(ویخرون للاذقان یبکون و یزیدهم خشوعا): (و گریه کنان بر چانه هابه زمین می افتند و بر تواضعشان افزون می شود)، مراد از (الذین اوتوا العلم من قبله ) همه کسانی هستند که قبل از نزول قرآن ، خدا و آیات او را می شناختند اعم از یهود و نصاری یا غیر ایشان هر کس که استعداد و قابلیت درک حق و آیات الهی را داشته باشد. به هر جهت خطاب به رسول خود می فرماید به این افراد منکر بگو، چه به قرآن ایمان بیاورید و چه به آن نگروید، برای خدا تفاوتی ندارد، به هر جهت کسانی که قابلیت دریافت حق را دارند و آیات الهی را می شناسند وقتی این قرآن بر آنها تلاوت شود برای سجده با صورت به زمین می افتند واگر از همه اجزای صورت چانه را نام برده به جهت آنست که چانه پایین ترین بخش صورت و نزدیکترین قسمت آن به زمین است ،به هرحال آنها سجده کنان بر زمین می افتند و خداوند را از هر نقصی تنزیه می کنند ومی گویند: وعده ای که خدای متعال به بعثت و زنده کردن مجدد داده بود واقع شدنیست و تخلف نمی پذیرد، یعنی به خلاف مشرکان که معاد را انکار می کردند، این افراد عالم وخداشناس به وقوع آن اذعان می کنند و با حالت زاری و گریه ، خاشعانه برای خدا به سجده می افتند و با جوارح بدنشان اظهار ذلت و خضوع و بندگی می نمایند و این قرآن باعث ازدیاد تذلل و مذلت قلبی و خشوع آنها می گردد. [ نظرات / امتیازها ]

وَ یَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ یَبْکُونَ وَ یَزِیدُهُمْ خُشُوعاً (109)
وَ یَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ یَبْکُونَ‌: و مى‌افتند به رویهاى خود به سجده در حالتى که مى‌گریند.
نکته: تکریر این کلام به جهت اختلاف حال، یا سبب است؛ زیرا اول براى شکر انجاز وعده، و دوم جهت متأثر شدن از مواعظ قرآن. وَ یَزِیدُهُمْ خُشُوعاً: و زیاده مى‌کند ایشان را شنیدن قرآن فروتنى و زارى.
تنبیه: این مقدمه ثابت شده که منشأ ترقیات انسانى و کمالات روحانى و سعادت جاودانى، علم به معارف الهیه و فرامین سبحانیه است، لکن به شرط آن که عمل ملازم آن باشد، و الا چندان فایده‌اى نخواهد داشت؛ بلکه موجب وبال و خسران شخص گردد، زیرا علم بى‌عمل درخت بى‌ثمر، و زنبور بى‌عسل است. و آیه شریفه نیز اشعار دارد به اینکه علماء حقیقى آنانند که آثار علم آنها ظاهر شود، یکى گریانند در سجده از عظمت پروردگار، و دیگر خشوع و انکسار قلبى آنها به شنیدن آیات قرآنى زیاده شود.
و حضرت نبوى صلّى اللّه علیه و آله و سلّم در فرمایشات خود به أبو ذر فرماید:
اى اباذر کسى که داده شد از علم، آنچه را که به گریه در نیاورد او را، هرآینه سزاوار است باشد از کسانى که به تحقیق داده شده به ایشان علمى که فایده نمى‌دهد او را؛ زیرا خدا وصف نموده علما را، پس فرماید: (إِنَّ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ مِنْ قَبْلِهِ ...) اى اباذر کسى که مى‌تواند گریه کند پس بگرید، و کسى که نتواند، پس قلب خود را محزون و تباکى نماید، بدرستى که قلب سخت، دور است از رحمت خدا و لکن ادراک نکنید [ نظرات / امتیازها ]

