این آیه بشارتى است در زمینه پیروزى حق بر باطل و ایمان بر کفر.
این بشارتى است براى همه انسانهاى آزاده و خواهان حکومت عدل و داد و برچیده شدن بساط ظلم و جور.
نمونه اى از تحقق این مشیت الهى ، حکومت بنى اسرائیل و زوال حکومت فرعونیان بود.
و نمونه کاملترش حکومت پیامبر اسلام (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) و یارانش بعد از ظهور اسلام بود، حکومت پا برهنه ها و تهیدستان با ایمان و مظلومان پاکدل که پیوسته از سوى فراعنه زمان خود مورد تحقیر و استهزاء بودند، و تحت فشار و ظلم و ستم قرار داشتند.
سرانجام خدا به دست همین گروه دروازه قصرهاى کسراها و قیصرها را گشود و آنها را از تخت قدرت بزیر آورد و بینى مستکبران را به خاک مالید.
و نمونه ((گسترده تر)) آن ظهور حکومت حق و عدالت در تمام کره زمین بوسیله ((مهدى )) (ارواحنا له الفداء) است .
این آیات از جمله آیاتى است که به روشنى بشارت ظهور چنین حکومتى را مى دهد، لذا در روایات اسلامى مى خوانیم که ائمه اهلبیت (علیهم السلام ) در تفسیر این آیه اشاره به این ظهور بزرگ کرده اند.
در نهج البلاغه از على (علیه السلام ) چنین آمده است : لتعطفن الدنیا علینا بعد شماسها عظف الضروس على ولدها و تلى عقیب ذلک و نرید ان نمن على الذین استضعفوا فى الارض ...: ((دنیا پس از چموشى و سرکشى - همچون شترى که از دادن شیر به دوشنده اش خوددارى مى کند و براى بچه اش نگه مى دارد - به ما روى مى آورد... سپس آیه ((و نرید ان نمن )) را تلاوت فرمود.
و در حدیث دیگرى از همان امام بزرگوار (علیه السلام ) مى خوانیم که در تفسیر آیه فوق فرمود: هم آل محمد (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) یبعث الله مهدیهم بعد جهدهم ، فیعزهم و یذل عدوهم : ((این گروه آل محمد (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) هستند، خداوند مهدى آنها را بعد از زحمت و فشارى که بر آنان وارد مى شود برمى انگیزد و به آنها عزت مى دهد و دشمنانشان را ذلیل و خوار مى کند)).
و در حدیثى از امام زین العابدین على بن الحسین (علیهماالسلام ) مى خوانیم : و الذى بعث محمدا بالحق بشیرا و نذیرا، ان الابرار منا اهل البیت و شیعتهم بمنزلة موسى و شیعته ، و ان عدونا و اشیاعهم بمنزلة فرعون و اشیاعه : ((سوگند به کسى که محمد (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) را به حق بشارت دهنده و بیم دهنده قرار داد که نیکان از ما اهل البیت و پیروان آنها بمنزله موسى و پیروان او هستند، و دشمنان ما و پیروان آنها بمنزله فرعون و پیروان او مى باشند)) (سرانجام ما پیروز مى شویم و آنها نابود مى شوند و حکومت حق و عدالت از آن ما خواهد بود).
البته حکومت جهانى مهدى (علیه السلام ) در آخر کار هرگز مانع از حکومتهاى اسلامى در مقیاسهاى محدودتر پیش از آن از طرف مستضعفان بر ضد مستکبران نخواهد بود، و هر زمان شرائط آن را فراهم سازند وعده حتمى و مشیت الهى در باره آنها تحقق خواهد یافت و این پیروزى نصیبشان مى شود.

[ نظرات / امتیازها ]

کلمه‏ى «منّت» در اینجا به معناى نعمت بزرگ و با ارزش است، نه منّت زبانى که بازگو کردن نعمت به قصد تحقیر دیگران باشد و مسلّماً کار زشت و ناپسندى است.
شکّى نیست که هرگاه اراده‏ى الهى بر تحقّق امرى تعلّق گیرد، آن مسئله قطعاً عملى خواهد شد و هیچ مانعى نمى‏تواند سدّ راه آن گردد، قرآن مى‏فرماید: «انّما أمره اِذا أراد شیئاً أن یقول له کُن فیکون» همانا فرمان اوست که هرگاه چیزى را اراده کند که باشد، پس آن چیز خواهد بود و محقّق خواهد شد.
