(وانزلنا من السماء ماء بقدر فاسکناه فی الارض وانا علی ذهاب به لقادرون ): (و ما آب را برای شما به قدر معین از آسمان نازل کرده و آن را در زمین نگه داشتیم در حالیکه ما بر نابود ساختن آن نیز قادریم ) مراد از (سماء) جانب بلندی و چیزی است که بر سر آدمی سایه داشته باشد محتوای آیه این است که خداوند آب باران را به مقتضای تدبیر تام خود اندازه گیری کرده وقطره ای کم یا بیش از آسمان نازل نمی کند و آن آب را در زیر زمین ذخیره می سازد تا به صورت چشمه سارها و نهرها و چاهها، از کوهها و دشتها بجوشد و در عین حال خداوندبر نابود کردن آب باران ـ به گونه ای که انسان نفهمد ـ نیز قادر است . لذا نزول باران ومکث آن در زمین ، همه پیرو حکمت بالغه و تدبیر تام الهی است . [ نظرات / امتیازها ]

یکى از مهمترین مواهب الهى آبى است که مایه حیات همه موجودات زنده است.

سپس به مساله مهمترى در همین رابطه که مساله ذخیره آبها در منابع زیر زمینى است پرداخته مى‏گوید ما این آب را در زمین در مخازن مخصوص ساکن کردیم ، در حالى که اگر مى‏خواستیم آن را از بین ببریم کاملا قدرت داشتیم ( فاسکناه فى الارض و انا على ذهاب به لقادرون ) .

مى‏دانیم قشر روئین زمین از دو طبقه کاملا مختلف تشکیل یافته : طبقه نفوذ پذیر

و طبقه نفوذ ناپذیر ، اگر تمام قشر زمین نفوذ پذیر بود آبهاى باران فورا در اعماق زمین فرو مى‏رفتند و بعد از یک باران ممتد و طولانى همه جا خشک مى‏شد و قطره‏اى آب پیدا نبود!و اگر تمام قشر زمینى طبقه نفوذ ناپذیر همچون گل رس بود تمام آبهاى باران در سطح زمین مى‏ماندند آلوده و متعفن مى‏شدند و عرصه زمین را بر انسان تنگ مى‏کردند ، و این آبى که مایه حیات است مایه مرگ انسان مى‏شد.

ولى خداوند بزرگ و منان قشر بالا را نفوذ پذیر و قشر زیرین را نفوذ ناپذیر قرار داده تا آبها در زمین فرو روند و در منطقه نفوذ ناپذیر مهار شوند و ذخیره گردند ، و بعدا از طریق چشمه‏ها ، چاهها و قناتها مورد استفاده واقع شوند ، بى آنکه بگندند و تولید مزاحمت کنند یا آلودگى پیدا کنند.

این آب گوارائى را که ما امروز از چاه عمیق بیرون مى‏کشیم و با نوشیدن آن جان تازه پیدا مى‏کنیم ممکن است از قطرات بارانى باشد که هزاران سال قبل از ابرها نازل شده و در اعماق زمین براى امروز ذخیره گشته است ، بى آنکه فاسد شود .

به هر حال کسى که انسان را براى زندگى آفرید و مهمترین مایه حیات او را آب قرار داد منابع بسیار مهمى براى ذخیره این ماده حیاتى قبل از او آفریده و آبها را در آن ذخیره کرده است ! البته قسمتى از ذخیره‏هاى این ماده حیاتى بر فراز کوهها است ( به صورت برفها و یخها ) که گاهى همه ساله آب شده جریان مى‏یابد و گاه صدها و یا هزاران سال بر قله کوهى مى‏مانند تا روزى که فرمان نزول به آنها داده شود و بر اثر تغییر حرارت جوى به سوى دشت و هامون سرازیر گردد و زمینهاى تشنه را سیراب کند ،

