(و ما ظن الذین یفترون علی الله الکذب یوم القیمه ان الله لذو فضل علی الناس و لکن ا کثرهم لا یشکرون ):(پندار کسانی که به خدا افترا می بندند،در باره روز قیامت چیست ؟ و خداوند صاحب فضل نسبت به مردم است ، ولی بیشتر مردم ناسپاسند)،در این آیه تذکر می دهد که افترا بستن به خدای تعالی وحلال وحرام کردن روزی او، به حکم عقل از گناهان بسیار بزرگ است و لذامی فرماید: اینها که به خدای تعالی افترا می بندند فکر می کنند که در قیامت چه وضعی خواهند داشت ؟ چون در آن روز افراد تهمت زننده به جزایشان خواهندرسید، و جمله بعدی شکایت و عتابی است که در آن به عادت زشت ناسپاسی اشاره شده و می فرماید: بیشتر مردم نعمات الهی را شکر گزار نیستند، وبا آنکه خداوند ولی نعمت آنان است وعطایای بی شمار به آنها ارزانی داشته ،اما آنها ازنزد خود عطایای الهی را بر خود حرام کرده اند و این عمل کفران نعمت است . [ نظرات / امتیازها ]

وَما ظَنُّ الَّذینَ یَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْکَذِبَ یَوْمَ الْقِیمَةِ

و آن کسانى که بر خدا دروغ مى بندند، درمورد فرارسیدن روز رستاخیز و کیفر خدا در آن روز، چه مى اندیشند و چه گمانى مى برند؟!

منظور این است که آنان با این عملکرد زشت و ظالمانه، جز عذاب سخت و کیفر سهمگین را نباید گمان ببرند و انتظار دیگرى داشته باشند.

اِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلکِنَّ اَکْثَرَهُمْ لایَشْکُرُونَ.

بیقین خدا برمردم با ارزانى داشتن آن همه نعمت، فضل و مهر وصف ناپذیرى دارد، امّا بیشتر آنان سپاس نعمت هاى خدا را نمى گزارند و به جاى پیمایش راه سپاس، راه کفران و انکار را در پیش مى گیرند.

به باور پاره اى تفسیر آیه شریفه این گونه است که: آنچه را شما اى شرک گرایان حرام مى شمارید، خدا آنها را بر شما تحریم نفرموده و بدین وسیله زندگى را بر شما تنگ نساخته است.

و به باور پاره اى دیگر منظور این است که: فضل و رحمت خدا به گونه اى است که از شتاب در کیفر کسانى که بر خدا دروغ مى بندند درگذشته است و آنان را تا روز رستاخیز مهلت مى دهد، و آنجاست که هرکس کیفر و پاداش عملکرد شایسته و یا ناشایسته خود را به طور کامل دریافت مى دارد و نه در این جهان.

در ادامه سخن در این مورد روشنگرى مى کند که این مهلت خدا به مردم، نه به خاطر نا آگاهى از حال و روز واندیشه و عملکرد آنان است، هرگز؛ بلکه علم بى کران او همه جا را فراگرفته و چیزى بر او پوشیده نمى ماند: [ نظرات / امتیازها ]

ومن لم یوقن فلیتق الله ولیصمت ، وإلا فهو مفتر علی الله (یوم القیامة) منصوب بالظن ، وهو ظن واقع فیه ، یعنی : أی شی ء ظن المفترین فی ذلک الیوم ما یصنع بهم فیه وهو یوم الجزاء بالاحسان والاساءة ، وهووعید عظیم حیث أبهم أمره . وقرأ عیسی بن عمر : وما ظن ، علی لفظ الفعل . ومعناه : وأی ظن ظنوا یوم القیامة . وجی ء به علی لفظ الماضی لانه کائن فکأن قد کان (إن الله لذوفضل علی الناس ) حیث أنعم علیهم بالعقل ورحمهم بالوحی وتعلیم الحلال والحرام (ولکن أکثرهم لایشکرون ) هذه النعمة ولایتبعون ماهدوا إلیه . [ نظرات / امتیازها ]

وَما ظَنُّ الَّذینَ یَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْکَذِبَ یَوْمَ الْقِیمَةِ

و آن کسانى که بر خدا دروغ مى بندند، درمورد فرارسیدن روز رستاخیز و کیفر خدا در آن روز، چه مى اندیشند و چه گمانى مى برند؟!

منظور این است که آنان با این عملکرد زشت و ظالمانه، جز عذاب سخت و کیفر سهمگین را نباید گمان ببرند و انتظار دیگرى داشته باشند.

اِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلکِنَّ اَکْثَرَهُمْ لایَشْکُرُونَ.

بیقین خدا برمردم با ارزانى داشتن آن همه نعمت، فضل و مهر وصف ناپذیرى دارد، امّا بیشتر آنان سپاس نعمت هاى خدا را نمى گزارند و به جاى پیمایش راه سپاس، راه کفران و انکار را در پیش مى گیرند.

