک و شایسته )) اسـت ، و روشـن اسـت کـه صـالحـان نـیـز بـراى روشـن نـگـاه داشـتـن مـشـعـل حـق نسبت به نسلهاى آینده همین وظایف سه گانه را انجام خواهند داد، رهبرى مى کنند، تبلیغ مى نمایند، و قربانى مى دهند. ضـمـنـا از آیات فوق این حقیقت به روشنى استفاده مى شود که موضوع معاشران خوب ، و هـمـنـشـیـنـهـاى بـا ارزش بـه قـدرى اهـمـیـت دارد کـه حـتـى در عـالم آخـرت بـراى تکمیل نعمتهاى بهشتى این نعمت بزرگ به مطیعان ارزانى مى گردد، و آنها علاوه بر همه افتخارات ، همنشینانى همچون پیامبران و صدیقان و شهیدان و صالحان خواهند داشت . شـایـد نیاز به تذکر نداشته باشد که معاشرت مطیعان با این طوایف چهارگانه مفهومش ایـن نـیـسـت کـه آنها در مقام و مرتبه از هر جهت برابر و مساویند بلکه در عین معاشرت با یـکـدیـگـر هر کدام سهم خاصى (طبق مقام خود) از مواهب و الطاف خداوند دارند، همانطور که فـى المـثـل درخـتان و گلها و گیاهان یک باغ در عین اینکه گرد هم هستند و از نور آفتاب و باران بهره مى برند، بهره هاى آنها همانند ارزش هاى آنها یکسان نیست . سـپـس در آیـه بـعـد بـراى بـیـان اهمیت این امتیاز بزرگ (همنشینى با برگزیدگان ) مى فـرمـایـد: ((ایـن مـوهـبـتـى اسـت از نـاحـیـه خـدا، و او از حـال بـنـدگـان و نـیـات و شـایـسـتـگـیـهـاى آنـهـا آگـاه اسـت )) (ذلک الفضل من الله و کفى بالله علیما). البـتـه ((ذلک )) کـه اسم اشاره بعید است در این گونه موارد براى اهمیت و علو مقام به کار مى رود. و مـا هـم از آیـه فـوق الهـام گـرفـتـه و مـى گـویـیم سپاس پروردگار را که با آن همه عـوائقـى کـه در راه انـجـام کـارهـاى مـثـبـت وجـود دارد، بـه فـضـل الهـى جـلد سـوم تـفـسـیـر نـمـونـه در اینجا به طرز شایسته اى پایان یافت ذلک الفضل من الله و کفى بالله علیما! بـارالهـا! نـیـات مـا را پـاک و اعـمـال مـا را پـرثـمـر و خـالص بـراى ذات پاکت گردان [ نظرات / امتیازها ]

1- قرار گرفتن در راه انبیا و شهدا و داشتن رفقاى خوب، جز با اطاعت از فرمان خدا و رسول به دست نمى‏آید. «و من یطع‏اللّه و الرسول، فاولئک ...» 2- رفیق خوب، انبیا، شهدا، صدّیقان و صالحانند. رفقاى دنیایى را هم باید با همین خصلتها گزینش کرد. «حَسُن اولئک رفیقاً» 3- اطاعت از رسول، پرتوى از اطاعت خدا و در طول آن است، پس با توحید، منافاتى ندارد. «من یطع اللّه و الرسول» 4- پاداش اطاعت از پیامبر، همجوارى با همه‏ى انبیاست. چون همه یک نورند و یک هدف دارند و اطاعت از یکى، همراه شدن با همه است. «من یطع اللَّه و الرسول... مع... النّبیین» 5 - آگاه بودن خدا، بهترین عامل تشویق براى انجام وظیفه است. «باللّه‏علیماً» 6- مقام نبوّت از مقام صدّیقین و شهدا و صالحین بالاتر است (چون نام انبیا قبل از آنها برده شده است) «من النّبیین و الصدّیقین...» [ نظرات / امتیازها ]

یکى از صحابه پیامبر (صلی الله علیه و آله) به نام" ثوبان" که نسبت به حضرت محبت و علاقه شدیدى داشت، روزى با ناراحتی و حال پریشان خدمت حضرت رسید. پیامبر (صلی الله علیه و آله) از سبب ناراحتى او سؤال نمود، در جواب عرض کرد: زمانى که از شما دور مى‏شوم و شما را نمى‏بینم ناراحت مى‏شوم، امروز در این فکر فرو رفته بودم که فرداى قیامت اگر من اهل بهشت باشم، مسلما در مقام و جایگاه شما نخواهم بود و شما را هرگز نخواهم دید، و اگر اهل بهشت نباشم که تکلیفم روشن است، بنابراین در هر حال از درک حضور شما محروم خواهم شد، با این حال چرا افسرده نباشم؟! این آیات نازل شد و به اینگونه اشخاص بشارت داد که افراد مطیع پروردگار در بهشت نیز همنشین پیامبران و برگزیدگان خدا خواهند بود. سپس پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: به خدا سوگند، ایمان مسلمانى کامل نمى‏شود مگر اینکه مرا از خود و پدر و مادر و همه بستگان بیشتر دوست دارد، و در برابر گفتار من تسلیم باشد. [ نظرات / امتیازها ]

یکى از صحابه پیامبر (صلى‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم‏) به نام ثوبان که نسبت به حضرت محبت و علاقه شدیدى داشت ، روزى با حال پریشان خدمتش رسید ، پیامبر (صلى‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم‏) از سبب ناراحتى او سؤال نمود ، در جواب عرض کرد : زمانى که از شما دور مى‏شوم و شما را نمى‏بینم ناراحت مى‏شوم ، امروز در این فکر فرو رفته بودم که فرداى قیامت اگر من اهل بهشت باشم ، مسلما در مقام و جایگاه شما نخواهم بود ، و بنا بر این شما را هرگز نخواهم دید ، و اگر اهل بهشت نباشم که تکلیفم روشن است ، و بنا بر این در هر حال از درک حضور شما محروم خواهم شد ، با این حال چرا افسرده نباشم ؟ ! آیه‏هاى فوق نازل شد و به اینگونه اشخاص بشارت داد که افراد مطیع پروردگار در بهشت نیز همنشین پیامبران و برگزیدگان خدا خواهند بود ، سپس پیامبر (صلى‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم‏) فرمود : به خدا سوگند ، ایمان مسلمانى کامل نمى‏شود مگر اینکه مرا از خود و پدر و مادر و همه بستگان بیشتر دوست دارد ، و در برابر گفتار من تسلیم باشد .

[ نظرات / امتیازها ]

در سوره‏ى حمد در کنار صراط مستقیم، گروه‏ «أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ» آمده بود، و این بار دوم است که در کنار آیه‏ى صراط مستقیم، گروه‏ «أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ» مطرح است. گویا غیر از انبیا
و شهدا و صدّیقان و صالحان، دیگران بیراهه مى‏روند و راه مسقیم، منحصراً راه یکى از این چهار گروه است.
در روایات، بهترین نمونه‏ى صدّیقان، امامان معصوم علیهم السلام و صدّیقه، فاطمه‏ى زهرا علیها السلام معرّفى شده است. مراد از «شهدا»، یا کشتگان میدان جهادند، یا گواهان اعمال در قیامت.
همنشینى با انبیا در دنیا براى همه‏ى پیروان واقعى امکان ندارد، بنابراین مراد آیه همنشینى در آخرت است.



[ نظرات / امتیازها ]