در مجمع البیان(ج 4 ص 534) مى‏گوید: کلمه «بصیرة» به معناى بینه و دلالتى است که به وسیله آن هر چیز آن طور که هست دیده شود، و کلمه «بصائر» جمع آن است. بعضى از مفسرین دیگرگفته‏اند که کلمه «بصیرة» نسبت به قلب به منزله بینایى نسبت به چشم سر است، و به هر معنایى که باشد در این باب به معناى ادراک حاسه بینایى است که براى رسیدن به خارج و ظاهر هر چیزى از قوى‏ترین ادراکات شمرده مى‏شود. [ نظرات / امتیازها ]

این دیدن و ندیدن که در آیه شریفه است مجازا به معناى علم و جهل و یا ایمان و کفر است.
گویا خداى تعالى با این جمله خواسته است به احتجاجاتى که در آیات قبلى بر وحدانیت خود و شریک نداشتنش کرده بود اشاره کند. بنا بر این، معناى آن چنین خواهد بود که: این برهان و احتجاج‏هاى روشنى که اقامه کردیم مایه بصیرتى بود که از جانب خداوند براى شما به سوى من وحى شد. این خطابى است که پیغمبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) به مردم کرده و سپس فرموده: شما اى مشرکین در کار خود مختارید اگر خواستید با این احتجاجات بصیرت بیابید، و اگر نخواستید نسبت به فهم آن به همان کورى خود باقى بمانید. [ نظرات / امتیازها ]

اینکه در باره بصیرت و بینایى فرمود: «فلنفسه» و در باره جهالت و کورى فرمود: «فعلیها» بدان سبب بوده که بصیرت یافتن آنان(مشرکین) به نفعشان و جهالت و کوریشان به ضررشان است. [ نظرات / امتیازها ]

منظور از اینکه فرمود: «وَ ما أَنَا عَلَیْکُمْ بِحَفِیظٍ- من صاحب اختیار شما و دلهاى شما نیستم» حفظ تکوینى آنان را از خود نفى مى‏کند، چون رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) ناصح مردم است نه مالک دلهاى آنان. [ نظرات / امتیازها ]

این آیه نسبت به آیات قبلیش مثل جمله معترضه است که بین آن آیات و آیه بعدى فاصله شده است، چون خطاب در آن آیات از زبان پیغمبر گرامى است که مانند یک رسول و پیغام آور پیامى را به سوى قوم آورده و در خلال رساندن آن پیغام بطور جمله معترضه راجع به خود حرفهایى مى‏زند و خود را خیرخواه و مبرا از هر غرض فاسدى معرفى مى‏کند تا بدین وسیله آنان را در شنیدن و اطاعت و انقیاد تحریک کند. [ نظرات / امتیازها ]

1 «بَصٰائِرُ» جمع «بصیرت» است که در اصل به معناى دیدن است، اما معمولاً در بینش فکرى و عقلانى به کار مى رود؛ و گاهى به تمام امورى گفته مى شود که سبب درک و فهم مطلب است

اما در آیه ى فوق به معناى دلایل و شواهدى است که در آیات گذشته در زمینه ى خداشناسى گفته شد؛ پس مى توان گفت که «بَصٰائِرُ» شامل قرآن نیز مى شود

2 مقصود از بینایى و نابینایى در آیه ى فوق، نابینایى و بینایى فکرى و عقلى است نه حسّى و با چشم سر؛ یعنى چشم عقل و دل برخى افراد نابیناست و حقایق را نمى بینند، هرچند ظاهراً بینا هستند [ نظرات / امتیازها ]