در آیه به آنها هشدار مى دهد که از نیرو و قدرت خود مغرور نشوند که اینها را همه خدا داده ، و هر زمان بخواهد به سرعت باز پس مى گیرد، مى فرماید: ((ما آنها را آفریدیم ، و پیوندهاى وجودشان را محکم کردیم ، به آنها قوت و قدرت بخشیدیم ، و هر زمان بخواهیم آنها را مى بریم و گروه دیگرى را جانشینشان مى سازیم )) (نحن خلقناهم و شددنا اسرهم و اذا شئنا بدلنا امثالهم تبدیلا).
((اسر)) (بر وزن عصر) در اصل به معنى بستن چیزى با زنجیر است ، و اسیران را از این جهت اسیر نامیده اند که آنها را مى بندند ولى ((اسر)) در اینجا اشاره به استحکام پیوندهاى وجودى انسان است که قدرت حرکت و توانائى فعالیتهاى مهم به او مى دهد.
به راستى قرآن در اینجا انگشت روى نقطه حساسى گذارده ، و آن پیوندهاى مختلف اجزاى وجود بشر است از عصبهاى کوچک و بزرگ که همچون طنابهاى آهنین عضلات را به یکدیگر مربوط مى سازد گرفته ، تا رباطها و عضلات مختلف ،
آنچنان قطعات کوچک و بزرگ استخوان و گوشتهاى اندام انسان را به یکدیگر محکم بسته که از مجموع آنها یک واحد کاملا منسجم که آماده انجام هر گونه فعالیتى است ساخته ، اما رویهمرفته این جمله کنایه از قدرت و قوت است .
این آیه در ضمن غنا و بى نیازى ذات پاک خدا را، از آنها، و از اطاعت و ایمانشان ، روشن مى سازد، تا بدانند اگر اصرارى براى ایمان آنها است ، در حقیقت لطف و رحمتى است از ناحیه پروردگار.
نظیر این معنى در آیه 133 سوره انعام نیز آمده است ، آنجا که مى فرماید: و ربک الغنى ذو الرحمة ان یشا یذهبکم و یستخلف من بعدکم ما یشاء:
((پروردگار تو بى نیاز و مهربان است ، اگر بخواهد همه شما را مى برد، و هر کس را بخواهد جانشین شما مى سازد)).
سپس به کل بحثهائى که در این سوره آمده است که مجموعا یک برنامه جامع سعادت را ارائه مى دهد اشاره کرده ، مى گوید: ((این یک تذکر و یادآورى است ، و هر کس بخواهد با استفاده از آن راهى به سوى پروردگارش انتخاب مى کند)) (ان هذه تذکرة فمن شاء اتخذ الى ربه سبیلا).
وظیفه ما نشان دادن راه است ، نه اجبار بر انتخاب ، این شما هستید که باید با عقل و درک خود، حق را از باطل تشخیص دهید، و با اراده و اختیار خود تصمیم بگیرید.
این در حقیقت تاءکیدى است بر آنچه در آغاز سوره گذشته که فرمود:
انا هدیناه السبیل اما شاکرا و اما کفورا: ((ما راه را به او نشان دادیم ، خواه پذیرا شود و شکر این نعمت را بجا آورد، یا اعراض و کفران کند)).
و از آنجا که ممکن است افراد کوته فکر از تعبیر فوق نوعى تفویض و واگذارى مطلق به بندگان تصور کنند
[ نظرات / امتیازها ]