به باور پاره اى تفسیر آیه شریفه این گونه است که: آنچه را شما اى شرک گرایان حرام مى شمارید، خدا آنها را بر شما تحریم نفرموده و بدین وسیله زندگى را بر شما تنگ نساخته است.

و به باور پاره اى دیگر منظور این است که: فضل و رحمت خدا به گونه اى است که از شتاب در کیفر کسانى که بر خدا دروغ مى بندند درگذشته است و آنان را تا روز رستاخیز مهلت مى دهد، و آنجاست که هرکس کیفر و پاداش عملکرد شایسته و یا ناشایسته خود را به طور کامل دریافت مى دارد و نه در این جهان.

در ادامه سخن در این مورد روشنگرى مى کند که این مهلت خدا به مردم، نه به خاطر نا آگاهى از حال و روز واندیشه و عملکرد آنان است، هرگز؛ بلکه علم بى کران او همه جا را فراگرفته و چیزى بر او پوشیده نمى ماند: [ نظرات / امتیازها ]

1448. People who lie in Religion or invent false gods, or false worship—have they any idea of the Day of Judgement, when they will be called to account, and will have to answer for their deeds?
1449. Allah is most kind, and gracious, and generous with His gifts of all kinds, material and spiritual. But men do not understand, and are ungrateful in forgetting the Giver of all and setting up false objects of worship and false standards of pride. [ نظرات / امتیازها ]

وَ مٰا ظَنُّ اَلَّذِینَ یَفْتَرُونَ عَلَى اَللّٰهِ اَلْکَذِبَ :و چه گمان مى برند آنان که افترا نمایند بر خداى متعال دروغ را تا چه برسد ایشان را یَوْمَ اَلْقِیٰامَةِ :روز قیامت، همانا گمان رحمت برند، حاشا، بلکه سزاوار آنکه گمان نبرند چیزى را مگر عذاب شدید و عقاب الیم یا کجا گمان مفترین رسد که خداى تعالى چه عقوبتى براى آنان مهیا نموده إِنَّ اَللّٰهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى اَلنّٰاسِ :بتحقیق خداوند متعال هرآینه صاحب فضل و انعام است بر مردم به نعم متفاوتۀ متکاثرۀ ظاهره و باطنه، و آنچه به سر ایشان آید از عقوبات، هرآینه وبال کردار ناشایستۀ آنها باشد از کفر و شرک و معاصى وَ لٰکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لاٰ یَشْکُرُونَ :و لکن بیشتر مردمان شکر نمى کنند نعم سبحانى را، و انکار کنند و حال آنکه یکى از احکام عقلى، وجوب شکر منعم است

تبصره اگر مردم تأمل و تعقل نمایند، فضل و نعم سبحانیه که به آنها افاضه شده، از اعطاء وجود و بقا و تصویر به هیئت خاص احسن و اتم و بخشایش اعضاء و جوارح و حواس ظاهره و باطنه و ایجاد قواى مدیره و مدبره آفاقیه و انفسیه در عالم صغیر و کبیر، از سیر شمس و قمر و اختلاف شب و روز و خلق باد و باران و جماد و نبات و حیوان، که هریک عظیم نعمتى است براى نوع بشر که قدرش مجهول است، به یک نظرت و فکرت، هرآینه عقل حکم کند این همه نعم کثیره بدون منعم تحقق نیابد، و البته آن ذاتى که منعم حقیقى است شکرش واجب و سپاس داریش لازم باشد، و چون به مرحلۀ حق شناسى و شکرگزارى برآیند، به سعادات ابدیه و فیوضات ربّانیه نائل شوند؛ و لکن بیشتر مردم کفران نموده، خود را محروم دارند؛ لذا محقق طوسى (قدس سره) فرموده: شکر، افضل و اشرف اعمال است و بر سه قسم باشد: 1 شکر قلب و آن تصور نعم است 2 شکر به لسان و آن ثناء بر منعم است 3 شکر به سایر جوارح و آن مکافات نعمت است به قدر استحقاق آن نعمت که موقوف است به عجز از تشکر [ نظرات / امتیازها ]

وَ مٰا ظَنُّ اَلَّذِینَ و چیست گمان آنها که یَفْتَرُونَ افترا میکنند عَلَى اَللّٰهِ اَلْکَذِبَ بر خداى تعالى دروغ را یَوْمَ اَلْقِیٰامَةِ در روز قیامت یعنى گمان میکنند که خداى تعالى ایشان را بواسطۀ این تحریم و تحلیل در آخرت جزا نخواهد داد این گمانیست باطل إِنَّ اَللّٰهَ بدرستى که خداى تعالى لَذُو فَضْلٍ عَلَى اَلنّٰاسِ هر آینه خداوند فضل و انعام است بر مردمان بواسطۀ آنکه ایشان را انواع و اقسام نعمت ها کرامت کرده و آنها را برایشان حلال گردانیده لٰکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لاٰ یَشْکُرُونَ و لیکن بیشترین مردمان شکر نمیکنند این نعمت را [ نظرات / امتیازها ]

