«سیاحت» به معناى راه افتادن و در زمین گشتن است، و به همین جهت به آبى که دائما روان است مى‏گویند «سائح». [ نظرات / امتیازها ]

اینکه قرآن مردم را دستور داد که در چهار ماه سیاحت کنند کنایه است از اینکه (مشرکین) در این مدت از ایام سال ایمن هستند، و هیچ بشرى متعرض آنان نمى‏شود، و مى‏توانند هر چه را که به نفع خود تشخیص دادند انجام دهند زندگى یا مرگ. در ذیل آیه هم که مى‏فرماید: «وَ اعْلَمُوا أَنَّکُمْ غَیْرُ مُعْجِزِی اللَّهِ وَ أَنَّ اللَّهَ مُخْزِی الْکافِرِینَ» نفع مردم را در نظر گرفته و مى‏فرماید: صلاح‏تر بحال ایشان این است که شرک را ترک کرده و به دین توحید روى آورند، و با استکبار ورزیدن خود را دچار خزى الهى ننموده و هلاک نکنند. [ نظرات / امتیازها ]

اگر از سیاق غیبت به سیاق خطاب التفات نموده براى این است که خصم را مورد خطاب قرار دادن و با صراحت و جزم او را تهدید کردن نکته‏اى را مى‏رساند که پشت سر او گفتن این نکته را نمى‏رساند و آن عبارتست از نشان دادن قدرت و تسلط بر خصم و ذلت و خوارى او در برابر خشم و غضب خود. [ نظرات / امتیازها ]

ابتداى ماههاى چهارگانه همان روز حج اکبر است که در آیه بعدى از آن اسم مى‏برد، چون روز حج اکبر روزیست که این آگهى عمومى در آن روز اعلام و ابلاغ مى‏شود، و براى مهلت مقرر کردن و بر محکومین اتمام بحث نمودن مناسب‏تر همین است که ابتداى مهلت را همان روز قرار داده و بگویند: «از امروز تا چهار ماه مهلت».
و اهل نقل اتفاق دارند بر اینکه این آیات در سال نهم هجرت نازل شده بنا بر این اگر فرض شود که روز حج اکبر همان دهم ذى الحجه آن سال است چهار ماه مذکور عبارت مى‏شود از بیست روز از ذى الحجه و محرم و صفر و ربیع الاول و ده روز از ربیع الثانى.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

حضرت ابى جعفر و ابى-عبد اللَّه (علیهما‌السلام) در تفسیر آیه «فَسِیحُوا فِی الْأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ» فرموده‏اند: بیست روز از ذى الحجه و تمامى محرم و صفر و ربیع الاول و ده روز از ربیع الثانى است.

علامه طباطبایی: روایاتى که بر طبق مضمون این روایت از طرق شیعه از ائمه اهل بیت (علیه‌السلام) در تفسیر چهار ماه مورد بحث وارد شده بسیار زیاد است، و کلینى و صدوق و عیاشى و قمى و دیگران (علیهم الرحمة) در کتب خود آنها را نقل کرده‏اند. همین مضمون از طرق اهل سنت نیز روایت شده است، البته در این میان روایات دیگرى از طرق آنان هست که مضمونش غیر این مضمون است، حتى در پاره‏اى از آنها چنین آمده: «ابو بکر در سال نهم هجرى در ماه ذى القعده با مردم به حج رفت» و چون این روایت تایید نشده لذا از استناد به آن چشم‏پوشى کردیم.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

اعلام برائت، روز دهم ذیحجّه (عید قربان) بود. بنابراین پایانِ مهلت چهار ماهه، دهم ربیع الثانى خواهد شد. [1]
طبق روایات، [2] مهلت چهار ماه براى کسانى بود که قبلاً پیمانى نداشتند، امّا مهلتِ صاحبان پیمان، تا پایان مدّت قراردادشان بود، چه کمتر از چهارماه باشد و چه بیشتر از آن.


1) کافى، ج 4، ص 290.
2) تفسیر نورالثقلین.
[ نظرات / امتیازها ]

فسیحوا فی الارض اربعة اشهر و اعلموا انکم غیر معجزی الله و ان الله مخزی الکافرین سیاحت به معنای راه افتادن و در زمین گشتن است ، و به همین جهت به آبی که دائما روان است می‏گویند سائح .



اینکه قرآن مردم را دستور داد که در چهار ماه سیاحت کنند کنایه است از اینکه در این مدت از ایام سال ایمن هستند ، و هیچ بشری متعرض آنان نمی‏شود ، و می‏توانند هر چه را که به نفع خود تشخیص دادند انجام دهند زندگی یا مرگ .



در ذیل آیه هم که می‏فرماید : و اعلموا انکم غیر معجزی الله و ان الله مخزی الکافرین نفع مردم را در نظر گرفته و می‏فرماید : صلاح‏تر بحال ایشان این است که شرک را ترک کرده و به دین توحید روی آورند ، و با استکبار ورزیدن خود را دچار خزی الهی ننموده و هلاک نکنند .



و اگر از سیاق غیبت به سیاق خطاب التفات نموده برای این است که خصم را مورد خطاب قرار دادن و با صراحت و جزم او را تهدید کردن نکته‏ای را می‏رساند که پشت سر او گفتن این نکته را نمی‏رساند و آن عبارتست از نشان دادن قدرت و تسلط بر خصم و ذلت و خواری او در برابر خشم و غضب خود .



مفسرین در این آیه در اینکه منظور از چهار ماه چیست اختلاف کرده‏اند ، بعضی گفته‏اند : ابتدای آن روز بیستم ذی القعده است ، و مقصود از روز حج اکبر همین روز است ، و بنا به گفته آنها چهار ماه عبارتست از ده روز از ذی القعده و تمامی ذی الحجه و محرم و صفر و بیست روز از ربیع الاول ، و در این قول اشکالی است که بزودی خواهد آمد .



عده‏ای دیگر گفته‏اند : این آیات در اول ماه شوال در سال نهم هجرت نازل شده .



و قهرا مقصود از چهار ماه ، شوال و ذی القعده و ذی الحجه و محرم است و این چهار ماه با تمام شدن ماههای حرام تمام می‏شود و آنچه آنان را وادار به این قول کرده اینست که گفته‏اند منظور از جمله فاذا انسلخ الاشهر الحرم فاقتلوا ... ، که بعد از دو آیه دیگر است ماههای حرام معروف یعنی ذی القعده و ذی الحجه و محرم است که انسلاخ آنها با انقضاء ماههای چهارگانه مورد بحث مطابقت می‏کند ، و این قول دور از صواب و ناسازگار با سیاق کلام است و قرینه مقام هم با آن مساعد نیست .


[ نظرات / امتیازها ]

در پاسخ این سؤ ال بین مفسران گفتگو است اما آنچه از ظاهر آیات بر مى آید این است که شروع آن از زمانى بود که این اعلامیه براى عموم خوانده شد و مى دانیم که روز خواندن آن روز عید قربان ، دهم ماه ذالحجه ، بود، بنابراین پایان آن روز دهم ماه ربیع الاول از سال بعد محسوب مى شد.
حدیثى که از امام صادق (علیه السلام ) نقل شده نیز این مطلب را تایید مى کند. [ نظرات / امتیازها ]