مراد از کلمه «ناس» در آیه شریفه بنا بر آنچه سیاق دلالت می‏کند همان مؤمنینند، ولی از ذیل آیه که می‏فرماید: (با اینکه ما به آل ابراهیم کتاب و حکمت دادیم)، بر می‏آید منظور از کلمه «ناس» عموم مؤمنین نیست، بلکه منظور رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) است که از آل ابراهیم است.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

خداى تعالى در جمله «فقد آتینا آل ابراهیم الکتاب و الحکمة» اهل کتاب را در حسد ورزیدنشان مایوس نموده، امیدشان به این که نعمت از دست آل ابراهیم برود را قطع مى‏کند، و مى‏فرماید این فضل خدا از آنان قطع شدنى نیست، و اینها که نمى‏توانند ببینند کور شوند، و از غیظ بمیرند، که حسد سودى به حالشان ندارد.
از این بیان روشن مى‏شود که مراد از آل ابراهیم یا رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) و اهل بیت او (علیهم‏السلام) است، که همه از نواده‏های جناب اسماعیل (علیه السلامند)، و یا مطلق آل ابراهیم است، چه اولاد اسماعیل و چه نواده‏های اسحاق (علیهما السلام) است، که در هر حال شامل رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) می‏شود که محسود حقیقى یهودیان است.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

مراد از «ملک» به مقتضاى سیاق‏، معنایی اعم از ملک مادی بوده و شامل ملک معنوی یعنی نبوت و ولایت حقیقی بر هدایت خلق و ارشاد آنان نیز می‏شود، زیرا خداوند ملک آل ابراهیم(که همان پیامبر(ص)می‌باشد) را عظیم می‏شمارد، و ما می‏دانیم که خدای عز و جل به ملک دنیوی اعتنایی ندارد.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

1-امام ابی جعفر (علیه‏السلام) در ذیل آیه: «ام یحسدون الناس علی ما آتیهم الله من فضله ...» فرموده: منظور از «ناس» ماییم.
2-امام باقر (علیه‏السلام) در تفسیر آیه: «ام یحسدون الناس علی ما آتیهم الله من فضله» فرمود: منظور از «ناس» که مورد حسد واقع شده‏اند ماییم (تا آخر حدیث).

علامه طباطبایی: و این معنا از ائمه اهل بیت (علیهم السلام) به طور استفاضه یعنی با سندهای بسیار زیاد نقل شده، که این سندها در جوامع حدیث شیعه از قبیل کافی (اصول کافى ج 1 ص 273- 275 باب ان الأئمة ولاة الامر و هم الناس المحسودون) و تهذیب(التهذیب ج 4 ص 132 حدیث 367) و عیون (عیون اخبار الرضا ج 1 ص 228 باب 23 حدیث 1) و بصائر (بصائر الدرجات جزء اول ص 35 باب 17) و دو تفسیر قمی(تفسیر قمى ج 1 ص 14) و عیاشی(تفسیر عیاشى ج 1 ص 246 حدیث 153) و غیره آمده است.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

امام باقر (علیه‏السلام) در تفسیر آیه: «فقد آتینا آل ابراهیم الکتاب» فرموده‌اند: یعنی نبوت، و در تفسیر کلمه «و الحکمة» فرموده: یعنی فهم و قضا، و در تفسیر جمله: «و آتیناهم ملکا عظیما» فرمود: یعنی وجوب اطاعتشان بر مردم.

علامه طباطبایی: مراد آن حضرت از اطاعت همان اطاعتی است که در سایر احادیث هم وجوبش بیان شده، و در این معانی نیز اخبار بسیاری است، و در بعضی از آنها طاعت واجب به امامت و خلافت تفسیر شده، نظیر روایتی که مرحوم کلینی در کافی به سند خود از برید از امام باقر (علیه‏السلام) نقل کرده است.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

ام یحسدون النّاس على ما اتیهم اللّه من فضله

این آیه و آیات گذشته جوابى است بر گفتار غیر منصفانه یهود درباره اهل ایمان (هؤلاء اهدى ... ) بنابراین مراد از «النّاس» پیامبر (ص) و مؤمنان خواهد بود. [ نظرات / امتیازها ]

همسویى اهل کتاب (یهود) با کافران و تصدیق عقاید آنان، برخاسته از حسادتشان به پیامبر (ص) و مسلمانان:
یقولون هؤلاء اهدى من الّذین امنوا سبیلا ... یحسدون النّاس
جمله «ام یحسدون ... » بیان علتى براى مسائل عنوان شده در آیه 51 است. و از جمله آنها، قضاوت ظالمانه و همسویى با کافران است. یعنى این قضاوت و همسویى، ناشى از حسادت یهود مى باشد. [ نظرات / امتیازها ]