وَ یَخِرُّون‌َ لِلأَذقان‌ِ یَبکُون‌َ وَ یَزِیدُهُم‌ خُشُوعاً (109)
و ‌اینکه‌ اهل‌ علم‌ موقعی‌ ‌که‌ آیات‌ شریفه‌ ‌را‌ استماع‌ میکنند میافتند بخاک‌ و ذقن‌ ‌خود‌ ‌را‌ ‌بر‌ خاک‌ میگذارند ‌با‌ حال‌ گریان‌ و خشوع‌ ‌آنها‌ زیاد میگردد وَ یَخِرُّون‌َ لِلأَذقان‌ِ بکاء ممدوح‌ سه‌ قسم‌ ‌است‌ یکی‌ بکاء ‌از‌ خوف‌ عذاب‌ و یکی‌ بکاء بشوق‌ ثواب‌ ‌که‌ گفتند مؤمن‌ باید ‌بین‌ خوف‌ و رجاء ‌باشد‌ و اخبار ‌در‌ ‌اینکه‌ باب‌ دو دسته‌ ‌است‌.
یکی‌ آنکه‌ خوف‌ و رجائش‌ مساوی‌ ‌باشد‌ ‌که‌ ‌در‌ کفّه‌ ترازو هیچکدام‌ ‌بر‌ دیگری‌ ترجیح‌ نداشته‌ ‌باشد‌ دیگر اخباری‌ ‌که‌ باید رجاء ‌آن‌ بیش‌ ‌از‌ خوف‌ ‌باشد‌ و جمیع‌ ‌بین‌ ‌اینکه‌ دو دسته‌ امریست‌ بسیار مشکل‌ و وجوهی‌ گفته‌اند لکن‌ آنچه‌ بنظر میرسد اینکه‌ دو نظر ‌است‌ بنده‌ نظر بخود و اعمال‌ ‌خود‌ کند باید مساوی‌ ‌باشد‌ نه‌ مأیوس‌ ‌از‌ رحمت‌ و نه‌ اطمینان‌ بآن‌ و ‌اگر‌ نظر بخدای‌ ‌خود‌ کند البته‌ رجائش‌ بیشتر باید ‌باشد‌ ‌از‌ خوف‌ ‌او‌ و قسم‌ سیّم‌ بکاء ‌در‌ مقابل‌ عظمت‌ و کبریایی‌ الهی‌ و حقارت‌ و صغارت‌ ‌خود‌ ‌که‌ بکاء انبیاء و ائمه‌ ‌از‌ ‌اینکه‌ باب‌ بوده‌.
وَ یَزِیدُهُم‌ خُشُوعاً ‌هر‌ چه‌ انسان‌ معرفتش‌ بخدا و دین‌ بیشتر ‌باشد‌ خشوع‌ ‌آن‌ قلبا و خضوع‌ ‌آن‌ عملا بیشتر میشود ‌هر‌ چه‌ آیات‌ قرآنی‌ نازل‌ شود خشوع‌ ‌آنها‌ بیشتر میشود و شوق‌ ‌آنها‌ ببهشت‌ و خوف‌ ‌آنها‌ ‌از‌ جهنم‌ زیادتر میگردد نظر کنید حال‌ انبیاء و ائمه‌ اطهار و صلحاء ‌را‌ ‌در‌ حال‌ نماز و عبادات‌ دیگر اللّهم‌ ارزقنا. [ نظرات / امتیازها ]

(آیه 109)- باز برای تأکید بیشتر و تأثیر آن آیات الهی و این سجده عاشقانه می‌گوید: «آنها (بی‌اختیار) به زمین می‌افتند و گریه می‌کنند و (تلاوت این آیات همواره) بر خشوعشان می‌افزاید» (وَ یَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ یَبْکُونَ وَ یَزِیدُهُمْ خُشُوعاً).
«خشوع» آن حالت تواضع و ادب جسمی و روحی است که انسان در مقابل شخص و یا حقیقتی داشته باشد [ نظرات / امتیازها ]

وَ یَخِرُّونَ لِلْأَذْقٰانِ یَبْکُونَ وَ یَزِیدُهُمْ خُشُوعاً آنچه در آیه قبلى گفته شد راجع به خضوع و تواضع بدنى بود، این آیه در بیان خشوع و تذلل با صدا و گریه است [ نظرات / امتیازها ]