(قال فما بال القرون الاولی ): (فرعون گفت : پس حال نسلهای گذشته چیست ؟) از آنجا که پاسخ موسی مشتمل بر هدایت عمومی بود که در خصوص بشر جزاز راه نبوت و معاد صورت نمی گیرد، لذا فرعون با ناباوری به استبعاد مسأله معادپرداخت و گفت : امتها و اقوام ادوار گذشته که مردند و نابود شدند و هیچ اثر و خبری ازآنها نیست ، چه حالی دارند و چگونه پاداش و کیفر اعمال خود را دیدند، با اینکه درعالم هستی هیچ نام و نشانی از آنها نمانده است ، آیا اینها دوباره خلقتی جدید خواهندداشت تا جزای اعمالشان را دریافت کنند؟ [ نظرات / امتیازها ]

فرعون با شنیدن این جواب جامع و جالب، سؤال دیگرى، مطرح کرد، «گفت: (اگر چنین است) پس تکلیف پیشینیان ما چه خواهد شد؟» (قالَ فَما بالُ الْقُرُونِ الْأُولى‏). [ نظرات / امتیازها ]

بعضى گفته اند: کلمه (بال ) در اصل به معناى فکر است و از همین باب است که مى گویند: (خطر ببالى - به ذهنم خطور کرد) و بعدا در معناى حال استعمال شد و در آیه مورد بحث به همین معنا آمده، و معناى آیه این است که (گفت حال قرون اولى چه بود؟) و این کلمه تثنیه و جمع ندارد و جمع آن به صورت (بالات ) بسیار کم استعمال مى شود.

از آنجایى که پاسخ موسى مشتمل بر هدایت عمومى بود که در خصوص نوع بشر جز از راه نبوت و معاد صورت نمى گیرد، چون این توحید جز با حساب و جزاء که میان نیکوکار و بدکار فرق بگذارد تمام نمى شود، و این حساب و جزاء هم جز با فرق گذاشتن میان کارهاى نیک و بد و آنچه مورد امر و رضایت خدا است، از آنچه مورد نهى و غضب او است مى سر نمى شود، و نیز از آنجایى که دعوت موسى و فرعون که ماءمور شدند آن را به فرعون برسانند مشتمل بر مسأله جزاء بود، و در آخرش صریحا داشت : (انا قد اوحى الینا ان العذاب على من کذب و تولى ) و چون فرعون مانند سایر وثنى مذهبان منکر معاد بود، لذا گفتگوى از مسأله ربوبیت را که از موسى پاسخ دندان شکنى شنیده بود رها کرده، به مسأله معاد پرداخت و از در استبعاد و ناباورى از او پرسید مگر چنین چیزى ممکن است ؟.

پس اینکه گفت : (فما بال القرون الاولى ؟) معنایش این است که امتها و انسان هاى ادوار گذشته اى که مردند و نابود شدند و دیگر نه خبرى از ایشان هست و نه اثرى،

چه حالى دارند و چگونه پاداش و کیفر اعمال خود را دیدند با اینکه در عالم هستى نه عاملى از آنان هست و نه عملى، و جز نام و افسانه اى از آنان نمانده است ؟.

پس در حقیقت آیه شریفه نظیر آن آیه اى است که کلام مشرکین را نقل مى کند به اینکه : (و قالوا ءاذا ضللنا فى الارض ءانا لفى خلق جدید) و از سیاق کلام بر مى آید که سخن فرعون اساسى جز استبعاد ندارد، و این استبعاد هم تنها به خاطر این بوده که از وضع قرون اولى و اعمال آنها خبرى نداشته اند همچنانکه جواب موسى که فرمود: (علمها عند ربى ) شاهد آن است.
[ نظرات / امتیازها ]

فَمٰا بٰالُ اَلْقُرُونِ اَلْأُولىٰ ؛ فرعون گفت: حال ملّتهاى گذشته از جهت سعادت و شقاوت چگونه است ؟ حضرت موسى جواب داد که علم به احوال آنها در لوح محفوظ نزد پروردگارم نوشته شده است [ نظرات / امتیازها ]

قٰالَ فَمٰا بٰالُ اَلْقُرُونِ اَلْأُولىٰ ، قٰالَ عِلْمُهٰا عِنْدَ رَبِّی فِی کِتٰابٍ لاٰ یَضِلُّ رَبِّی وَ لاٰ یَنْسىٰ مفسّرین گفته اند پس ازآنکه موسى(ع)براى تهدید و انذار فرعون گفت بر شما مى ترسم که مثل جماعت نوح و عاد و ثمود مبتلا بعذاب گردید فرعون گفت حال امّتان گذشته چگونه است و در چه حالى مى باشند [ نظرات / امتیازها ]

قٰالَ فَمٰا بٰالُ اَلْقُرُونِ اَلْأُولىٰ مراد از قرون اولى قوم، عاد، ثمود و دیگر امت هاى گذشته است که بت ها را مى پرستیدند، نه خدا را فرعون با این پرسش مى خواهد سخن موسى علیه السّلام را رد کند، بدین ترتیب که اگر با آن ویژگى هایى که تو مى گویى خدایى وجود داشت، هرآینه امت هاى در گذشته او را مى پرستیدند، بااینکه مى دانیم آنان بت ها را مى پرستیدند این پاسخ فرعون، دلیل نقض و باطل بودنش را با خودش دارد، زیرا استدلال به پرستش بت ها براى نفى معبود به حق، کاملا همانند استدلال به کور بودن خفّاش براى اثبات نبودن وجود خورشید است [ نظرات / امتیازها ]