با اینکه همه نعمت‏ها از جانب خداوند است وبندگان در هر نعمتى رهین منّت او هستند، لکن او در خصوص چند نعمت، تعبیر به منّت فرموده که طبعاً از اهمیّت بالاى آنها حکایت دارد، از جمله:
الف: نعمت اسلام. «کذلک‏کنتم‏مِن‏قبل‏فمَنّ‏اللّه‏علیکم»
ب: نعمت نبوّت. «لقد مَنّ اللّه على المؤمنین اذ بَعثَ فیهم رسولاً»
ج: نعمت هدایت. «بل اللّه یمُنّ علیکم أن هَداکم» د: نعمت حاکمیّت مؤمنان. «و نُرید أن نمُنّ على الّذین استضعفوا فى الارض...»
در روایات بسیار، حضرت مهدى‏علیه السلام وحکومت آن بزرگوار در آخرالزمان مصداق این آیه معرّفى شده است.
مسئله حاکمیّت مستضعفان بر زمین، با عبارات و بیان‏هاى مختلفى در قرآن آمده است:
الف: «وَعَداللّه الّذین آمنوا منکم و عملوا الصالحات لیستخلفنّهم فى الارض» خداوند به کسانى که ایمان آورده و کار شایسته انجام داده‏اند، وعده خلافت در زمین‏را داده است.
ب: «و لقد اهلکنا القرون من قبلکم لمّا ظلموا ... ثم جعلناکم خلائف فى الارض» بعد از آنکه اقوام ستمگر پیشین را هلاک کردیم... شما را جانشینان زمین قرار دادیم.
ج: «انّ الارض یرثها عبادى الصالحون» بندگان صالح، وارث زمین مى‏شوند.
د: «واورثناالقوم‏الّذین کانوایستضعفون مشارق الارض و مغاربها»ما مستضعفان را وارث شرق و غرب زمین گرداندیم.
ه : «لنهلکنّ‏الظالمین ولنسکننّکم‏الارض‏من‏بعدهم» ما ستمگران را نابود وبعد از آن شما را ساکن زمین مى‏گردانیم.
[ نظرات / امتیازها ]

امام علی علیه السلام:"مقصود از مستضعفان خاندان پیامبرند.خداوند پس از تلاش و رنجشان،"مهدی "این دودمان را برمی انگیزدو انان را به وج شکوه و عزت و افتخار می رساند و دشمنانشان را به سختی ذلیل می سازد."
[ نظرات / امتیازها ]

وَنُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ( قصص5)
ترجمه : ما اراده کرده‌ایم بر کسانی که در زمین ضعیف نگه داشته شدند ( مظلوم واقع شدند ) منت گذاریم و آنان را پیشوایان و وارثان (روى زمین) قرار دهیم.
همان طور که می دانیم آیه ی 5 سوره ی قصص در مورد حکومت حضرت مهدی ( عج)در آخر الزمان اشاره دارد .
. در این آیه چند نکته هست که نیاز به دقت و تآمل دارد .
نکته 1 – اراده تصمیم و خواست یک طرفه است . و وقتی خداوند در قرآن می فرماید :" نرید " یعنی خداوند خودش تصمیم گرفته و دیگر کسی نمی تواند در مقابل خواست خداوند قد الم کند و به هیچ کس هم مربوط نیست در مورد تصمیم خداوند اظهار وجود کند بنابراین شکّى نیست که هرگاه اراده‌ى الهى بر تحقّق امرى تعلّق گیرد، آن مسئله قطعاً عملى خواهد شد و هیچ مانعى نمى‌تواند سدّ راه آن گردد، قرآن مى‌فرماید: «إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ شَیْئاً أَنْ یَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ» ( یس، 82) همانا فرمان اوست که هرگاه چیزى را اراده کند که باشد، پس آن چیز خواهد بود و محقّق خواهد شد.
در مقابل " اراده " َیشَاء قرار دارد که خواست و تصمیم دو طرفه است . یعنی خداوند کسانی را هدایت می کند که خودشان بخواهند . یعنی هدایت بندگان به خواست خود بنده و خواست خداوند مربوط است .
