(لکن الرسول و الذین امنوا معه جاهدوا باموالهم و انفسهم و اولئک لهم الخیرات و اولئک هم المفلحون ):(ولی پیامبر و کسانی که ایمان آوردند، همراه او با مال و جانشان جهاد می کنند، ایشان هستند که نیکوئیها برای آنهاست و آنان همان رستگارانند)، در این آیه مؤمنین و رسولخدا(ص ) را وصف می فرماید که خدا دلهایشان را از لوث نفاق پاک نموده و لذا به نور ایمان آراسته شده وتکالیف و لوازم ایمانی خویش را به جای آورده و با مال و جان در راه خداوهمراه رسولش جهاد کردند، به خلاف منافقان که بخل و تقاعد ورزیدند وهدف این مؤمنان هم تنها کسب رضایت خدا بوده در راه او جنگیدند نه در زیرپرچم تعصب قومی و جاهلی و نه به منظور به دست آوردن مال و جاه و سلطه ولذا خداوند می فرماید:آنها کسانی هستند که دارای زندگی طیبه و نور هدایت وشهادت و سایر نیکوئیهایی هستند که بنده را به خدای سبحان نزدیک می کند وایشان هستند که به فوز سعادت ابدی رسیده و رستگار شده اند. [ نظرات / امتیازها ]

همانی که در سورهٴ «فتح» خوانده شد که رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) ﴿وَالَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَی الْکُفَّارِ﴾ ﴿لکِنِ الْرَّسُولُ وَالَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ﴾ هم به خدا ایمان آوردند هم راه پیامبر، هم به خود پیامبر ایمان آوردند هم به راه پیامبر که ﴿آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَیْهِ مِن رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ﴾ اینها ﴿جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ﴾ . فضایل مؤمنان مجاهد اگر سوره‌ای نازل شود که ﴿أَنْ آمِنُوا بِاللّهِ وَجَاهِدُوا مَعَ رَسُولِهِ﴾ آنهائی که به وحی و نبوّت در سایه توحید ایمان آوردند اینها ﴿جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ﴾ حالا چه فضیلتی خدا برای اینها ذکر می‌کند. می‌فرماید یک: ﴿أُولئِکَ لَهُمُ الْخَیْرَاتُ﴾ با جمع الف و لام، دو: ﴿وَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ﴾ یک وقت یک شخصی کار خوب می‌کند جزء ﴿عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ﴾ است عَمِلَ صالحاً است یَعَمَلُ صالِحاً است و مانند آن و این هنوز به گوهر صلاح نرسیده است یک وقت جزء صالحین است. صالحین خیلی بالاتر از کسانی هستند که عملوا الصّالحات دارند. صالح یعنی کسی که گوهر ذاتش دیگر به مقام صلاح رسیده است این دیگر تقریباً تضمین شده است. لذا فاصلهٴ صالحین با ﴿عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ﴾ خیلی است. ذات اقدس الهی در اینجا فرمود نه تنها خیرات برای اینها است خود اینها گوهر ذاتشان هم مفلح است نه تنها کار فلاح دارند یا بهرهٴ فلاح می‌برند خود اینها مفلح هستند. این مفلحون هم ملاحظه فرمودید که اسم فاعل نیست صفت مشبهه است منتها به وزن اسم فاعل. [ نظرات / امتیازها ]

ـ پیامبر (ص) و مؤمنان راستین، جهادگران با مال و جان خویش (على رغم ذلت پذیرى و جهادگریزى منافقان)

لکن الرسول و الذین ءامنوا معه جهدوا بأمولهم و أنفسهم

2 ـ پیشتازى پیامبر (ص) در جهاد با مال و جان

لکن الرسول ... جهدوا بأمولهم و أنفسهم

3 ـ لزوم پیشتازى رهبر جامعه اسلامى در پایبندى به ارزشها و عمل بر طبق آن

لکن الرسول و الذین ءامنوا معه

4 ـ سستى و تخلف منافقان از جهاد، در روحیه محکم و مصمم پیامبر (ص) و مؤمنان راستین تأثیرى نداشت.

رضوا ... لکن الرسول ... جهدوا

5 ـ جهاد پیامبر (ص) و مؤمنان راستین، نشأت یافته از درک صحیح و بینش عمیق آنان نسبت به ارزش جهاد

فهم لایفقهون. لکن الرسول و الذین ءامنوا معه جهدوا

با توجّه به فراز پیش (رضوا ... فهم لایفقهون) مقصود این است که منافقان چون نمى فهمند، از جهاد مى گریزند و لکن مؤمنان، به برکت درک عمیقى که دارند، به سوى عرصه هاى کارزار پیش مى تازند.

