(ومن یعمل من الصالحات وهو مؤمن فلایخاف ظلما ولاهضما) (و هرکس کارهای شایسته کند و ایمان داشته باشد از ستم کشیدن و نقص اجر نهراسد) اگر عمل صالح را مقید به ایمان کرد، به جهت آن است عمل صالح بوسیله کفر حبطو بی اثر می شود و (هضم ) به معنای نقص است . پس می فرماید هر کس عمل صالح را با ایمان قرین کرده ، بیمی از ستم دیدن نداشته باشد و بداند که اجری غیر منقوص خواهد داشت و خداوند پاداش او را بطور تمام وکمال خواهد داد. [ نظرات / امتیازها ]

نکته ها
کلمه «هَضم» به معناى کم شدن است و شاید از آن روى به جذب غذا در بدن «هضم» مى‏گویند که ظاهراً غذا کم مى‏شود و تفاله‏هاى آن باقى مى‏ماند.(121)
از قرآن و روایات به دست مى‏آید که اعمال و روحیات انسان در یکدیگر تأثیر متقابل دارند، لذا هرگاه یک عمل نیکو که از شخصى منافق، مشرک، ریاکار و... که داراى روحیه‏اى فاسد است سر زند، مورد قبول واقع نمى‏شود. چنانکه اگر کافرى، کار شایسته و خوبى مثل اختراع و اکتشاف نافع انجام دهد، در حالى که حقّ را فهمیده و آگاهانه در کفر اصرار ورزد، کار نیکوى او پذیرفته نخواهد شد. همانند ریختن شربت شیرین و گوارا در ظرفى کثیف و آلوده که طبیعتاً دیگر قابل پذیرش نیست.
در ده آیه‏ى اخیر، به سیمایى اجمالى از برپایى قیامت اشاره شده است:
الف: در صور دمیده شده ومردگان زنده مى‏شوند. «یوم ینفخ فى الصور»
ب: مجرمان محشور مى‏گردند. «نحشر المجرمین»
ج: کوهها متلاشى مى‏شوند. «ینسفها ربّى نسفا»
د: همه گوش به فرمان دعوت کننده‏ى الهى هستند. «یتّبعون الداعى»
ه: شفاعت بدون اذن خدا مؤثّر نیست. «لاتنفع الشفاعه»
و: خداوند با احاطه علمى‏اش به همه حساب‏ها مى‏رسد. «یعلم مابین ایدیهم‏و...»
ز: همگى در برابر حکم الهى تسلیم هستند. «عنت الوجوه»
ح: ظالمان مأیوسند. «خاب مَن حمل ظلما»
ط: مؤمنان صالح در آرامش به سر مى‏برند. «لایخاف ظلما و لاهضما».(122)121) تفسیر نمونه.
122) تفسیر نمونه.
پیام ها
1- اگر چه انجام تمام کارهاى شایسته امکان پذیر نیست، ولى باید به اندازه‏ى توان و طاقت، کار صالح انجام داد. «مَن یعمل من الصالحات»
2- نه تنها کارهاى بزرگ که ذرهّ‏اى از کار صالح بى‏پاداش نمى‏ماند. «من‏الصالحات»
3- شرط قبولى عمل صالح، ایمان به خداست. «و هو مؤمن»
4- ایمان از عمل جدا نیست، ایمان بى عمل، مثل درخت بى ثمر و عمل بى‏ایمان همچون درخت بى‏ریشه است. «و هو مؤمن»
5 - آرامش و امنیّت روحى مؤمنان در قیامت در گرو کارهاى صالح آنان است. «من یعمل من الصالحات...فلا یخاف ظلما»
6- در قیامت، نه اصل عمل وپاداش از بین مى‏رود تا ظلمى صورت گیرد «لا یخاف ظلما» و نه آنکه از پاداش کم گذاشته مى‏شود. «و لا هضما»
7- با آنکه پاداش، تفضّل الهى است نه استحقاق انسان، امّا خداوند در پاداش کسى کوتاهى نمى‏کند و کم نمى‏گذارد. «لا یخاف ظلما و لاهضما» [ نظرات / امتیازها ]

الظلم : أن یأخذ من صاحبه فوق حقه . و الهضم : أن یکسر من حق أخیه فلا یوفیه له ، کصفة المطففین الذین إذا اکتالوا علی الناس یستوفون و یسترجحون . و إذا کالوهم أو وزنوهم یخسرون . أی : فلا یخاف جزاء ظلم و لا هضم ، لأنه لم یظلم و لم یهضم ، و قرئ : فلا یخف ، علی النهی
[ نظرات / امتیازها ]

