بدخواهی از روی جهل و ناحق به خود انسانها باز میگردد ، لذا بایدجاهلان را بحال خود رهایشان کنیم تاخداوند خودش طبق این آیه جوب آنها رادهد زیرا او شنوای داناست .

ما بنده خداوند هستیم ، بنده باید بندگی کند ، بعدازاینکه بنده بندگی کرد ، خداوند خودش از فضلش به بندگانش عطا می فرماید ، لذا لازم نیست با خدا شرط کنیم که اگر تو این کار را بکنی من آن کار را انجام می دهم .کسی که برای خدا شرط میگذارد خداوند از فضلش به او می دهد نه بخاطر شرطش ، ولی او لیاقت نگهداری داده های خداوند را پیدا نمی کند همانطور که منافقین در این آیه با خدا شرط نمودند وخداوند از فضلش به آنها عطا کرد ولی در آیه بعد(آیه 76) بی لیاقتی خود را نشان دادند واعراض کردند وطاقت دریافت ونگهداری فضل خداوند را نداشتند وخداوند در آیه 80 نتنها استغفار آنها را قبول نکرد بلکه از رسول اکرم هم خواست برایشان استغفار نکند

توضیح : در سوره حمد خداوند با بیان ترتیب تقدم نَعُبدُ نسبت به نَستَعین ، بما آموزش می دهد که اول تو بندگی کن (ایاک نَعبُدُ) بعد بگو نستعین هر چند که قبل از خواستن ما نستعین راخودش عطا می فرماید

5 راه شناسائی منافقین وکافران دراین آیه :
1 – یاد خدا را فراموش می کنند (نسوالله)
2 – خسیس هستند ودست بخشش و انفاق در راه خداوند را ندارند در آیه 53 هم اشاره فرموده بود(یَقبِضونَ اَیدیَهُم)
3 – امربمعروف نمی کنند وبجای آن مردم را از رواج دین وانجام کارهای نیک باز میدارند (یَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ )
4 – نتنها نهی از منکر نمی کنند بلکه از منکرات حمایت نموده ومردم را به کارهای زشت وا میدارند(یَأْمُرُونَ بِالْمُنْکَر)
5 - از مسر حق خارج شده اند لذا پیمان خدا می شکنند و در زمین فساد می کنند از حوزه اطاعت خداوند بیرون رفته اند(هُمُ الفاسِقُون)

افراد منافق سه بار در سه عالم غذاب می شوند:
1- در دنیا
2 - در برزخ
3 - در قیامت

توضیح : کسی که بین افراد زن وشوهر ، بین خانواده ، بین ملت ودولت ، بین خود ومردم ، بین مردم وخدا ،بین خود وخدا ورسول نفاق بیندازد هم منافق است

در این آیه خداوند به 5 خصلتی که مؤمنین ومؤمنات دارند اشاره نموده وعده رضوان که از جنات عدن هم بهتر است را در آیه بعد به آنها می دهد واما 5 خصلت جهت لایق رضوان شدن عبارتند از :
1 - دوستدار وغم خوار و نصیحت کننده مؤمنین ومؤمنات هستند
2 - امربمعروف ونهی از منکر بیکدیگر می کنند
3 - مقیم درنماز هستند ( مقیم در 3 اصل مهّم نماز هستند )
الف : مقیم در ارکان نماز هستند.
ب : مقیم اول وقت بودن نماز هستند.
ج : مقیم در داشتن حضور قلب درطول نماز هستند.
4 - زکات می دهند
5 - اطاعت از خدا ورسول می کنند

توضیح : خداوند متعال به کسانی که اعمال فوق را انجام دهند رحم کرده و در آبه بعد (72)رضوان خودش که برتر از جنتی است را وعده می دهد .

در این آیه خداوند سه وعده به مؤمنین ومؤمنات می دهد :
1 - جنّات
2 - مساکن طیبه در جنات عدن
3 - رضوان خدا که از هردو مورد فوق برتراست .
ولی اینکه چه کسانی شامل حال این سه وعده خداوند می شوند را در آیه قبل(71) توضیح می دهد.

توضیح : جهت توضیح بیشتر که چرا رضوان از جنّات و حتی جنّاتِ عدن بالا تر و برتر است به مقاله " درک رازعظمت روضه رضوان نسبت به جنّات عدن" در قسمت مقالات در لیست مقالات رجوع فرمائید.

منکر یعنی چه ؟
معروف یعنی چه ؟
جواب :
دوعبارت : امر به معروفو نهی از منکر یعنی دستور به "شناخته شده"و بازداری از "ناشناخته".
"انکره". یعنی نمی‌شناسمش، نه این که با او مخالفم.
منکر یعنی ناشناخته.
در نزد شرع و عقل یعنی چیزی را که عقل یا شرع می‌شناسد، تأییدش می‌کند، معروف است و چیزی را که عقل و شرع قبولش ندارد و نمی‌شناسد می‌شود منکر.

