وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ آیاتٍ بَیِّناتٍ وَ ما یَکْفُرُ بِها إِلاَّ الْفاسِقُونَ
Imam Abu Ja`far bin Jarir said that Allah's statement
﴿وَلَقَدْ أَنزَلْنَآ إِلَیْکَ ءَایَـتٍ بَیِّنَـتٍ﴾
(And indeed We have sent down to you manifest Ayat) means, "We have sent to you, O Muhammad, clear signs that testify to your prophethood.'' These Ayat are contained in the Book of Allah (Qur'an) which narrates the secrets of the knowledge that the Jews possess, which they hid, and the stories of their earlier generations. The Book of Allah also mentions the texts in the Books of the Jews that are known to only the rabbis and scholars, and the sections where they altered and distorted the rulings of the Tawrah. Since Allah mentioned all of this in His Book revealed to His Prophet Muhammad , then this fact alone should be enough evidence for those who are truthful with themselves and who wish to avoid bringing themselves to destruction due to envy and transgression. Further human instict testifies to the truth that Muhammad was sent with and the clear signs that he brought which he did not learn or acquire from mankind. Ad-Dahhak said that Ibn `Abbas said that,
﴿وَلَقَدْ أَنزَلْنَآ إِلَیْکَ ءَایَـتٍ بَیِّنَـتٍ﴾
(And indeed We have sent down to you manifest Ayat) means, "You recite and convey this Book to them day and night, although you are an Ummi (unlettered) who never read a book. Yet, you inform them of what they have (in their own Books). Allah stated that this fact should serve as an example, a clear sign and a proof against them, if they but knew.''
[ نظرات / امتیازها ]
1 - پیامبر (ص) برخوردار از دلایل و معجزاتى روشن بر حقانیت رسالت خویش
و لقد أنزلنا إلیک ءایت بینت
چون سخن در این بخش از سوره درباره دعوت به رسالت پیامبر(ص) و قرآن است، مى توان گفت متعلق «آیات بینات» (نشانه هاى روشن) راستى و درستى قرآن و رسالت پیامبر(ص) است.
2 - یهودیان، پیامبر(ص) را به نداشتن دلیل و برهانى روشن بر حقانیت رسالتش متهم مى کردند.
و لقد أنزلنا إلیک ءایت بینت
معمولا بیان جمله با تأکید حکایت از آن دارد که مخاطبان، مضمون آن جمله را مورد تردید قرار داده یا انکار مى کنند و از آن جا که جمله «و لقد أنزلنا ...» با حرف لام - که حاکى از قسم مقدر است - و نیز با حرف «قد» تأکید شده معلوم مى شود که یهودیان مخاطب آیه، مضمون جمله فوق را مورد تردید و یا انکار قرار مى دادند.
3 - خداوند، عطاکننده دلایل و معجزات به پیامبر (ص)
و لقد أنزلنا
4 - قرآن، متضمن آیات و دلایلى روشن بر حقانیت خود و رسالت پیامبر(ص)
و لقد أنزلنا إلیک ءایت بینت
مقصود از «ءایات» مى تواند آیات قرآنى باشد و مى تواند معجزات و دلایلى باشد که بر صداقت پیامبر(ص) و آسمانى بودن قرآن دلالت دارد. برداشت فوق ناظر به احتمال اول است.
5 - تنها فاسقان (منحرفان)، قرآن و دلایل روشن آن را نپذیرفته و بدان کافر مى شوند.
و ما یکفر بها إلا الفسقون
6 - فسق و انحراف، مایه انکار آیات خدا و از دست دادن زمینه هاى ایمان است.
و ما یکفر بها إلا الفسقون
7 - فسق و انحراف یهودیان، موجب کفرشان به قرآن و آیات الهى است.
و ما یکفر بها إلا الفسقون
مصداق روشن براى «الفاسقون» - به قرینه آیات قبل و بعد - یهودیان هستند. آیات پیشین برخى از بهانه هاى یهود را براى اعراض از ایمان یادآور شده و آیه مورد بحث بیان مى دارد که ریشه اصلى اعراض یهود از ایمان انحراف و فسق پیشگى آنان است.
8 - انکار قرآن و دلایل رسالت پیامبر(ص)، نشانه فسق و انحراف انکار کننده است.
و ما یکفر بها إلا الفسقون
9 - دنیا پرستى، دشمنى با فرشتگان، ارتکاب گناهانى همچون کشتن انبیا و رهبران دینى و شکستن پیمانهاى الهى، از مصداقهاى فسق است.
و ما یکفر بها إلا الفسقون
آیات گذشته (از آیه 74 - 98) موانعى را براى ایمان آوردن یهود به قرآن و پیامبر ذکر کرده و در آیه مورد بحث ریشه انکار قرآن و پیامبر(ص) را فسق پیشگى دانسته است. بنابراین آنچه در آن آیات از موانع ایمان آوردن شمرده شده، از نظر قرآن مصداق فسق و بیانگر معناى آن مى باشد.
10 - هواپرستى، حسد، نژادپرستى، خود بزرگ بینى و خویشتن را بدون هیچ دلیل اهل بهشت پنداشتن، از مصادیق فسق است.
و ما یکفر بها إلا الفسقون
11 - انکار قرآن، نشانه خروج از بینش صحیح در شناخت وحى و رسالت است.
و ما یکفر بها إلا الفسقون
برداشت فوق با توجّه به معناى فسق (خروج از حد اعتدال) استفاده شده است. خروج از اعتدال در مقوله ایمان - که یک مقوله معرفتى و شناختى است - به نداشتن اندیشه و بینش صحیح باز مى گردد.
[ نظرات / امتیازها ]
در مورد آیه اول شاءن نزولى از ابن عباس نقل شده است و آن اینکه : ((ابن صوریا)) دانشمند یهودى از روى لجاج و عناد به پیامبر اسلام (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) گفت : تو
چیزى که براى ما مفهوم باشد نیاورده اى ! و خداوند نشانه روشنى بر تو نازل نکرده تا ما از تو تبعیت کنیم ، آیه فوق نازل شد و به او صریحا پاسخ گفت . <166>
پیمان شکنان یهود
در نخستین آیه مورد بحث ، قرآن به این حقیقت اشاره مى کند که دلائل کافى و نشانه هاى روشن و آیات بینات در اختیار پیامبر اسلام (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) قرار دارد و آنها که انکار مى کنند در حقیقت ، پى به حقانیت دعوت او برده و به خاطر اغراض خاصى به مخالفت برخاسته اند، مى گوید: ((ما بر تو آیات بینات نازل کردیم و جز فاسقان کسى به آنها کفر نمى ورزد)) (و لقد انزلنا الیک آیات بینات و ما یکفر بها الا الفاسقون ).
تفکر در آیات قرآن براى هر انسان پاکدل و حقجوئى روشن کننده راهها است و با مطالعه این آیات مى توان به صدق دعوت پیامبر اسلام (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) و عظمت قرآن پى برد، ولى این حقیقت را تنها کسانى درک مى کنند که قلبشان بر اثر گناه تاریک نشده باشد، بنابراین جاى تعجب نیست که فاسقان و آلودگان به گناه و آنها که از اطاعت فرمان خدا سر باز زده اند هرگز به آن ایمان نیاورند.
[ نظرات / امتیازها ]