یؤمنون بالجبت و الطاغوت ... ام یحسدون النّاس على ما اتیهم اللّه من فضله

«ام یحسدون»، چنانچه گذشت، بیان علت مسائلى است که در آیه 51 مطرح شد که از جمله آنها، گرایش و ایمان برخى از یهودیان به کفر و شرک است. یعنى حسادت باعث شد تا به «جبت» و «طاغوت» ایمان بیاورند. [ نظرات / امتیازها ]

ام یحسدون النّاس على ما اتیهم اللّه من فضله فقد اتینا ال ابرهیم

«فقد آتینا» به این معناست که همان گونه که حسدورزان به آل ابراهیم طرفى نبستند و به آنان ضررى نرساندند، حسودان به پیامبر (ص) نیز نتیجه اى نخواهند برد و ضررى را متوجّه آن حضرت نخواهند کرد. [ نظرات / امتیازها ]

خاندان رسالت به علت بهره مندى از داده ها و فضل خداوند، مورد حسادت

ام یحسدون النّاس على ما اتیهم اللّه من فضله

امام صادق (ع) فرمود: ... نحن النّاس المحسودون الّذین قال اللّه: ام یحسدون النّاس ... .(کافى، ج 1، ص 186، ح 6 ; و ص 205، ح 1، ص 206، ح 2، 4 ; نورالثقلین، ج 1، ص 491، ح 301 ; تفسیر عیاشى، ج 1، ص 246، ح 153.) [ نظرات / امتیازها ]

صفت زشت و نکوهیده حسد به مفهوم آرزوى نابودى نعمت و زوال برخوردارى دیگران است، تا بدین وسیله آن انسان حسود آن نعمت را در انحصار خویش بگیرد و یا به طور کلّى نابود سازد.

این صفت زشت اخلاقى موجب بسیارى از مشکلات فامیلى و خانوادگى و سرچشمه بسیارى از گرفتارى هاى اجتماعى و سیاسى است؛ چرا که:
1 - حسادت ورزان بخشى از نیرو و فرصت و امکانات خویش را براى زوال نعمت از دیگران به کار مى گیرند، که در صورت نیل به آرزوى ابلیسى خویش، به دیگرى(70) زیان مى رسانند و خود نیز زیان مى بینند و در صورت ناکام ماندن، باز هم فرصت و امکانات بسیارى را به باد داده اند.

2 - این صفت ناهنجار انگیزه بسیارى از تجاوزکارى ها، کشتارها، جنگ ها، آدم کشى ها و شرارت هاست، و اگر پرونده هاى جنایات تاریخ بشر، محققانه و منصفانه تحلیل گردد، جاى پاى این آفت هستى سوز همه جا نمایان خواهد شد.

3 - حسد، افزون بر این، نقش هاى انحطاط آفرین و اثرات و یرانگرى نیز در سلامت جسم و تعادل فکرى انسانِ مبتلا به این آفت بر جاى مى نهد و او را دچار بحران هاى روانى و آن گاه بیمارى هاى جسمى مى کند.

4 - و آثار تباه کننده آن بر روى خرد و وجدان و ایمان انسان وحشتناک است؛ چرا که انسان حسود به هر قیمتى در اندیشه نابودى و عقب ماندگى دیگران است، و طبیعى است که دیگر نورى از خرد و ایمان و وجدان در او وجود ندارد. راستى که چه زیبا فرمود آن امیر سخن که: آفت هستى سوز حسد ایمان را مى خورد و نابود مى سازد، همان گونه که آتش هیزم را: «الحسد یأکل الایمان کما یأکل النّار الحطب». [ نظرات / امتیازها ]

