(نحن اعلم بما یقولون اذ یقول امثلهم طریقه ان لبثتم الا یوما) (ما به آنچه ایشان می گویند داناتریم ، آن زمان که بهترینشان می گوید: بیش از یک روز بسرنبرده اید) می فرماید علم ما به همه احوال و اقوال ایشان احاطه دارد و راستگوترین ایشان کسانی هستند که می گویند مدت درنگ شما در دنیا جز یک روز نبوده است چون ماندن محدود در دنیا و عمر ناچیز آن در مقایسه با ابدیتی که در عالم آخرت در پیش رو دارند ابدا قابل سنجش نیست و قدر و اندازه ای ندارد. لذا کسی که آنرا یک روزبداند نسبت به کسانی که آن را ده روز دانسته اند به واقع نزدیکتر و راستگوتر است . [ نظرات / امتیازها ]

نکته ها
عظمت قیامت به قدرى است که انسان‏ها پس از حضور در آن عمر خود را در دنیا، نیم روز یا یک روز و یا حدّاکثر ده روز مى‏شمرند که قرآن از زبان افراد و گروه‏هاى مختلف، آن را چنین بیان مى‏دارد:
الف: ده روز. «ان لبثتم الاّ عشرا»
ب: یک روز. «ان لبثتم الاّ یوما»
ج: بخشى از یک روز. «لم‏یلبثوا الاّ عشیّة او ضحیها»(116)، «لبثت یوماً او بعض‏یوم»(117)
د: لحظاتى کوتاه. «ما لبثوا غیر ساعة»(118)
ه: زمانى اندک. «ان لبثتم الاّ قلیلا»(119)
به نظر مى‏رسد این تفاوت نظر در مقدار عمر دنیا، بستگى به مقدار بصیرت و درک افراد دارد. چنانکه در این آیه کسانى که قرآن از آنها به «امثلهم طریقة» تعبیر کرده است، عمر دنیا را یک روز مى‏شمرند و در آیه‏ى قبل، گنهکاران مدّت آن را ده روز.
عظمت قیامت به قدرى است که انسان‏ها پس از حضور در آن عمر خود را در دنیا، نیم روز یا یک روز و یا حدّاکثر ده روز مى‏شمرند که قرآن از زبان افراد و گروه‏هاى مختلف، آن را چنین بیان مى‏دارد:
الف: ده روز. «ان لبثتم الاّ عشرا»
ب: یک روز. «ان لبثتم الاّ یوما»
ج: بخشى از یک روز. «لم‏یلبثوا الاّ عشیّة او ضحیها»(116)، «لبثت یوماً او بعض‏یوم»(117)
د: لحظاتى کوتاه. «ما لبثوا غیر ساعة»(118)
ه: زمانى اندک. «ان لبثتم الاّ قلیلا»(119)
به نظر مى‏رسد این تفاوت نظر در مقدار عمر دنیا، بستگى به مقدار بصیرت و درک افراد دارد. چنانکه در این آیه کسانى که قرآن از آنها به «امثلهم طریقة» تعبیر کرده است، عمر دنیا را یک روز مى‏شمرند و در آیه‏ى قبل، گنهکاران مدّت آن را ده روز.
پیام ها
1- همه‏ى مجرمین، در قیامت در یک سطح نیستند. «امثلهم طریقة»
2- هرکس عاقل‏تراست، دنیا را کوچک‏تر مى‏بیند. «یقول امثلهم طریقة اِن لبثتم الاّ یوما»
[ نظرات / امتیازها ]

و قد استرجح الله قول من یکون أشد تقاولا منهم فی قوله تعالی (إذ یقول أمثلهم طریقة إن لبثتم إلا یوما) و نحوه قوله تعالی (قال کم لبثتم فی الأرض عدد سنین قالوا لبثنا یوما أو بعض یوم فاسئل العادین ) و قیل : المراد لبثهم فی القبور . و یعضده قوله عز و جل (و یوم تقوم الساعة یقسم المجرمون ما لبثوا غیر ساعة کذلک کانوا یؤفکون ) ، (و قال الذین أوتوا العلم و الإیمان لقد لبثتم فی کتاب الله إلی یوم البعث
[ نظرات / امتیازها ]

