از ظاهر آیه بر مى‏آید که اشاره «ذلکم» به آن دسته از مردمى است که منافقین به ایشان گفتند: «إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَکُمْ»(آل عمران/173)، در نتیجه جمله مورد بحث از مواردى است که قرآن کریم در آن موارد کلمه شیطان را بر انسان اطلاق فرموده.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

1 آیه ى فوق نیز به ادامه ى حوادث جنگ اُحد و به کسانى اشاره مى کند که مسلمانان را از قدرت لشگریان قریش مى ترسانیدند تا روحیه ى آنان را تضعیف کنند

قرآن در آیه ى فوق بیان مى دارد که ترسانیدن مسلمانان یک عمل شیطانى است که در دوستان و پیروان شیطان اثر دارد

2 وسوسه هاى شیطانى و جنگ روانى که براى ترساندن افراد به کار مى رود، تنها در دوستان شیطان مؤثر است و مؤمنان ثابت قدم تحت تأثیر این وسوسه ها واقع نمى شوند؛ چون فقط از خدا مى ترسند

3 «ایمان» از «شجاعت» جدا نیست؛ پس اگر در دل مسلمانى، ترس از غیر خدا پیدا شود، نشانه ى عدم تکامل ایمان و نفوذ وسوسه هاى شیطانى در آن است

4 تنها پناهگاه هستى خداست؛ چرا که مؤثر واقعى در جهان اوست و دیگران در برابر او هیچ قدرتى ندارند، پس انسان با ایمان باید تنها بر خدا تکیه کند و حریم او را نگه دارد و از غیر او وحشتى نداشته باشد تکیه کن بر خدا که عزت او آدمى را بزرگوار کند

5 خداى متعال، مهربان و دوست داشتنى است؛ پس ترس از خدا به معناى ترس از مقام داورى و عدالت خداست، همان طور که انسان از قاضى دادگاه به خاطر جایگاهش مى ترسد

6 واژه ى «شیطان» معناى وسیعى دارد و شامل هر موجود شرور و حیله گر، اعم از انسان و غیر انسان مى شود

قرآن از افرادى که مسلمانان را از قدرت سپاه قریش مى ترساندند (نَعیم بن مسعود یا کاروان عَبدُ القیس) با عنوان «شیطان» یاد مى کند؛ زیرا این عمل شیطانى بود و با الهام شیطان صورت پذیرفته بود و یا مقصود از شیطان خود این افراد بودند که اغواگرى مى کردند

7 شایعات و وسوسه هایى که مردم را از دشمن مى ترساند و ناامید مى کند، شیطانى است؛ و جنگ روانى و ایجاد وحشت و تهدید، سیاست دایمى قدرت هاى شیطانى است، همان طور که در عصر کنونى، قدرت هاى استکبارى و شیطانى، ملت هاى مسلمان را مى ترسانند [ نظرات / امتیازها ]