« نَاشِئَةَ » : قیام . برخاستن .
 توضيح : مراد عبادت شبانه است [ نظرات / امتیازها ]

وطء : قدم نهادن/ موافقت قلب با زبان
 توضيح : معناى (وطء زمین ) قدم نهادن بر آنست و اینکه فرمود حادثه شب شدیدترین قدم نهادن است کنایه است از اینکه این عمل از هر عمل دیگر در صفاى نفس، انسان را ثابت قدمتر مى سازد، و بهتر از هر چیز نفس آدمى را از اینکه به وسیله شواغل روز، دچار کدورت شود حفظ مى کند.
بعضى گفته اند: منظور از (وطء) مطابقت قلب با زبان است. آنگاه گفته خود را تأیید کرده به اینکه : بعضى ها کلمه را (وطء) به کسره و او خوانده اند. [ نظرات / امتیازها ]

اشد وطئا و اقوم قیلا : قیامش استوارترو بااثرتر و گفتارش راست تر و درست تر
 توضيح : «وَطْئأً»: سنگینی. ثبات. اثر (نگا: أضواءالبیان).
ایستادن در پیشگاه خدا با گامى استوارتر و گفتوگو در محضر او با سخنانى راست تر و ریشه دارتر، دو امتیاز برجسته نماز و عبادت شبانه (هى أشدّ وطًا و أقوم قیلاً) ضمیر «هى» به «ناشئة» بازمى گردد. «أشدّ» معادل «أثبت» (با ثبات تر، استوارتر) و «وطىء» مرادف «قیام» (ایستادن) است (لسان العرب). «أقوم» نیز به معناى «أسدّ» (محکم تر) و «قیلاً» همتاى «مقال» (سخن گفتن) است; یعنى، آن (پدیده شب) از حیث ایستادن (ایستادن در پیشگاه خدا) استوارتر و از حیث سخن (سخن گفتن در محضر خدا) محکم تر است.

سدَّ القولُ والفعلُ : استقام : قولاً صادقًا عدلاً

أَقْوَمُ: ( اسم )
اسم تفضیل من قامَ / قامَ إلى / قامَ بـ / قامَ على / قامَ لـ
أکثر عدلاً ، وقربًا من الصواب هذا الرأی أقومُ من غیره ،
هُوَ أقْوَمُ عَمَلاً مِنْ غَیْرِهِ : أعْدَلُ ، وَأکْمَلُ ،
إنَّ هَذَا القُرْآنَ یهْدِی لِلَّتِی هِیَ أقْوَمُ ( قرآن ) : أیْ لِلْحَالَةِ الَّتِی هِیَ أرْفَعُ وَأَتَمُّ ، وَهِیَ تَوْحِیدُ اللَّهِ
: أعون على إقامة الشهادة

أقوَم قیلا:
أثبتُ قِراءة لحضور القلب فیها
سورة : المزمل ، آیة رقم : 6
المعجم: کلمات القران [ نظرات / امتیازها ]

ناشئة اللیل : پدیده شب / خود شب/ برخاستن شب/ تهجد/ جادثه شب = نماز شب
 توضيح : «نَاشِئَةَ»: قیام. برخاستن. مراد عبادت شبانه است. مصدر ثلاثی مجرّدی است همچون خَاتِمَة و فَاتِحَة و عَاقِبَة. «وَطْأً»: سنگینی. ثبات. اثر (نگا: أضواءالبیان).
http://www.alketab.org/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B2%D9%85%D9%84_%D9%A6

المیزان:
در کلمه (ناشئه ) دو احتمال هست : یکى اینکه مانند کلمه (عافیت ) و (عاقبت ) مصدر، و به معناى نشئه و حدوث و تکون باشد. و دوم اینکه اسم فاعل از ماده نشئه باشد، که به موصوف خود اضافه شده، هر کدام که باشد مراد از آن، شب است، و اگر حادثه را بر شب اطلاق کرده، نظیر اطلاق آن بر اجزاى خلقت است.
و چه بسا بعضى گفته اند: منظور از حادثه شب همان نماز شب است. [ نظرات / امتیازها ]