نَحْنُ أَعْلَمُ بِما یَقُولُونَ إِذْ یَقُولُ أَمْثَلُهُمْ طَرِیقَةً إِنْ لَبِثْتُمْ إِلاَّ یَوْماً (104)
نَحْنُ أَعْلَمُ بِما یَقُولُونَ‌: ما داناتریم به آنچه مى‌گویند: إِذْ یَقُولُ أَمْثَلُهُمْ طَرِیقَةً: چون گوید تمامترین ایشان از جهت عقل، یعنى عاقلترین آنان گوید:
إِنْ لَبِثْتُمْ إِلَّا یَوْماً: درنگ نکردید شما مگر یک روز.
تنبیه: در این «لبث» مفسرین را دو قول است:
1- اراده کنند مکث در دنیا را که از شدت هول آن را کوتاه شمرند و به نظر آرند. یا آنکه عالمند به مقدار عمرشان در دنیا الا آنکه وقتى مقابله و مقایسه کنند عمر دنیاى خود را به عمر آخرت، مى‌یابند آن را در نهایت کمى. پس بعضى به دیگران گویند: درنگ نکردید در دنیا مگر یک روز. عاقلترین آنها گویند: بلکه درنگ کردید یک روز، یعنى مقدار درنگ در دنیا به قیاس بقاى آخرت مانند ده روز بلکه یک روز. یا معدوم است یا به جهت تأسف زندگانى دنیا در وقتى که شداید عذاب را معاینه ببینند و بدانند که ایشان مستحقند به سبب ضایع ساختن عمر در گمراهى و شهوت‌رانى و هواپرستى گویند. ده روز دنیا را که عمل در آن موجب زندگى ابدى و سعادت سرمدى بود از دست دادید.
یا وقتى شدائد قیامت را ببینند یاد آورند ایام خوشى و سرور دنیا، تأسف خورند، پس وصف نمایند به کوتاهى.
قول دوم: مراد مکث در عالم برزخ و قبر است که وقتى مقایسه کنند عذاب برزخ را، نسبت به شدت عذاب قیامت کوتاه شمرند آن را و گویند ده روز بود مکث شما. عاقلترین آنها گوید: به اندازه یک روز بوده. [ نظرات / امتیازها ]

نَحن‌ُ أَعلَم‌ُ بِما یَقُولُون‌َ إِذ یَقُول‌ُ أَمثَلُهُم‌ طَرِیقَةً إِن‌ لَبِثتُم‌ إِلاّ یَوماً (104)
‌ما داناتریم‌ بآنچه‌ ‌آنها‌ سرّا ‌با‌ ‌هم‌ میگویند: ‌که‌ چه‌ مقدار بوده‌ مدت‌ لبث‌ ‌آنها‌ زمانی‌ ‌که‌ میگویند: ‌آن‌ کسانی‌ ‌که‌ بهترین‌ ‌آنها‌ بودند ‌در‌ مشی‌ و طریقت‌ ‌که‌ لبث‌ نکردید مگر یک‌ روز و ‌در‌ جای‌ دیگر میفرماید: (کَأَنَّهُم‌ یَوم‌َ یَرَونَها لَم‌ یَلبَثُوا إِلّا عَشِیَّةً أَو ضُحاها) نازعات‌ آیه 46 انسان‌ ‌پس‌ ‌از‌ مشاهده‌ احوال‌ قیامت‌ چنان‌ وحشت‌ و اضطرابی‌ باو دست‌ میدهد ‌که‌ بکلی‌ فراموش‌ میکند عالم‌ دنیا و عالم‌ برزخ‌ ‌را‌ و بنظرش‌ ناچیز می‌آید گاهی‌ میگوید ده‌ روز گاهی‌ یک‌ روز گاهی‌ نصف‌ روز کانّه‌ ‌در‌ عالم‌ خواب‌ بوده‌، چنانچه‌ ‌در‌ خبر ‌است‌
(‌النّاس‌ نیام‌ فاذا ماتوا انتبهوا)
بلکه‌ عالم‌ برزخ‌ ‌هم‌ بنظر کوتاه‌ میآید حضرت‌ عزیر ‌پس‌ ‌از‌ صد سال‌ مردن‌ چون‌ زنده‌ شد ‌از‌ ‌او‌ پرسیدند (کَم‌ لَبِثت‌َ قال‌َ لَبِثت‌ُ یَوماً أَو بَعض‌َ یَوم‌ٍ قال‌َ بَل‌ لَبِثت‌َ مِائَةَ عام‌ٍ) بقره‌ آیه 261 لذا خداوند میفرماید:
(نحن‌ اعلم‌ ‌بما‌ یقولون‌)
‌که‌ مفاد یتخافتون‌ ‌است‌ ‌یعنی‌ خداوند داناتر ‌است‌ باسرار ‌آنها‌ عالم‌ السرّ و الخفیّات‌ ‌است‌ سر و علن‌ نزد ‌او‌ مساوی‌ ‌است‌ اینها تصور می‌کنند ‌که‌ العیاذ ‌خدا‌ ‌از‌ اسرار ‌آنها‌ مطلع‌ نیست‌.
(اذ یقول‌ امثلهم‌ طریقة)
آنکه‌ ‌در‌ میانه‌ ‌آنها‌ طریقه‌ و مشی‌ ‌او‌ بهتر بوده‌ ‌از‌ حیث‌ عقاید و اخلاق‌ و اعمال‌ و نزدیک‌تر بحق‌ بوده‌ ‌از‌ سایر طبقات‌ چون‌ طبقات‌ کفار مختلف‌ ‌است‌ میفرماید: (لَتَجِدَن‌َّ أَشَدَّ النّاس‌ِ عَداوَةً لِلَّذِین‌َ آمَنُوا الیَهُودَ وَ الَّذِین‌َ أَشرَکُوا وَ لَتَجِدَن‌َّ أَقرَبَهُم‌ مَوَدَّةً لِلَّذِین‌َ آمَنُوا الَّذِین‌َ قالُوا إِنّا نَصاری‌) مائده‌ آیه 85.
(إِن‌ لَبِثتُم‌ إِلّا یَوماً) بنظر ‌آنها‌ تمام‌ عمر دنیا و برزخ‌ یک‌ روز بیشتر نمی‌ آید بالاخص‌ ‌با‌ مقایسه روز قیامت‌ ‌که‌ میفرماید: (فِی‌ یَوم‌ٍ کان‌َ مِقدارُه‌ُ خَمسِین‌َ أَلف‌َ سَنَةٍ) معارج‌ آیه 4. [ نظرات / امتیازها ]

