کلمه ‏«موثق» (به کسر ثاء) به معناى چیزى است که مورد وثوق و اعتماد قرار گیرد، و ‏«مَوْثِقاً مِنَ اللَّهِ» امرى است که هم مورد اعتماد باشد و هم مرتبط و وابسته به خداى تعالى، و آوردن وثیقه الهى و یا دادن آن، به این است که انسان را بر امرى الهى و مورد اطمینان از قبیل عهد و قسم مسلط کند به نحوى که (احترام خدا در آن) به منزله گروگانى باشد. [ نظرات / امتیازها ]

معاهدى که عهد مى‏بندد و قسم خورنده‏اى که سوگند مى‏خورد و مى‏گوید: ‏«عاهدت اللَّه ان افعل کذا- با خدا عهد بستم که فلان کار را بکنم» و یا مى‏گوید: ‏«باللَّه لافعلن کذا- به خدا سوگند که این کار را مى‏کنم» احترام خدا را نزد طرف مقابلش گروگان مى‏گذارد، بطورى که اگر به گفته خود وفا نکند نسبت به گروگانش زیانکار شده و در نتیجه احترام خداى را از بین برده و در نزد او مسئول هست. [ نظرات / امتیازها ]

کلمه ‏«احاطه» از ماده ‏«حاط» به معناى حفظ است، و دیوار را هم از جهت اینکه‏ مکانى را محصور و محفوظ مى‏کند حایط مى‏گویند.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

کلمه ‏«وکیل» از وکالت است که به معناى تسلط بر امرى است که بازگشت آن به غیر شخص وکیل است، ولى وکیل قائم به آن امر و مباشر در آن است، توکیل کردن دیگرى هم بهمین معنا است که او را در کارى تسلط دهد تا او بجاى خودش آن کار را انجام دهد. [ نظرات / امتیازها ]

توکل بر خدا به معناى اعتماد بر او و اطمینان به او در امرى از امور است، و توکیل خداى تعالى و توکل بر او در امور به این عنایت نیست که او خالق و مالک و مدبر هر چیز است بلکه به این عنایت است که خداوند اجازه داده است تا هر امرى را به مصدرش و هر فعلى را به فاعلش نسبت دهند، و چنین نسبتى را بنحوى از تملیک، ملک ایشان کرده، و این مصادر در اثر و فعل، اصالت و استقلال ندارند و سبب مستقل تنها خداى سبحان است که بر هر سببى غالب و قاهر است.
بنا بر این رشد فکرى آن است که وقتى انسان امرى را اراده مى‏کند و به منظور رسیدن به آن، متوسل به اسباب عادى‏اى که در دسترس اوست مى‏شود در عین حال چنین معتقد باشد که تنها سببى که مستقل به تدبیر امور است خداى سبحان است، و استقلال و اصالت را از خودش و از اسبابى که در طریق رسیدن به آن امر بکار بسته نفى نموده بر خدا توکل و اعتماد کند.
پس معلوم شد که معناى توکل این نیست که انسان نسبت امور را به خودش و یا به اسباب، قطع و یا انکار کند، بلکه معنایش این است که خود و اسباب را مستقل در تاثیر ندانسته و معتقد باشد که استقلال و اصالت منحصرا از آن خداى سبحان است، و در عین حال سببیت غیر مستقله را براى خود و براى اسباب قائل باشد.
پس خداى سبحان بر هر چیز وکیل است از جهت امورى که نسبتى با آن چیز دارند، هم چنان که او ولى هر چیز است از جهت استقلالش به قیام بر امور منسوب به آن چیز، و خود آن امور عاجزند از قیام به امور خود، با حول و قوه خود، و نیز او رب هر چیز است از جهت اینکه مالک و مدبر آن است. [ نظرات / امتیازها ]

یعقوب ‏(علیه السّلام) بطورى که آیات مورد بحث حکایت مى‏کند در عین توکلش بر خدا اسباب را لغو و مهمل ندانسته و به اسباب عادى تمسک مى‏جوید، نخست با فرزندان در باره برادرشان گفتگو نموده سپس از ایشان پیمانى خدایى مى‏گیرد، آن گاه بر خدا توکل مى‏کند، و همچنین در وصیتى که در آیه بعدى آمده نخست سفارش مى‏کند از یک دروازه وارد مصر نشوند، بلکه از درهاى متعدد وارد شوند، و آن گاه بر پروردگارش خداى متعال توکل مى‏کند. [ نظرات / امتیازها ]

«موثق» یعنى آنچه مایه وثوق و اطمینان به قول طرف مقابل است که مى‏تواند عهد، سوگند و نذر باشد.«موثقاً من اللَّه» [ نظرات / امتیازها ]