ولى با توجه به کلمه فى در فى الارض چنین به نظر مى‏رسد که آیه اشاره به منابع زیر زمینى آب مى‏کند نه فوق زمینى. [ نظرات / امتیازها ]

نوع سوم از دلائل توحید و معاد، استدلال بر نزول باران و کیفیت تأثیر آن در نبات را بیان مى فرماید: وَ أَنْزَلْنٰا مِنَ اَلسَّمٰاءِ مٰاءً : و فروفرستادیم از آسمان آب باران را، بِقَدَرٍ : به اندازۀ حاجت نظام عالم و معاش بنى آدم، زیاد نشود برآن مقدار تا فاسد گرداند، و کم هم نشود از آن مقدار تا نابود گرداند عالم را؛ زیرا زندگى تمامى موجودات منوط به آب است بنابراین باران را به اندازه نازل کنیم بر وجه حکمت و مصلحت، فَأَسْکَنّٰاهُ فِی اَلْأَرْضِ : پس ساکن کردیم آن را در زمین الصافى القمى عن الباقر علیه السّلام: فهى الانهار و العیون و الآبار یعنى زمین را جایگاه و مسکن آن قرار دهیم و جمع نمائیم آب را در آن و بتدریج به توسط چشمه ها و قناتها جارى سازیم تا بندگان و مخلوقات بدان منتفع شوند وقت انقطاع باران در تابستان در مجمع: مقاتل از عکرمه از ابن عباس روایت نموده که حضرت پیغمبر صلى اللّه علیه و آله فرمود: خداوند نازل فرموده پنج نهر از بهشت: سیحون، نهر هند؛ و جیحون، نهر بلخ، و دجله و فرات، نهر عراق؛ و نیل، نهر مصر؛ نازل فرموده اینها را خداى تعالى از یک نهر و جارى ساخته در زمین و قرار داده در آنها منافع بندگان در اقسام معاش ایشان و اینست فرمایش الهى «وَ أَنْزَلْنٰا مِنَ اَلسَّمٰاءِ مٰاءً بِقَدَرٍ » وَ إِنّٰا عَلىٰ ذَهٰابٍ بِهِ لَقٰادِرُونَ : و به درستى که ما بر بردن آن هرآینه توانائیم به فاسد کردن یا بخار نمودن آن به طورى که متعذر باشد بدست آوردن آن حاصل آیه آنکه همچنان که ما قادریم بر انزال باران، همچنین قدرت داریم بر بردن آن تا خلقان همه از تشنگى بمیرند و زمین ویران و خراب گردد، نظیر آیۀ شریفه «قُلْ أَ رَأَیْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مٰاؤُکُمْ غَوْراً فَمَنْ یَأْتِیکُمْ بِمٰاءٍ مَعِینٍ » [ نظرات / امتیازها ]

وَ أَنْزَلْنٰا مِنَ اَلسَّمٰاءِ مٰاءً بِقَدَرٍ فَأَسْکَنّٰاهُ فِی اَلْأَرْضِ وَ إِنّٰا عَلىٰ ذَهٰابٍ بِهِ لَقٰادِرُونَ منظور از سماء طرف بلندى است، نزول بارانها به اندازه است وَ إِنْ مِنْ شَیْ ءٍ إِلاّٰ عِنْدَنٰا خَزٰائِنُهُ وَ مٰا نُنَزِّلُهُ إِلاّٰ بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ حجر 21 و نیز ماندن آب در قعر زمین و در قشرهاى خاک رس روى تقدیر الهى است و گر نه به قدرى فرو مى رفت که بیرون کشیدن آن ممکن نبود «ذهاب» نکره است یعنى قدرت داریم آن را به نوعى از رودخانه ها کوه ها قناتها و ببریم که شما علمى به آن ندارید از امام باقر علیه السّلام دربارۀ آبهاى زمین نقل شده: «فهى الانهار و العیون و الآبار» (صافى) [ نظرات / امتیازها ]