﴿فَأُمُّهُ هَاوِیَةٌ ﴾
(His mother will be Hawiyah.) It has been said that this means he will be falling and tumbling headfirst into the fire of Hell, and the expression `his mother' has been used to refer to his brain (as it is the mother of his head). A statement similar to this has been reported from Ibn `Abbas, `Ikrimah, Abu Salih and Qatadah. Qatadah said, "He will fall into the Hellfire on his head.'' Abu Salih made a similar statement when he said, "They will fall into the Fire on their heads.'' It has also been said that it means his mother that he will return to and end up with in the Hereafter will be Hawiyah, which is one of the names of the Hellfire. Ibn Jarir said, "Al-Hawiyah is only called his mother because he will have no other abode except for it.'' Ibn Zayd said, "Al-Hawiyah is the Fire, and it will be his mother and his abode to which he will return, and where he will be settled.'' Then he recited the Ayah,
﴿وَمَأْوَاهُمُ النَّارُ﴾
(Their abode will be the Fire.) (3:151) Ibn Abi Hatim said that it has been narrated from Qatadah that he said, "It is the Fire, and it is their abode.'' Thus, Allah says in explaining the meaning of Al-Hawiyah,
[ نظرات / امتیازها ]
1 - صاحبان اعمال بىوزن و ارزش، در قیامت گرفتار جهنم و سقوط کننده در پرتگاه عمیق آن
فأُمّه هاویة
«هاویة» ـ که در این آیه بر «جهنم» تطبیق یافته است ـ به معناى هر درّه و یا حفره اى است که عمق آن معلوم نباشد. (لسان العرب)
2 - اعماق جهنم، تنها پناهگاهى است که خطاپیشگان را پس از سنجش اعمال آنان در آغوش خواهد گرفت.
فأُمّه هاویة
تعبیر «اُمّ»، کنایه از احاطه جهنم بر خطاپیشگان است; بسان مادرى که طفل خود را در آغوش گرفته است.
3 - گرفتارى به جهنم، کیفر کردارهاى بى ارزش است.
و أمّا من خفّت موزینه . فأُمّه هاویة
4 - تشبیه خطاپیشگان در قیامت، به جان باختگانى که تحمّل مرگ آنان براى مادرشان هلاکت آفرین است.*
فأُمّه هاویة
فعل «هوى» در معانى مختلفى ـ از جمله «سَقَطَ» و «مات» ـ به کار رفته است (قاموس). بنابر معناى دوم، کلمه «هاویة»، به معناى «هالکة» خواهد بود نسبت دادن هلاکت به مادر کسى که میزان اعمال او سبک است، کنایه از عظمت سختى هاى وارد بر وى است; به گونه اى که در آن موارد، مادران تاب تحمّل چنین وضعى را براى فرزند خود نداشته و هلاک خواهند شد. در این صورت مرجع ضمیر «هى» در آیه بعد، عنوان «داهیة» (مصیبت بزرگ) خواهد بود که مفاد جمله «فأُمّه هاویة» است.
5 - «هاویة» از اسامى جهنم
فأُمّه هاویة
«هاویة» گرچه منصرف است و نمى تواند علم باشد، ولى مى تواند وصفى باشد که بر جهنم اطلاق شده است.
6 - فرجام اخروى انسان، وابسته به کردار او است.
فأمّا من ثقلت موزینه . فهو فى عیشة راضیة . و أمّا من خفّت موزینه . فأُمّه هاویة
[ نظرات / امتیازها ]