توضیح : منکر یعنی آن چیزی که مخالف شرع است و مخالف عقل است. این که شنیدید امر به معروف، نهی از منکر، معروف یعنی "شناخته شده". منکر یعنی "ناشناخته". عرب وقتی می‌خواهد بگوید من فلانی را نمی‌شناسم می‌گوید "انکره". یعنی نمی‌شناسمش، نه این که با او مخالفم. منکر یعنی ناشناخته. معروف، اسمش در فارسی هم معروف است می‌گوییم این معروف است، یعنی شناخته شده است، منتها در کجا شناخته شده و ناشناخته؟ در نزد شرع و عقل یعنی چیزی را که عقل یا شرع می‌شناسد، تأییدش می‌کند، این می‌شود معروف. چیزی را که عقل و شرع قبولش ندارد و نمی‌شناسد می‌شود منکر.
می‌گوید این‌ها به منکر فقط فرمان می‌دهند، یعنی آن چیزی که شرع نمی‌پذیرد، عقل نمی‌پذیرد. یعنی برخلاف مسیر پیامبر اسلام و رهبری اسلام است، برخلاف آن امر می‌کنند. به همین جهت است که این‌ها منافق هستند. «و ینهون عن المعروف» از آن چه که خدا و پیامبر و عقل به عنوان معروف این را می‌شناسند یعنی درست است و تأیید می‌کنند از آن، نهی می‌کنند. «و یقبضون ایدیهم» دستشان را می‌بندند. «نسوالله فنسیهم» اینها خدا را فراموش کردند خدا هم فراموششان می‌کند. «ان المنافقین هم الفاسقون» فاسق یعنی کسی که از راه حق خارج شده است. می‌خواهید بدانید چه کسی است؟ منافقین همان کسانی هستند که از مسیر حق خارج شده‌اند.

منافق کسی است که در ظاهر مسلمان ولی در با طن کافر باشد .البته به افراد دورو که دل وزبانشان هم یکی نباشد منافق می گویند ولی بهترین راه شناسائی منا فق در جامعه این است که ببینیم :چه کسانی هستند که بین زن وشوهر ، بین افرادخانواده ، بین ملت ودولت ، بین خود ومردم ، بین مردم وخدا ،بین خود وخدا ورسول نفاق می اندازند ؛ آنها منافق اند .
رسول گرامی اسلام فرموند : سه خصلت از علامتهای منافق است:
اول: هنگامی که خبری را می گوید دروغ می گوید.
دوم: آنگاه که به او اطمینان شود خیانت می کند.:
سوم: وقتی وعده ای می دهد تخلف می کند در آیات قران وروایات اهلبیت نشانه هایی برای این دشمن خطر ناک بیان شده که دریک جمع بندی به دونوع نفاق می رسیم

روایات مرتبط با خشنودی ورضای خداوند
سؤال : چگونه می توان رضایت خداوند ورسول او را کسب نمود
جواب :
اعم اعمالی که بواسطه آنها می توان رضای خداوند را جلب کرد عبارتند از:
1 – اینکه انسان قبل از انجام هر کاری نیّت خودرابرای رضای پروردگار خویش قرار می دهد.
2 - در هر کاری ابتدا می اندیشد؛ آیا خالق یکتا راضی به انجام آن کار هست یا نه ؟ سپس انجام می دهد.
3 - اگر احساس کند که معبودش راضی نمی باشد, آن کار را انجام ندهد.
4 - درانجام واجبات و ترک محرمات کوتاهی نکند و مداومت ومراقبت واستقامت کامل در انجام آنها داشته باشد.
حضرت سجاد (ع)میفرمایند :هر کس به آنچه که خدا بر او واجب کرده عمل نماید, او از بهترین مردم می باشد. بنابراین با انجام هر چه دقیق تر واجبات و ترک محرمات باید رضایت بیشتر را تحصیل کرد.
5 - انجام مستحبات و ترک مکروهات باعث رضایت خدا ورسول می شود .
روایت شده که موسی(ع) بخداوندگفت: پروردگارا مرا از نشانه خشنودی خود از بنده ات خبر ده خدای تعالی به او وحی فرمود: هر گاه دیدی که من بنده ام را برای طاعت خود آماده و از معصیتم روی گردان کرده ام بدان که این نشانه خشنودی من از اوست .
هشت روایت از حضرت علی(ع) در مورد راهکار رضای خدا، ایشان فرموده اند:
1 - خداوند متعال خشنودی خود را در طاعتش نهفته است، پس هیچ طاعتی را کوچک نشمارید زیرا بسا که آن طاعت با خشنودی خدا همراه باشد و تو بی خبر باشی
2 - برای کسب رضایت الهی هر کار خیر و پسندیده را انجام دهید و لو کوچک باشد زیرا احتمال دارد رضایت الهی با او کسب شود.
3 - استغفار زیاد موجب رضایت خداوند می شود
‌4 - فروتنی سبب رضایت خداوند می شود
5- صدقه دادن زیاد باعث رضایت خداوند می شود
6 - انجام هر عمل خیر سبب رضایت خداوند می شود
7 - انجام هر عمل مخالفت با هوا و هوسها سبب رضایت خداوند می شود
8 – راضی بودن به قضای الهی سبب رضایت خداوند می شود
خداوند به حضرت موسی(ع) فرمود: خشنودی من در خرسندی تو به قضای من است.
با توجه به فرمایش حضرت علی (ع) وخداوند به حضرت موسی(ع) راضی و تسلیم بودن در برابر قضای الهی ولو بر خلاف میل انسان باشد یکی از مهم ترین خشنودی خدا را در پی دارد.