(آیه 104)- سپس اضافه می‌کند: «ما به آنچه می‌گویند کاملا آگاهتریم» (نَحْنُ أَعْلَمُ بِما یَقُولُونَ). خواه آهسته بگویند یا بلند.
«هنگامی که نیکو روش‌ترین آنها می‌گوید: شما تنها یک روز درنگ کردید»! (إِذْ یَقُولُ أَمْثَلُهُمْ طَرِیقَةً إِنْ لَبِثْتُمْ إِلَّا یَوْماً). [ نظرات / امتیازها ]

نَحْنُ أَعْلَمُ بِمٰا یَقُولُونَ إِذْ یَقُولُ أَمْثَلُهُمْ طَرِیقَةً إِنْ لَبِثْتُمْ إِلاّٰ یَوْماً یعنى ما به گفته هر دو گروه احاطه و اطلاع داریم، اینکه گویندۀ یک روز افضل و نزدیکتر به صدق است علّتش آنست که: زندگى دنیا در مقابل خلود آخرت چیزى نیست که به حساب آید لذا این گوینده از آن کس که زندگى را ده روز به حساب مى آورد به صدق و راست گفتن نزدیکتر است [ نظرات / امتیازها ]

معلوم است عمر محدود دنیا نسبت بعالم آخرت غیر محدود اندک تر از اندک مى نماید بلکه اصلا نمى توان امر محدود متناهى را با غیر محدود غیر متناهى مقایسه نمود،شاید همین باشد سرّ اینکه حق تعالى علم بمکث آنها را به خودش نسبت مى دهد که خدا عالم تر است به آنچه آنان مى گویند و گمان مى کنند در دنیا ده روز مکث نموده اند و داناترین و صادق ترین آنها مى گوید نه شما یک روز زیادتر مکث ننمودید،و این آیه نظیر آنجاست که فرموده قٰالَ کَمْ لَبِثْتُمْ فِی اَلْأَرْضِ عَدَدَ سِنِینَ قٰالُوا لَبِثْنٰا یَوْماً أَوْ بَعْضَ یَوْمٍ فَسْئَلِ اَلْعٰادِّینَ معلوم مى شود شدّت عذاب آنها را از مدّت مکثشان غافل مى گرداند،و شاید مقصود آنها عذر گناهانشان باشد که ما بقدرى در دنیا نماندیم که بتوانیم عمل نیک نمائیم [ نظرات / امتیازها ]

نَحْنُ أَعْلَمُ بِمٰا یَقُولُونَ إِذْ یَقُولُ أَمْثَلُهُمْ طَرِیقَةً إِنْ لَبِثْتُمْ إِلاّٰ یَوْماً «أَمْثَلُهُمْ طَرِیقَةً »، یعنى بهترین آنان در رفتار و داناترینشان به حقایق امور معناى آیه چنین است: بهترین آنان به آنها مى گوید: درحالى که آنها با یکدیگر آهسته مى گویند: ما بیش از ده روز نیارمیده ایم زندگى دنیوى که شما در آن بودید و بر سر دارایى اندک آن با یکدیگر رقابت مى کردید، در حقیقت خودش، جز خواب و خیال نبود که با زمان و روز نمى توان آن را شمارش کرد و زندگى حقیقى، زندگى اى است که هم اکنون در آن به سر مى بریم که مدت و پایانى ندارد [ نظرات / امتیازها ]