(یا ایها الذین امنوا لایسخر قوم من قوم عسی ان یکونوا خیرا منهم ولا نساء من نساء عسی ان یکن خیرا منهن ولا تلمزوا انفسکم و لا تنابزوابالالقاب بئس الاسم الفسوق بعد الایمان و من لم یتب فاولئک هم الظالمون ): (ای کسانیکه ایمان آورده اید هیچ قومی قوم دیگر را مسخره نکند، چه بسا که از ایشان بهترباشند، و هیچ یک از زنان حق ندارند زنان دیگر را مسخره کنند چون چه بسا آنها ازایشان بهتر باشند و هرگز عیوب خودتان (یکدیگر) را برملا نکنید و لقب بد به یکدیگرندهید، که این بد ذکریست که بعد از ایمان باز هم یکدیگر را به فسوق یاد کنید، هر کس توبه نکند، پس ایشان همان ستمکارانند)(سخریه ) به معنای استهزاء می باشد، که عبارتست از اینکه انسان با زبان یا اشاره یاتقلید از عمل کسی ، قصد تحقیر و تخفیف او را داشته باشد و شنوندگان و بینندگان ازعمل او بخندند. و قوم به معنای جماعتی از مردان است به همین دلیل و برای تأکیدمطلب و اینکه این عمل در بین زنان شایعتر است ، مجددا نهی از استهزاء را برای زنان بیان می نماید. و سپس در مقام بیان حکمت نهی می فرماید چه بسا که گروه مسخره شونده از گروه مسخره کننده در نزد خدا بهتر باشند. پس بطور کلی مسلمانان چه مرد وچه زن نباید در صدد تمسخر یکدیگر برآیند و نباید عیوب خودشان را فاش کنند، چون مسلمانانی که در یک جامعه زندگی می کنند، در حقیقت همه از همند و فاش کردن عیب دیگری عینا مانند فاش کردن عیب خود فرد می باشد و فرد عاقل هرگز عیوب خود را نزدغیر اظهار نمی کند و در ادامه می فرماید: به یکدیگر القاب زشت ندهید و لقب زشت لقبی است که در مقام مذمت یک فرد به او گفته شود، و برای توضیح مطلب می فرمایداین بد ذکریست که مردمی را که ایمان آورند، به سبب فسوق قبلی ، به فسق یاد کنند و به ایشان طعنه بزنند و یا بدعلامتی است اینکه انسانی را بعد از ایمان ، به علامت زشت گذشته یاد کنند مثلا کسی که مرتکب گناهی شده و بعدا توبه کرده نباید تا ابدالدهر به اوبگویند فلانکاره (مثلا شرابخوار، قمارباز و...) و یا شاید معنا این باشد که این بدعلامتی است که فرد با بدگویی از مردم برای خود قرار می دهد و همه او را به عنوان فردی بدزبان و تمسخرکننده بشناسند.و در انتها می فرماید: هر کس از این گونه گناهان توبه نکند و دست برندارد، حقیقتاستمکار است ، چون خداوند از این امور نهی نموده و با این وجود این گونه افراد اعتنایی به این نهی ندارند و آن را عمل بدی نمی دانند. [ نظرات / امتیازها ]

گاهی مسخره کردن با مال و ثروت است.گاهی کسی علم و مدرک تحصیلی داردو دیگران را مسخره میکند.و در مواقعی می خواهند به اشخاص در جامعه القاب و عناوینی را نسبت بد هند که این عناوین و القاب دهان پر کن اجتماعی است.ومی توان گفت منشا آن تفریح وسرگرمی می باشد. [ نظرات / امتیازها ]

شأن نزول:
مفسران نقل کرده‏اند: جمله «لا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ» در باره «ثابت بن قیس» (خطیب پیامبر صلّى اللّه علیه و اله) نازل شده است که گوشهایش سنگین بود، و هنگامى که وارد مسجد مى‏شد کنار دست پیامبر صلّى اللّه علیه و اله براى او جائى باز مى‏کردند، تا سخن حضرت را بشنود روزى وارد مسجد شد در حالى که مردم از نماز فراغت پیدا کرده، و جاى خود نشسته بودند، او جمعیت را مى‏شکافت و مى‏گفت: جا بدهید! جا بدهید! تا به یکى از مسلمانان رسید، و او گفت همین جا بنشین! او پشت سرش نشست، اما خشمگین شد، هنگامى که هوا روشن گشت «ثابت» به آن مرد گفت: کیستى؟ او نام خود را برد و گفت فلان کس هستم.
«ثابت» گفت: فرزند فلان زن؟! و در اینجا نام مادرش را با لقب زشتى که در جاهلیت مى‏بردند یاد کرد.
آن مرد شرمگین شد و سر خود را به زیر انداخت.