وَ مَنْ یَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحاتِ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلا یَخافُ ظُلْماً وَ لا هَضْماً (112)
وَ مَنْ یَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحاتِ‌: و هر که بجا آورد بعض اعمال شایسته طاعات را. وَ هُوَ مُؤْمِنٌ‌: و حال آنکه ایمان داشته باشد به یگانگى خدا و نبوت انبیاء و معاد. فَلا یَخافُ ظُلْماً وَ لا هَضْماً: پس نترسد ستم را به زیادتى در گناهان و نقصان از حسنات. نزد بعضى مراد از ظلم در این آیه، نقص ثواب و مراد به هضم، نقص در وفاى به حق است از اعظام و اکرام. و چون نقصان در هر دو مى‌باشد، حق تعالى هر دو امر را نفى فرمود.
تبصره: آیه شریفه دالّ است بر آنکه ترتب ثواب اخروى بر اعمال صالحه، منوط به ایمان است، که شخص مؤمن داراى اعمال صالحه در قیامت ترس ندارد از نقص در ثواب و زیادتى در گناه. بنابراین اگر اعمال صالحه بجا آورد در حالتى که ایمان نداشته باشد یا در ارکان ایمانى او نقص باشد، هر آینه اعمالش هباء منثور و ناامید و زیانکار گردد [ نظرات / امتیازها ]

وَ مَن‌ یَعمَل‌ مِن‌َ الصّالِحات‌ِ وَ هُوَ مُؤمِن‌ٌ فَلا یَخاف‌ُ ظُلماً وَ لا هَضماً (112)
و کسی‌ ‌که‌ بجا آورد ‌از‌ اعمال‌ صالحه‌ و ‌او‌ ایمان‌ داشته‌ ‌باشد‌ ‌پس‌ نمیترسد زیرا باو هیچگونه‌ ظلمی‌ متوجّه‌ نمیشود و هیچگونه‌ حقی‌ ‌از‌ ‌او‌ ‌از‌ ‌بین‌ نمیرود.
(وَ مَن‌ یَعمَل‌ مِن‌َ الصّالِحات‌ِ) اعمال‌ صالحه‌ شامل‌ واجبات‌ و مندوبات‌ میشود و صلاح‌ ‌آن‌ اینست‌ ‌که‌ صحیحا بجا آورده‌ شود ‌ یا ‌ مراعات‌ اجزاء و شرایط و فقدان‌ موانع‌ و البته‌ ‌اگر‌ مراعات‌ شرائط قبول‌ ‌هم‌ بشود اصلح‌ میشود و کلمه ‌من‌‌-‌ الصالحات‌ ‌من‌ تبعیضیّه‌ ‌است‌ دلالت‌ دارد ‌که‌ تمام‌ اعمال‌ صالحه‌ ‌را‌ لازم‌ نیست‌ و شرط نیست‌ ‌که‌ بجا آورد بلکه‌ ممکن‌ نیست‌ ‌هر‌ قدر بیشتر البتّه‌ اجرش‌ زیادتر میگردد ‌یعنی‌ هیچ‌ عمل‌ صالحی‌ بدون‌ اجر نیست‌.
(وَ هُوَ مُؤمِن‌ٌ) ‌که‌ ایمان‌ شرط صحت‌ کلیّه‌ عبادات‌ ‌است‌ واجب‌ و مستحب‌ّ وبدون‌ ایمان‌ هیچ‌ عملی‌ صحیح‌ و صالح‌ و مقبول‌ نیست‌ و همین‌ نحو ‌که‌ ایمان‌ شرط ‌است‌ بقاء ایمان‌ ‌تا‌ آخرین‌ نفس‌ ‌هم‌ شرط ‌است‌ ‌که‌ ‌اگر‌ فرض‌ کنیم‌ ‌که‌ هفتاد سال‌ اعمال‌ صالحه‌ ‌با‌ ایمان‌ بجا آورده‌ ‌باشد‌ و نزدیک‌ موت‌ ایمان‌ ‌از‌ ‌او‌ سلب‌ شود کلیّه اعمالش‌ حبط میشود و مصداق‌ (أُولئِک‌َ حَبِطَت‌ أَعمالُهُم‌) میشود و صدق‌ (وَ هُوَ مُؤمِن‌ٌ) ‌بر‌ ‌او‌ نمیکند بلکه‌ و ‌هو‌ کافر ‌بر‌ ‌او‌ صادق‌ ‌است‌.
(فَلا یَخاف‌ُ ظُلماً) ‌یعنی‌ مطمئن‌ ‌باشد‌ ‌در‌ کمال‌ امن‌ ‌که‌ بمقدار خردلی‌ باو ظلم‌ نمیشود ‌که‌ گفتند نکره‌ ‌در‌ سیاق‌ نفی‌ مفید عموم‌ ‌است‌.
(وَ لا هَضماً) هضم‌ نقصان‌ و ذهاب‌ حق‌ ‌است‌ ‌که‌ بداند جزئی‌ ‌از‌ اعمال‌ صالحه‌ ‌او‌ ‌در‌ نزد پروردگار ‌از‌ ‌بین‌ نمی‌رود چنانچه‌ میفرماید (فَمَن‌ یَعمَل‌ مِثقال‌َ ذَرَّةٍ خَیراً‌-‌ یَرَه‌ُ) آنهم‌ اجر کامل‌ باو داده‌ میشود لکن‌ ‌از‌ روی‌ تفضّل‌ نه‌ استحقاق‌ زیرا مکرر گفته‌ایم‌ ‌که‌ عقوبات‌ ‌از‌ روی‌ استحقاق‌ ‌است‌ بیش‌ ‌از‌ استحقاقش‌ ‌او‌ ‌را‌ عذاب‌ نمی‌کنند ولی‌ مثوبات‌ ‌از‌ راه‌ تفضّل‌ ‌است‌ احدی‌ طلبی‌ ‌از‌ ‌خدا‌ ندارد ‌حتی‌ الانبیاء و الاولیاء بلی‌ چون‌ وعده‌ فرموده‌ البته‌ باو تفضل‌ می‌شود و خلف‌ وعده‌ ‌بر‌ ‌خدا‌ محالست‌. [ نظرات / امتیازها ]

