آنچه از سیاق به دست مى‏آید این است که کلمه «کلا» از سؤالى که از سیاق بر مى‏خیزد ردع و جلوگیرى کند، سؤالى که جمله «لَمَّا یَقْضِ ما أَمَرَهُ» به آن اشاره دارد، گویا بعد از آنکه اشاره شد به اینکه انسان مخلوقى است که از اولین لحظه وجودش تا به آخر تحت تدبیر خداى تعالى است، او است که وى را خلق مى‏کند و تقدیر مى‏نماید، و راه را برایش هموار مى‏سازد، مى‏میراند و در قبر مى‏کند، و مجددا از قبر بیرونش مى‏آورد، همه اینها نعمت‏هایى است از خداى تعالى، شخص مى‏پرسد: حال که جریان بدین قرار است پس انسان چه باید بکند و چه کرد، آیا در برابر مقام ربوبیت خاضع گردید یا نه؟ و آیا شکر نعمت را بجاى آورد یا نه؟ در پاسخ فرموده: «کلا»، نه انسان چنین نکرد، آن گاه مطلب را چنین توضیح داد که: «لَمَّا یَقْضِ ما أَمَرَهُ» هرگز آنچه را خداى تعالى دستور داد به انجام نرساند بلکه کفران و نافرمانى کرد.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

مذمت و ملامتى که در آیه آمده متوجه انسان طبیعى است یعنى مى‏خواهد بفرماید طبع انسان چنین است که اگر به خودش واگذار شود در کفر افراط مى‏کند، و این همان مطلبى است که آیه زیر افاده‏اش مى‏کند «إِنَّ الْإِنْسانَ لَظَلُومٌ کَفَّارٌ» (ابراهیم/34)، که قهرا با انسانهایى منطبق مى‏شود که فعلا مبتلا به کفر و افراط در آن هستند، و با حق دشمنى مى‏ورزند.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]