- آغاز همه چیز و اعاده آنها، تنها به دست خداوند است.
إنّه هو یبدىء و یعید
در آیه شریفه متعلق «یبدئ» و «یعید» ذکر نشده است. در این موارد، متکلم ذهن مخاطب را در فهم آن آزاد مى گذارد تا هر چه بتواند، متعلق را گسترش دهد. بنابراین مفاد آیه شریفه، این مى شود که همه آغازها، به دست خداوند است و تمام تکرارها نیز مستند به او است.
2 - آغاز جهان هستى و اعاده آن در آخرت، به دست خداوند است.
إنّه هو یبدىء و یعید
3 - توانمندى خداوند بر ایجاد جهان هستى و اعاده آن، دلیل قدرت او بر مجازات سخت کافران
إنّه هو یبدىء و یعید
حرف «إنّ» براى تعلیل است و مبناى آیه قبل را بیان مى کند.
4 - خداوند، عذاب کافران را در جهان آخرت، آغاز کرده و آن را تکرار خواهد کرد.*
إنّه هو یبدىء و یعید
به قرینه آیه قبل، مصداق مورد نظر در این آیه، آغاز و تکرار عذاب کافران است; به این بیان که آنچه کافران به آن تهدید شده اند، گرچه از توان جسمى آنان فراتر است; ولى براى خداوند ـ نه در آغاز و نه در تکرار ـ مشکلى ایجاد نخواهد کرد.
5 - توانایى خداوند بر عذاب پیشینیان، دلیل توانمندى او بر اعاده آن براى نسل هاى آینده بشر*
قتل أصحـب الأُخدود ... إنّه هو یبدىء و یعید
مفاد آیه شریفه ـ به قرینه تهدید بودن آن براى کافران ـ ممکن است این باشد که باید آیندگان، از سرنوشت پیشینیان عبرت بگیرند; زیرا کسى که عذاب ها را براى اولین بار به وجود آورد، بر اعاده آن نیز توانمند است.
6 - آغاز خلقت، دلیل امکان پذیر بودن معاد است.*
إنّه هو یبدىء و یعید
استفاده برداشت یاد شده از آیه شریفه، با توجه به آغاز سوره است که از «یوم موعود» سخن گفته بود. وجود مشابه این عبارت در آیات دیگر مربوط به معاد، این احتمال را تقویت مى کند.
[ نظرات / امتیازها ]
در آیه بعد مى افزاید:
إِنَّهُ هُوَ یُبْدِئُ وَ یُعِیدُ
بى گمان ذات بى همتاى اوست که آفرینش را آغاز مى کند و اوست که آن را در آستانه رستاخیز باز مى گرداند.
آرى، همان خدایى که انسان را براى نخستین بار پدید آورد، در آستانه رستاخیز دگرباره زنده مى سازد، تا درستکار و زشت کردار به پاداش و کیفر کارشان برسند؛ و هشدارتان باد که اگر در دنیا فرصت و مهلت مى دهد، بر اساس حکمت است و نه بى دلیل و بى هدف.
از دیدگاه «ابن عباس» وصف عذاب و کیفر به شدت و سختى، بدان جهت است که نخست آنان را در دنیا به کیفر مى گیرد و پس از مرگ به عذاب دوزخ.
[ نظرات / امتیازها ]