وَ مَنْ یَعْمَلْ مِنَ اَلصّٰالِحٰاتِ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلاٰ یَخٰافُ ظُلْماً وَ لاٰ هَضْماً اعمال شایسته تنها نجات دهنده نیست بلکه باید ایمان به خدا و معاد و عقائد حقه داشته باشد منظور از «هضم» ناقص کردن اجر است یعنى نه از آن مى ترسد که خدا به او ظلمى کند و بى جهت عذابش نماید و نه از آن مى ترسد که خدا پاداشش را ناقص بدهد. [ نظرات / امتیازها ]

وَ مَنْ یَعْمَلْ مِنَ اَلصّٰالِحٰاتِ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلاٰ یَخٰافُ ظُلْماً وَ لاٰ هَضْماً در مقابل مجرمین و کیفیت ورود آنان در محشر و ذلت و خوارى و ناامیدى آنها،بیان حال کسانى را مى نماید که در دنیا عمل نیکو کردند درحالى که باایمان بودند،اشاره به اینکه عمل صالح وقتى در آخرت جزاء دارد که عامل آن مؤمن باشد پس اگر کافر عمل صالحى نمود جزاء او در همین دنیا داده مى شود و در آخرت اجرى ندارد بنابراین هر قدر عمل نیکو بنماید کسى که بدون ایمان است در عالم آخرت عملش ذرّه اى نتیجه بخش نخواهد بود ولى نتیجه دنیوى دارد،و هر قدر ایمان کامل تر و شدیدتر باشد بر قیمت عمل و حسن آن افزوده خواهد گردید و چنین کسى که اعمال خوب او با ایمان بخدا و اصول دیانت انجام گرفته در آن روز دیگر نه خوف و ترسى او را فرامیگیرد و نه ثواب و پاداش عمل آن نقصان پذیر است بلکه صحیح است درباره او گفته شود فَلاٰ خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لاٰ هُمْ یَحْزَنُونَ [ نظرات / امتیازها ]

وَ مَنْ یَعْمَلْ مِنَ اَلصّٰالِحٰاتِ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلاٰ یَخٰافُ ظُلْماً وَ لاٰ هَضْماً این آیه نظیر این سخن خداوند است: «هر زن و مردى که کار نیکو انجام دهد، اگر ایمان آورده باشد زندگى خوش و پاکیزه اى بدو خواهیم داد و پاداشى بهتر از کردارشان عطا خواهیم کرد» نزول قرآن به زبان عربى [ نظرات / امتیازها ]