6 ـ جنگ تبوک، از عوامل متمایز شدن صف مجاهدان و مؤمنان راستین از صف منافقان

رضوا بأن یکونوا مع الخوالف ... لکن الرسول ... جهدوا

«جاهدوا» (به صورت فعل ماضى) به عنوان گزارش از جنگى است که مسلمانان پشت سر گذاشته اند که مفسّران آن را جنگ تبوک دانسته اند و خداوند، پس از این جنگ است که چهره منافقان را افشا مى کند.

7 ـ جهاد با مال و جان، لازمه ایمان راستین

لکن الرسول و الذین ءامنوا معه جهدوا بأمولهم و أنفسهم

برداشت فوق با توجّه به این است که خداوند، مؤمنان را بدان جهت که جهاد کرده اند تحسین کرده و منافقان را بدان جهت که از جهاد گریخته اند مورد سرزنش قرار داده است.

8 ـ اهمیّت جهاد با مال، همانند جهاد با جان

جهدوا بأمولهم و أنفسهم

9 ـ مؤمنان راستین و مجاهد، برخوردار از همه خیرات دنیا و آخرت

و أولئک لهم الخیرت

کلمه «الخیرات» جمع محلى به «ال» و مفید استغراق است.

10 ـ ایمان و جهاد، تضمین کننده همه خیرها و ارزشها براى انسان

ءامنوا معه جهدوا ... و أولئک لهم الخیرت

11 ـ دستیابى به خیرات و نعمتهاى الهى، نیازمند ایمان و عمل

ءامنوا معه جهدوا ... و أولئک لهم الخیرت

12 ـ رستگارى و کامیابى واقعى، تنها از آنِ پیامبر (ص) و مؤمنان راستین و مجاهد است.

و أولئک هم المفلحون

13 ـ محرومیت منافقان، از خیر و فلاح واقعى

رضوا بأن یکونوا ... لکن الرسول ... جهدوا ... و أولئک لهم الخیرت و أولئک هم المفلحون

14 ـ رستگارى و کامیابى واقعى در پرتو ایمان و جهاد است نه در سایه عافیت طلبى و ترک جهاد

رضوا بأن یکونوا مع الخوالف ... لکن الرسول ... جهدوا ... و أولئک هم المفلحون

«فلاح» به معناى دستیابى به کمال مطلوب است (مفردات راغب).

15 ـ حوران بهشتى، از آنِ مؤمنان مجاهد و ایثارگر است.

و أولئک لهم الخیرت

منظور از «الخیرات» به قرینه آیه 70 سوره الرحمن (فیهن خیرات حسان) مى تواند حوران بهشت باشد. [ نظرات / امتیازها ]

و در گرامیداشت پیامبر و مردم مترقى و شایسته کردار مى فرماید
لکِنِ الرَّسُولُ وَ الَّذینَ امنُوا مَعَهُ جاهَدُوا بِاَمْوالِهِمْ وَ اَنْفُسِهِمْ
امّا پیامبر وکسانى که با او به خدا ایمان آورده اند، ثروت و امکانات خویش را در راه خدا و خشنودى او انفاق مى کنند و با جانهاى خود باکفر و بیداد کارزار مى نمایند.
در مورد پاداش این جهاد و فداکارى مى فرماید:
وَ اُولئِکَ لَهُمُ الْخَیْراتُ وَ اُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
و انواع نعمتها و پاداشهاى مادّى و معنوى و بهشت پرطراوت زیبا براى اینان است، واینان همان رستگاران واقعى هستند که به آنچه مى خواستند نایل آمدند.
به باور پاره اى منظور این است که منافع سرشار و ستایش و احترام در این جهان، و بهشت و نعمتهاى آن در جهان دیگر براى اینان است، و این مفهوم «خیرات» مى باشد. [ نظرات / امتیازها ]

