شان نزول:
گروهى از مفسران نقل کردهاند هنگامى که پیامبران (علیهمالسلام) مسلمانان را آماده جنگ تبوک مىساخت و دعوت به حرکت مىکرد یکى از رؤساى طائفه بنى سلمة به نام جد بن قیس که در صف منافقان بود خدمت پیامبر (صلىاللهعلیهوآلهوسلّم) آمد و عرض کرد اگر اجازه دهى من در این میدان جنگ حاضر نشوم زیرا علاقه شدیدى به زنان دارم مخصوصا اگر چشمم به دختران رومى بیفتد ممکن است دل از دست بدهم و مفتون آنها شوم ! و دست از کارزار بکشم ! پیامبر (صلىاللهعلیهوآلهوسلّم) به او اجازه داد .
در این موقع آیه فوق نازل شد و عمل آن شخص را محکوم ساخت ، پیامبر (صلىاللهعلیهوآلهوسلّم) رو به گروهى از بنى سلمه کرد و گفت بزرگ شما کیست ؟ گفتند جد بن قیس ، ولى او مرد بخیل و ترسوئى است ، فرمود چه دردى بدتر از درد بخل ، سپس فرمود بزرگ شما آن جوان سفید رو بشر بن براء است ( که مردى است پر سخاوت و گشاده روى ) .
[ نظرات / امتیازها ]
1 -یکى از راههاى شناخت گروه منافقان در هر جامعهاى دقت در طرز استدلال آنها و عذرهائى است که براى ترک انجام وظائف لازم مىآورند چگونگى این عذرها به خوبى باطن آنها را روشن مىسازد .
آنها غالبا به یک سلسله موضوعات جزئى و ناچیز و گاهى مضحک و خنده آور متشبث مىشوند تا موضوعات مهم و کلى را نادیده بگیرند ، و براى اغفال افراد با ایمان به گمان خود از الفباى فکرى آنها استفاده مىکنند ، و پاى مسائل شرعى و دستور خدا و پیامبر را به میان مىکشند ، در حالى که در میان گناه غوطهورند و شمشیر به دست گرفته بر پیامبر (صلىاللهعلیهوآلهوسلّم) و آئین او مىتازند .
2 -مفسران در تفسیر جمله و ان جهنم لمحیطة بالکافرین گفتگوهاى مختلفى دارند بعضى مىگویند این جمله کنایه از آن است که عوامل و اسباب ورود به جهنم یعنى گناهان آنها را احاطه کرده است .
و بعضى گفتهاند که این از قبیل حوادث حتمى آینده است که به صورت ماضى یا حال بیان مىشود ، یعنى به طور قطع در آینده جهنم آنها را در بر خواهد گرفت .
ولى این احتمال نیز وجود دارد که جمله رابه معنى حقیقىاش تفسیر کنیم و بگوئیم هم اکنون جهنم موجود است و در باطن و درون این جهان قرار
تفسیر نمونه ج : 7ص :440
دارد و آنها در میان جهنم هستند ، اگر چه هنوز فرمان تاثیر کردن آن صادر نشده است ، همانگونه که بهشت نیز هم اکنون وجود دارد و در باطن و درون این جهان به همه احاطه کرده است منتها بهشتیان چون تناسب با بهشت دارند با آن مرتبط خواهند بود و دوزخیان چون متناسب با دوزخند با دوزخ .
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : ولى این احتمال نیز وجود دارد که جمله رابه معنى حقیقىاش تفسیر کنیم و بگوئیم هم اکنون جهنم موجود است و در باطن و درون این جهان قرار
تفسیر نمونه ج : 7ص :440
دارد و آنها در میان جهنم هستند ، اگر چه هنوز فرمان تاثیر کردن آن صادر نشده است ، همانگونه که بهشت نیز هم اکنون وجود دارد و در باطن و درون این جهان به همه احاطه کرده است منتها بهشتیان چون تناسب با بهشت دارند با آن مرتبط خواهند بود و دوزخیان چون متناسب با دوزخند با دوزخ .
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
تفسیر : منافقان بهانهتراش
شان نزول فوق نشان مىدهد که انسان هر گاه بخواهد شانه از زیر بار مسؤلیتى خالى کند از هر وسیلهاى براى خود بهانه مىتراشد ، همانند بهانهاى که جد بن قیس منافق براى عدم حضور در میدان جهاد درست کرد ، و آن اینکه ممکن است زیبارویان رومى دل او را بربایند و دست از جنگ بکشد و به اشکال شرعى گرفتار شود! .
گفتار جد بن قیس مرا به یاد گفته یکى از ماموران جبار مىاندازد که مىگفت : اگر ما مردم را تحت فشار قرار ندهیم حقوقى که دریافت مىداریم براى ما شرعا اشکال دارد یعنى براى رهائى از این اشکال باید ظلم و ستم به خلق خدا کنیم .
به هر حال قرآن در اینجا روى سخن را به پیامبر (صلىاللهعلیهوآلهوسلّم) کرده و در پاسخ این گونه بهانهجویان رسوا مىگوید : بعضى از آنها مىگویند به ما اجازه ده که از حضور در میدان جهاد خوددارى کنیم و ما را مفتون و فریفته ( زنان و دختران زیبا روى رومى ) مساز ! ( و منهم من یقول ائذن لى و لا تفتنى) .