اى کسانى که ایمان آورده ‏اید، تقوای الهی پیشه کنیدو با راستگویان باشید.

وبرسه شخصی که تخلف کردند، تازمانیکه زمین باتمام وسعتش تنگ آمدوجانشان هم برایشان تنگ شد، وگمان کردندبه اینکه: نیست پناهگاهی ازخدا، مگربسوی او، سپس توبه برایشان جاری نمود، تا توبه کنند. براستی که خداوندهمان توبه پذیررحیم است.

به تحقیق تأکیدی، توبه خداوند برپیامبر ومهاجرین وانصاری که درلحظه سختی، اوراپیروی کردند، بعداز آنچه که نزدیک بود قلبهای گروهی ازایشان منحرف شود، شامل گردید، سپس توبه ایشان پذیرفته شد. براستی که خداوند بایشان رئوف ورحیم است.

شیطان به صورت یکى از بزرگان عرب مجسّم شده و کفار را تشویق به جنگ کرده ولى چون دو گروه به همدیگر رسیده‏اند شیطان دیده که ملائکه نیز در میان لشکریان اسلام هستند، با دیدن آنها پا به فرار گذاشته، گفته‏اند فلانى چرا فرار مى‏کنى؟ جواب داده: آنچه را که من مى‏بینم شما نمى‏بینید، این ملائکه براى کفّار عذاب آورده‏اند، من از خدا مى‏ترسم که عذابش سخت است، در روایات شیعه و اهل سنت هست: که سراقة بن مالک بن جشعم که از بزرگان قبیله کنانه بود، شیطان در روز بدر به صورت او مجسم شد و کفّار را تشویق به جنگ نمود، سپس فرار کرد، مشرکان که به مکه برگشتند گفتند: علّت هزیمت ما سراقة بن مالک بود، سراقه گفت:
به خدا قسم من از رفتن شما خبر نداشتم که خبر شکست شما به من رسید، در نکته‏ها درباره مصور شدن شیطان توضیح خواهیم داد.

تفسیر آیه 201 اعراف - کسانیکه تقوى اختیار کردند (و از خدا ترسانند و از نافرمانى خدا گریزانند و وقایه نفس از معاصى مینمایند) چون وسوسه‏اى از شیطان با آنها تماس پیدا کند و شیطان در پیرامون آنها دور بزند خدا را بیاد مى‏آورند و آنچه را خداوند براى پرهیزکاران وعده فرموده و آنچه را براى بزهکاران وعید قرار داده است متذکّر میشوند و از اطاعت شیطان اجتناب کرده ترک معصیت مى‏نمایند و بسبب این تذکّر بمواقع خطا و مکاید شیطان بینا هستند و چشم دلشان باز است و بلافاصله طریق حق و طریق خیر را میبینند و بآن رو مى‏کنند (بنابرین مؤمن کامل و متّقى قوىّ الایمان مانند بدن سالم و صحیح است که میکربهاى امراض، داخل آن نمیشوند و اگر داخل شوند بنیروى بنیه قوى میمیرند همچنین است حال آن دلها که وساوس شیطانى داخل او نمیشود و اگر هم داخل شود متذکّر گشته و آن را از خود میراند)

منکر : نکر یعنی نشناخت و منکر یعنی آن چیزی که مخالف شرع است و مخالف عقل است
 توضيح : انکار یعنی رد قبولی وتأئید
منکر یعنی "ناشناخته". عرب وقتی می‌خواهد بگوید من فلانی را نمی‌شناسم می‌گوید "انکره". یعنی نمی‌شناسمش، نه این که با او مخالفم. منکر یعنی ناشناخته. چیزی را که عقل و شرع قبولش ندارد و نمی‌شناسد می‌شود منکر.
می‌گوید این‌ها به منکر فرمان می‌دهند، یعنی آن چیزی که شرع نمی‌پذیرد، عقل نمی‌پذیرد. یعنی برخلاف مسیر اسلام عمل می کنند

لعنت : دوری از رحمت خداوند
 توضيح : لذا وقتی در قران با عبارت" لعنت الله "روبرومی شویم بهتر است ترجمه کنیم : رحمت خدا از او دوربار شد .

انْفِرُوا : شتافتن بسوی چیزی ،پناه بردن بچیزی طوری که با ناآرامی وشتاب همراه باشد
 توضيح : انفرُوا :شتافتن بسوی چیزی ،پناه بردن بچیزی با ناآرامی وشتاب
در لغت انفروا حرکت با شتاب مستتر است .لذا وقتى گفته مى‏شود در راه خدا " انفروا "کنید ،یعنی تنبل و بی حال وزمین‏گیرنشوید ، با شتاب و شوق بسوی آخرت وخدا حرکت کنید ،نه اینکه بزمین بچسبید وزمین گیر شوید.