اما پیامبر و آنها که با او ایمان آوردند با اموال و جانهاى خود در راه خدا جهاد کردند همه نیکیها براى آنهاست و گروه رستگاران همینها هستند لکن الرسول والذین آمنوا معه جاهدوا باموالهم وانفسهم واولئ ک لهم الخیرات واولئ ک هم المفلحون در ایـن آیـه از گـروهى که در نقطه مقابل این دسته قرار دارند و صفات و روحیات آنها, و همچنین سرانجام کارشان درست به عکس آنهاست , سخن به میان آمده . آیـه چـنـیـن مى گوید: «اما پیامبر و آنها که با او ایمان آوردند با اموال و جانهاى خود در راه خدا جهاد کردند» (لکن الرسول والذین آمنوا معه جاهدوا باموالهم وانفسهم ). و سرانجام کارشان این شد که «همه نیکیها براى آنهاست » و خیرات مادى ومعنوى در این جهان و جهان دیگر نصیبشان است (واولئ ک لهم الخیرات ). «و گروه رستگاران همینها هستند» (واولئ ک هم المفلحون ). از ایـن آیـه بـه خـوبى استفاده مى شود که اگر «ایمان » و «جهاد» توام گرددهرگونه خیر و بـرکـتـى را بـا خود همراه خواهد داشت , و جز در سایه این دو, نه راهى به سوى فلاح و رستگارى است , و نه نصیبى از خیرات و برکات مادى و معنوى . [ نظرات / امتیازها ]

بعد از آن مدح حضرت رسالت و مؤمنان را فرماید: لٰکِنِ اَلرَّسُولُ وَ اَلَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ :لکن پیغمبر خدا و آنان که ایمان آورده اند با او، یعنى در خدمت آن حضرت برخلاف منافقانند جٰاهَدُوا بِأَمْوٰالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ :جهاد کردند به مالهاى خود و بدنهاى خود وَ أُولٰئِکَ لَهُمُ اَلْخَیْرٰاتُ : [و] آن گروه مر ایشان را باشد نیکوئیهاى دوجهان که نصرت و غنیمت است در دنیا و بهشت و کرامت در عقبى و بنا به قولى مراد خیرات، حور العین است به جهت قول خداى تعالى «فِیهِنَّ خَیْرٰاتٌ حِسٰانٌ » نزد جمعى مراد خیرات بهشت و نعیم آن است وَ أُولٰئِکَ هُمُ اَلْمُفْلِحُونَ :و آن جماعت ایشانند فیروزى یافتگان و به مقصود رسیدگان [ نظرات / امتیازها ]

لٰکِنِ اَلرَّسُولُ وَ اَلَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ جٰاهَدُوا بِأَمْوٰالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ وَ أُولٰئِکَ لَهُمُ اَلْخَیْرٰاتُ وَ أُولٰئِکَ هُمُ اَلْمُفْلِحُونَ ترجمه آیه شده و چون واضح است محتاج بتوضیح نیست خلاصه آیه در مقام فضائل و مناقب کسانى است از مؤمنین که با مال و جانشان در راه خدا مجاهده نمودند که اینها خیرات و خوبیها را دریافتند و آنهایند رستگاران،سیاق آیه دلالت بر این دارد که در آن موقع خیریت و رستگارى منحصر به آنهائى بوده که بجان و مال در راه خدا انفاق مى نمودند و با رسول صلّى اللّه علیه و آله و سلّم بجهاد مى رفتند [ نظرات / امتیازها ]

لٰکِنِ اَلرَّسُولُ وَ اَلَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ جٰاهَدُوا بِأَمْوٰالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ ؛ یعنى هرچند منافقان از جهاد خوددارى کردند، امّا پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و کسانى که مخلصانه به خدا ایمان داشتند به جهاد برخاستند این آیه نظیر این سخن خداست: « اگر این قوم بدان ایمان نیاورند قوم دیگرى را برآن گمارده ایم که انکارش نمى کنند» وَ أُولٰئِکَ لَهُمُ اَلْخَیْرٰاتُ وَ أُولٰئِکَ هُمُ اَلْمُفْلِحُونَ نیکى و رستگارى در دنیا و آخرت، پیامد حتمى ایمان به خدا و جهاد در راه حق و عدالت است و واژۀ «خیرات» تنها به خیر مادّى اختصاص ندارد، بلکه خیر مادّى و معنوى، هر دو را دربر مى گیرد

سخن یکى از مفسران در این باره خنده آور است که مى گوید: «مراد از خیرات در اینجا حورالعین است و نه چیز دیگر» چنین برمى آید که وى با این تفسیر، محبوب ترین چیزها در دل خویش را بیان مى کند [ نظرات / امتیازها ]