حسدها ، در جنایات

حسد که در فارسى از آن تعبیر به رشک مى‏کنیم به معنى آرزوى زوال نعمت از دیگران است ، خواه آن نعمت به حسود برسد یا نرسد ، بنا بر این کار حسود در ویران کردن و آرزوى ویران شدن متمرکز مى‏شود ، نه اینکه آن سرمایه و نعمت حتما به او منتقل گردد .
حسد سرچشمه بسیارى از نابسامانیهاى اجتماعى است از جمله اینکه:
1 -حسود تمام یا بیشتر نیروها و انرژیهاى بدنى و فکرى خود را که باید در راه پیشبرد اهداف اجتماعى به کار برد در مسیر نابودى و ویران کردن آنچه هست صرف مى‏کند ، و ازین رو هم سرمایه‏هاى وجودى خود را از بین برده و هم سرمایه‏هاى اجتماعى را.
2 -حسد انگیزه قسمتى از جنایات دنیا است و اگر عوامل و علل اصلى قتلها ، دزدیها ، تجاوزها و مانند آن را بررسى کنیم خواهیم دید که قسمت قابل توجهى از آنها از عامل حسد مایه مى‏گیرد ، و شاید بخاطر همین است که آن را به شراره‏اى از آتش تشبیه کرده‏اند که مى‏تواند موجودیت حسود و یا جامعه‏اى را که در آن زندگى مى‏کند به خطر بیندازد .
یکى از دانشمندان مى‏گوید حسد و بدخواهى از خطرناکترین صفات استو باید آن را به منزله موحشترین دشمن سعادت تلقى کرد و در دفع آن کوشید.
جوامعى که افراد آن را اشخاص حسود و تنگ نظر تشکیل مى‏دهند جوامعى عقب افتاده هستند ، زیرا همانطور که گفتیم حسود همیشه مى‏کوشد تا دیگران را به عقب بکشد و این درست بر خلاف روح تکامل و ترقى است .
3 -از همه اینها گذشته حسد اثرات بسیار نامطلوبى روى جسم و سلامت انسان مى‏گذارد ، و افراد حسود معمولا افرادى رنجور و از نظر اعصاب و دستگاههاى مختلف بدن غالبا ناراحت و بیمارند ، زیرا امروز این حقیقت مسلم شده که بیماریهاى جسمانى در بسیارى از موارد عامل روانى دارند ، و در طب امروز بحثهاى مشروحى تحت عنوان بیماریهاى روان‏تنى دیده مى‏شود که به این قسمت از بیماریها اختصاص دارد.
جالب اینکه در روایات پیشوایان اسلام روى این موضوع تکیه شده است : در روایتى از على (علیه‏السلام‏) مى‏خوانیم صحة الجسد من قلة الحسد تندرستى از کمى حسد است و در جاى دیگر میفرماید : العجب لغفلة الحساد عن سلامة الاجساد : عجیب است که حسودان از سلامت جسم خود بکلى غافلند و حتى در پاره‏اى از احادیث مى‏خوانیم که حسد پیش از آنکه به محسود زیان برساند از حسود شروع مى‏کند ، و تدریجا او را به قتل مى‏رساند !
4 -از نظر معنوى حسد نشانه کمبود شخصیت و نادانى و کوتاه فکرى و ضعف و نقص ایمان است ، زیرا حسود در واقع خود را ناتوان‏تر از آن مى‏بیند که به مقام محسود و بالاتر از آن برسد و لذا سعى مى‏کند محسود را به عقب برگرداند ، به علاوه او عملا به حکمت خداوند که بخشنده اصلى این نعمتها است معترض است و نسبت به اعطاى نعمت به افراد از طرف خداوند ایراد دارد ، و لذا در حدیثى از امام صادق (علیه‏السلام‏) مى‏خوانیم الحسد اصله من عمى القلب و الجحود لفضل الله تعالى و هما جناحان للکفر و بالحسد وقع ابن آدم فى حسرة الابد و هلک مهلکا لا ینجو منه ابدا : حسد و بدخواهى از تاریکى قلب و کوردلى است و از انکار نعمتهاى خدا به افراد سرچشمه مى‏گیرد ، و این دو ( کوردلى و ایراد بر بخششخدا ) دو بال کفر هستند ، به سبب حسد بود که فرزند آدم در یک حسرت جاودانى فرو رفت و به هلاکتى افتاد که هرگز از آن رهائى نمى‏یابد.
قرآن مجید میگوید : نخستین قتل و کشتارى که در روى زمین واقع شد عامل آن حسد بود.
و در نهج البلاغه از على (علیه‏السلام‏) ، نقل شده که فرمود ان الحسد یاکل الایمان کما تاکل النار الحطب : حسد تدریجا ایمان را مى‏خورد همانطور که آتش هیزم را تدریجا از بین مى‏برد.

چه اینکه شخص حسود تدریجا سوء ظنش به خدا و حکمت و عدالت او بیشتر مى‏شود و همین سوء ظن است که او را از وادى ایمان بیرون مى‏کشد .
زیانهاى معنوى و مادى ، فردى ، اجتماعى حسد فوق العاده زیاد است و آنچه گفتیم در حقیقت فهرستى از آن به‏شمار مى‏رود.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

در این آیه به حسادتشان اشاره شده است و حسد از بخل بدتر است. چون در بخل مال خود را نمى‏بخشد، ولى در حسد از بخششِ دیگرى هم ناراحت است.
یهود که پیشتر مورد لطف و نعمت خدا قرار گرفته‏اند، چرا از اینکه دیگران به نعمت و قدرتى برسند، از روى حسد، ناراحت مى‏شوند؟ چرا آل‏ابراهیم برخوردار باشند و آل‏محمّد و بنى‏هاشم، محروم؟
در روایات، اهل‏بیت فرموده‏اند: آنان که مورد حسادت قرار گرفته‏اند، ماییم. «1»
در حدیث از امام صادق علیه السلام مى‏خوانیم که فرمود: مراد از «کتاب»، نبوّت و مراد از «حکمت»، فهم و قضاوت و مراد از «ملک عظیم»، اطاعت مردم است. «2»
امام باقر علیه السلام در تفسیر «ملک عظیم» فرمود: مراد آن است که خداوند در میان آنان امامان بر حقّ قرار داد. «3»
در حدیث دیگر از حضرت على علیه السلام مى‏خوانیم که فرمود: مراد از آل‏ابراهیم ما اهل‏بیت پیامبر هستیم. «4»
[ نظرات / امتیازها ]