مثال :
لَقَدْ أَنْزَلْنَا آیَاتٍ مُبَیِّنَاتٍ ۚ وَاللَّهُ یَهْدِی مَنْ یَشَاءُ إِلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ
به راستى که آیاتى روشنگر نازل کردیم و خداوند هر که را بخواهد به راه مستقیم هدایت مى‌کند.
یعنی برای هدایت شدن هر کسی خواست خداوند و خواست خود هر کسی لازم و ملزم یکدیگر هستند .
خواست خداوند برای هدایت آن شخص این بوده که آیات روشنگری را نازل کرده و خواست بنده هم این است که عقل و دانش خود را بکار گیرد و با کمک گرفتن از آیات روشنگر خداوند راه خود را پیدا کند .
بنابر این هر گاه در قران به اراده برخورد کردیم یعنی خواست یک طرفه و یشاء یعنی خواست دو طرفه
نکته 2 –
نکته دوم در این آیه در کلمه ی اسْتُضْعِفُوا نهفته است . کسی که در قران مظلوم واقع شد هارون بود . هارون قرآن همان حضرت علی (ع) می باشد . وقتی موسی (ع) به سوی قومش بر می گردد می بیند هارون را که جانشینش بود کنار زده اند و سامری با فریب مردم آنها را از دین خارج کرده است . موسی (ع) برادرش را مورد مواخذه قرار می دهد . برادرش در جواب می گوید : برادرجان مرا مواخذه نکن امت تو چنین خواستند که من مظلوم واقع شوم و حتی نزدیک بود مرا مظلومانه بکشند .
قَالَ ٱبۡنَ أُمَّ إِنَّ ٱلۡقَوۡمَ ٱسۡتَضۡعَفُونِی وَکَادُواْ یَقۡتُلُونَنِی
بنابراین می بینیم حکومت امام علی ( ع ) که حکومتی بود جهت نجات مظلومان نتوانست به اهداف خود دست یابد و این حکومت به علت کارشکنی ی ظالمان ناتمام ماند توسط حضرت مهدی (عج) با اراده ی خداوند به اهدافش که گسترش عدالت بود خواهد رسید و از نو بر پا خواهد شد .
نکته ی 3 – نکته سوم این آیه در یک آیه ی بعد آن نهفته شده . در آیه ی هفتم یعنی یک آیه بعد خداوند می فرماید :
و وَأَوْحَیْنَا إِلَىٰ أُمِّ مُوسَىٰ أَنْ أَرْضِعِیهِ ۖ فَإِذَا خِفْتِ عَلَیْهِ فَأَلْقِیهِ فِی الْیَمِّ وَلَا تَخَافِی وَلَا تَحْزَنِی ۖ إِنَّا رَادُّوهُ إِلَیْکِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِینَ
و ما به مادر موسى الهام کردیم که او را شیر بده، پس هرگاه (از فرعونیان) براو بیمناک شدى، او را (در جعبه‌اى گذاشته و) به‌دریا بیفکن و (از این فرمان) مترس و (از دوریش) غمگین مباش، (زیرا) ما او را به تو بازمى‌گردانیم و او را از پیامبران قرار مى‌دهیم( قرائتی )
آنچه از قرار گرفتن این آیه به دنبال آیه ی مورد نظر استنباط می گردد این است که خداوند با آوردن این آیه می خواهد به ما بفهماند که من اراده کرده ام شخص مورد نظر را برای برپا کردن این حکومت بفرستم و عده ای هم قصد کشتن او را خواهند کرد همان طور که فرعون می خواست موسی را در کودکی به قتل برساند ولی آنها نمی دانند اراده ی خداوند حتمی و بدون شک محقق می باشد . برای اثبات به تلمیح به داستانی اشاره می کند که فرعون برای جلو گیری از تولد و ظهور حضرت موسی کودکان را می کشد ولی با اراده ی خودمان همان کودک را در خانه ی فرعون و به دست خود او بزرگ کردیم.
نکته ی 4 : از فعل نرید دریافت می شود که این اراده و خواست خداوند قبلا و در زمان های خیلی دور گرفته شده . و از نجعلهم ( قرار دهم ایشان را ) دریافت می شود که این کار در آینده اتفاق خواهد افتاد .
[ نظرات / امتیازها ]