آیه نازل شد و مسلمانان را از این گونه کارهاى زشت نهى کرد.
و گفته‏اند: جمله «وَ لا نِساءٌ مِنْ نِساءٍ» در باره «امّ سلمه» نازل گردید که بعضى از همسران پیامبر صلّى اللّه علیه و اله او را به خاطر لباس مخصوصى که پوشیده بود، یا به خاطر کوتاهى قدش مسخره کردند، آیه نازل شد و آنها را از این عمل بازداشت.
تفسیر:
استهزا، عیبجوئى و القاب زشت ممنوع! از آنجا که قرآن مجید در این سوره به ساختن جامعه اسلامى بر اساس معیارهاى اخلاقى پرداخته، پس از بحث در باره وظائف مسلمانان در مورد نزاع و مخاصمه گروههاى مختلف اسلامى در اینجا به شرح قسمتى از ریشه‏هاى این اختلافات پرداخته تا با قطع آنها اختلافات نیز برچیده شود، و درگیرى و نزاع پایان گیرد.
در این آیه در زمینه مسائل اخلاق اجتماعى به سه حکم اسلامى به ترتیب عدم سخریه، ترک عیبجوئى و تنابز به القاب اشاره کرده، مى‏فرماید: «اى کسانى که ایمان آورده‏اید! نباید گروهى از مردان شما گروه دیگر را مسخره کند» (یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ).
چه این که «شاید آنها (که مورد سخریه قرار گرفته‏اند) از اینها بهتر باشند» (عَسى‏ أَنْ یَکُونُوا خَیْراً مِنْهُمْ).
همچنین «و نه زنانى زنان دیگر را (نباید مسخره کنند) شاید آنان بهتر از اینان باشند» (وَ لا نِساءٌ مِنْ نِساءٍ عَسى‏ أَنْ یَکُنَّ خَیْراً مِنْهُنَّ).
در اینجا مخاطب مؤمنانند، اعم از مردان و زنان، قرآن به همه هشدار مى‏دهد که از این عمل زشت بپرهیزند، چرا که سر چشمه استهزا و سخریه همان حسن خود برتر بینى و کبر و غرور است که عامل بسیارى از جنگهاى خونین در طول تاریخ بوده.
سپس در دومین مرحله مى‏فرماید: «و یکدیگر را مورد طعن و عیبجوئى قرار ندهید» (وَ لا تَلْمِزُوا أَنْفُسَکُمْ).
و بالاخره در مرحله سوم مى‏افزاید: «و با القاب زشت و ناپسند یکدیگر را یاد نکنید» (وَ لا تَنابَزُوا بِالْأَلْقابِ).
بسیارى از افراد بى‏بند و بار در گذشته و حال اصرار داشته و دارند که بر دیگران القاب زشتى بگذارند و از این طریق آنها را تحقیر کنند، شخصیتشان را بکوبند، و یا احیانا از آنان انتقام گیرند، و یا اگر کسى در سابق کار بدى داشته سپس توبه کرده و کاملا پاک شده باز هم لقبى که بازگو کننده وضع سابق باشد بر او بگذارند.
اسلام صریحا از این عمل زشت نهى مى‏کند، و هر اسم و لقبى را که کوچکترین مفهوم نامطلوبى دارد و مایه تحقیر مسلمانى است ممنوع شمرده.
در حدیثى آمده است که روزى «صفیّه» دختر «حى بن اخطب» (همان زن یهودى که بعد از ماجراى فتح خیبر مسلمان شد و به همسرى پیغمبر اسلام صلّى اللّه علیه و اله در آمد) روزى خدمت پیامبر صلّى اللّه علیه و اله آمد در حالى که اشک مى‏ریخت، پیامبر صلّى اللّه علیه و اله از ماجرا پرسید، گفت: عایشه مرا سرزنش مى‏کند و مى‏گوید: «اى یهودى زاده»! پیامبر صلّى اللّه علیه و اله فرمود: «چرا نگفتى پدرم هارون است، و عمویم موسى، و همسرم محمد!» در اینجا بود که این آیه نازل شد.
به همین جهت در پایان آیه مى‏افزاید: «بسیار بد است که بر کسى پس از ایمان نام کفر آمیز بگذارید» (بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِیمانِ).
و در پایان آیه براى تأکید بیشتر مى‏فرماید: «و آنها که توبه نکنند (و از این اعمال دست بر ندارند) ظالم و ستمگرند» (وَ مَنْ لَمْ یَتُبْ فَأُولئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ).
چه ظلمى از این بدتر که انسان با سخنان نیش‏دار، و تحقیر و عیبجوئى، قلب مردم با ایمان را که مرکز عشق خداست بیازارد. [ نظرات / امتیازها ]