این احتمال نیز در تفسیر و شان نزول آیه داده شده است که او ( جد بن قیس ) به عذرو بهانه زن و فرزند و اموال بى سرپرست خود مىخواست از جهاد صرفنظر کند .
ولى به هر حال قرآن در پاسخ او مىگوید : آگاه باشید که اینها هم اکنون در میان فتنه و گناه و مخالفت فرمان خدا سقوط کردهاند جهنم گرداگرد کافران را احاطه کرده است ( الا فى الفتنة سقطوا و ان جهنم لمحیطة بالکافرین) .
تفسیر نمونه ج : 7ص :439
یعنى آنها به عذرهاى واهى و اینکه ممکن است بعدا آلوده به گناه بشوند هم اکنون در دل گناه قرار دارند و جهنم گرداگرد آنها را فرا گرفته است آنها فرمان صریح خدا و پیامبرش را در باره حرکت به سوى جهاد زیر پا مىگذارند مبادا به شبهه شرعى گرفتار شوند ! .
در اینجا به چند نکته باید توجه کرد:
1 -یکى از راههاى شناخت گروه منافقان در هر جامعهاى دقت در طرز استدلال آنها و عذرهائى است که براى ترک انجام وظائف لازم مىآورند چگونگى این عذرها به خوبى باطن آنها را روشن مىسازد .
آنها غالبا به یک سلسله موضوعات جزئى و ناچیز و گاهى مضحک و خنده آور متشبث مىشوند تا موضوعات مهم و کلى را نادیده بگیرند ، و براى اغفال افراد با ایمان به گمان خود از الفباى فکرى آنها استفاده مىکنند ، و پاى مسائل شرعى و دستور خدا و پیامبر را به میان مىکشند ، در حالى که در میان گناه غوطهورند و شمشیر به دست گرفته بر پیامبر (صلىاللهعلیهوآلهوسلّم) و آئین او مىتازند .
2 -مفسران در تفسیر جمله و ان جهنم لمحیطة بالکافرین گفتگوهاى مختلفى دارند بعضى مىگویند این جمله کنایه از آن است که عوامل و اسباب ورود به جهنم یعنى گناهان آنها را احاطه کرده است .
و بعضى گفتهاند که این از قبیل حوادث حتمى آینده است که به صورت ماضى یا حال بیان مىشود ، یعنى به طور قطع در آینده جهنم آنها را در بر خواهد گرفت .
ولى این احتمال نیز وجود دارد که جمله رابه معنى حقیقىاش تفسیر کنیم و بگوئیم هم اکنون جهنم موجود است و در باطن و درون این جهان قرار
تفسیر نمونه ج : 7ص :440
دارد و آنها در میان جهنم هستند ، اگر چه هنوز فرمان تاثیر کردن آن صادر نشده است ، همانگونه که بهشت نیز هم اکنون وجود دارد و در باطن و درون این جهان به همه احاطه کرده است منتها بهشتیان چون تناسب با بهشت دارند با آن مرتبط خواهند بود و دوزخیان چون متناسب با دوزخند با دوزخ .
[ نظرات / امتیازها ]
برای درک مطلب نکته بسیار مهم فوق که جهنم اطراف ودور کافران وگناه کاران را پوشانده است باید عمیقاً به مطالب زیر توجه وافر داشت ودر آن تفکر نمود هر چند که شواهد علمی وعرفانی آن را می توان تحت عنوان:" کارما "در هزاران پایان نامه دکترای عصر حاضر و مکتوبات بسیاری از دانشمندان ازجمله ابن سینا ویا هزاران جلد کتاب موجود دید ویا به رویت های برزخی بعضی از مرجع عالیقدر عصر حاضر ویا تذکرةالعُلیا روجوع نمود :
1- طبق آیات قران هرعمل بدی دراطراف عمل کننده ذخیره می شود وعمل خوب عند ربهم می رود
2- آزمایشات متعدد هاله شناسی از تصویربرداری هاله زندانیان و روحانیان نشان داده هاله اطراف آنها به دورنگ قرمز وسیاه تاریک دراطراف بدن زندانیان، و بنفش وسفید نورانی دراطراف روحانیان شکل گرفته واین هاله ها مرتب در حرکت وفعل وانفعال هستند.
3 - با توجه به شرح زندگی روحیه عرفای مسلمان شیعه وبرخی از مراجع عالیقدر میبینیم که آنها با رویت چهره شاگردان خود از ضمیر وکرده های هریک اطلاع می یافتند
4 -با توجه به مطالب علمی مربوط به "کارما " می توان دریافت که معصومین" کارما "ندارند که بسوزد اعمال
5 - اعمال ، بعد از انجام برای همیشه با ما می باقی ماند ،جسم ازبین میرود ولی عمل باقی می ماند مگر اینکه بسوزد تا ازبین برود ویا توسط پروردگار آمرزیده ویا پوشیده شود .
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : لذا :گناه نکردن بهتر از توبه نمودن است و ترک گناه اول قدم در سیر وسلوک وفلاح ورستگاری است .
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]