وَ مٰا ظَنُّ اَلَّذِینَ یَفْتَرُونَ عَلَى اَللّٰهِ اَلْکَذِبَ یَوْمَ اَلْقِیٰامَةِ إِنَّ اَللّٰهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى اَلنّٰاسِ وَ لٰکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لاٰ یَشْکُرُونَ این آیه تفریع بر آیه جلو است که افتراء بخدا مى زنند و گویند آیه جلو که بصورت استفهام آمده در مقام تهدید است که آیا خدا بشما چنین اذن داده و بچه وسیله اى چنین نسبتى بخدا مى دهید که حلال خدا را حرام گردانید آیا بخدا افتراء مى زنید و چیست گمان کسانى که بخدا افتراء مى زنند در روز قیامت و عذابى که بر آنها وارد مى گردد که حلال خدا را حرام مى گردانند همانا خداوند بر مردم صاحب فضل و کرم است که طیبات را روزى آنها قرار داده و بیشتر مردم از نعمتهاى خدا قدردانى نمى کنند و شکرگزار نمى باشند بلکه کفران نعمت مى کنند خلاصه آیه تهدید مى کند کسانى را که از حکم خدا تجاوز مى نمایند و به سلیقه خود چیزهائى را نسبت بخدا مى دهند [ نظرات / امتیازها ]

اکنون که مسلم شد آنها با این احکام خرافى و ساختگى خود علاوه بر محروم شدن از نعمتهاى الهى تهمت و افترا به ساحت مقدس پروردگار بسته اند،اضافه مى کند: آنها که بر خدا دروغ مى بندند،در باره مجازات روز قیامت چه مى اندیشند؟آیا تامینى براى رهایى از این کیفر دردناک به دست آورده اند ؟ ( وَ مٰا ظَنُّ اَلَّذِینَ یَفْتَرُونَ عَلَى اَللّٰهِ اَلْکَذِبَ یَوْمَ اَلْقِیٰامَةِ ) اما خداوند فضل و رحمت گسترده اى بر مردم دارد به همین دلیل آنها را در برابر این گونه اعمال زشتشان فورا کیفر نمى دهد( إِنَّ اَللّٰهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى اَلنّٰاسِ ) ولى آنها به جاى اینکه از این مهلت الهى استفاده کنند و عبرت گیرند و شکر آن را بجا بیاورند و به سوى خدا بازگردند اکثر آنان غافلند و سپاس این نعمت بزرگ را بجا نمى آورند ( وَ لٰکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لاٰ یَشْکُرُونَ ) این احتمال نیز در تفسیر این آیه وجود دارد که حلال بودن همه این مواهب و روزیها(بجز اشیاء زیانبخش و ناپاک که استثنا شده)خود یک نعمت بزرگ الهى است و بسیارى از مردم بجاى سپاسگزارى در برابر این نعمت،ناسپاسى مى کنند و با احکام خرافى و ممنوعیتهاى بى دلیل خود را از آن محروم مى دارند [ نظرات / امتیازها ]

نکته ها:
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله از مردى که ثروت و امکانات داشت، ولى ژولیده مى زیست انتقاد کرد که چرا به خود نمى رسد و فرمود: نعمت الهى را نمایان کن که خداوند دوست دارد آثار نعمت به بنده اش به زیباترین شکل دیده شود «فان اللّه یحبّ ان یُرى اثره على عبده حسناً»

در بهره مندى از نعمت هاى الهى، نه افراط باید کرد، نه تفریط نه غرق شدن در شهوت ها و مادیّات، نه پرهیز از نعمت ها و محروم کردن خود از کامیابى هاى حلال «إِنَّ اَللّٰهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى اَلنّٰاسِ » [ نظرات / امتیازها ]

وَ مٰا ظَنُّ اَلَّذِینَ یَفْتَرُونَ عَلَى اَللّٰهِ اَلْکَذِبَ یَوْمَ اَلْقِیٰامَةِ ؛ یعنى آیا کسانى که از پیش خود، چیزهایى را حلال و چیزهایى را حرام مى کنند، گمان مى کنند که خداوند در فرداى قیامت ایشان را به رغم این دروغگویى و دروغ بستن، بدون عذاب و مجازات رها خواهد کرد؟ و اگر چنین باشد، در این صورت، میان پرهیزکار و گناهکار تفاوتى وجود ندارد چگونه چنین باشد، در حالى که خدا مى فرماید: «آیا کسانى را که ایمان آورده اند و کارهاى شایسته انجام داده اند همانند فسادکنندگان در زمین

قرار خواهیم داد؟ یا پرهیزکاران را چون گناهکاران ؟» این سرزنش از رساترین شیوه هاى هشدار و بیم دادن است

إِنَّ اَللّٰهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى اَلنّٰاسِ خداوند با دادن عقل و آیینى که مردم را به نیکى امر و از بدى نهى مى کند، نعمت هایش را به آنان ارزانى داشته است وَ لٰکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لاٰ یَشْکُرُونَ ؛ بیشتر آنان نه به الهام عقل عمل مى کنند و نه به فرمان شرع [ نظرات / امتیازها ]