● حاجيه تقي زاده فانيد -
تفسیر اثنا عشری
بیان- اینکه مطلب مبیّن شده که برای حق سبحانه جایز است سوگند به مخلوقات خود، تا تنبیه باشد بر عظم قدر آن و کثرت انتفاع به آن. و چون قوام عالم از نبات و حیوان و انسان به طلوع و غروب آفتاب است، لذا آن را مقسم به خود گردانیده، فرماید: قسم به آفتاب، وَ ضُحاها: و به روشنی و درخشندگی او در آن وقت که بلند شود و عالم را نورانی گرداند وضوء او ممتد و منبسط گردد به زمین، و آن موقع چاشت است.
اقوال دیگر:
1- مدّ و امتداد نهار که قریب به نصف النهار است.
2- مراد، همه روز است.
3- مراد، حرارت آفتاب است.
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
» تفسیر راهنما
- سوگند خداوند به خورشید
و الشّمس
2 - سوگند خداوند، به نور گسترده خورشید به هنگام چاشت
و ضحیها
«ضحى» در معانى گسترش نور خورشید و «پهناور شدن روز» (مفردات راغب) و اندکى پس از بالا آمدن روز (قاموس) به کار مى رود. اضافه شدن «ضحى» به ضمیرى که به خورشید برمى گردد، بیانگر آن است که مراد از آن، گسترش نور خورشید است.
3 - خورشید و نور گسترده آن هنگام چاشت، آفریده هایى با عظمت و شگفت
و ضحیها
4 - خورشید و نور آن، نعمتى الهى است.
و الشمس و ضحیها
«سوگند»، زمانى مى تواند مخاطب را به قبول سخن وادار سازد که آنچه به آن سوگند یاد شده است; مورد علاقه او بوده و به حال او سودمند باشد.
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
» تفسیر منهج الصادقین
(1)-
بِسم‌ِ اللّه‌ِ الرَّحمن‌ِ الرَّحِیم‌ِ وَ الشَّمس‌ِ«1» در ما تقدم سمت ذکر یافت که حق سبحانه را جایز است که قسم خورد بمخلوقات خود تا تنبیه باشد بر عظم قدر آن و کثرت انتفاع بآن و چون قوام عالم از حیوانات و نباتات بطلوع شمس و غروب آنست آن را مقسم به خود گردانیده میفرماید که سوگند بآفتاب عالمتاب وَ ضُحاها و بروشنی و درخشندگی او در آن وقت که بلند شود و عالم را نورانی گرداند وضوء او ممتد و منبسط گردد بر زمین و آن محل چاشت است، و گویند ضحوه ارتفاع نهار است و ضحی فوق آن و ضحاء بفتح و مد امتداد نهار است تا قریب بنصف النهار، و از قتاده مروی است که مراد همه روز است، و مقاتل گفته که ضحی حرارت آفتابست کقوله فی طه وَ لا تَضحی ای و لا یؤذیک الحر:
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
» تفسیر نمونه
رستگارى بدون تهذیب نفس ممکن نیست
سوگندهاى پى در پى و مهمى که در آغاز این سوره آمده ، به یک حساب ((یازده )) سوگند و به حساب دیگر ((هفت )) سوگند است ، و بیشترین تعداد سوگندهاى قرآن را در خود جاى داده ، و به خوبى نشان مى دهد که مطلب مهمى در اینجا مطرح است ، مطلبى به عظمت آسمانها و زمین و خورشید و ماه ، مطلبى سرنوشت ساز و حیات بخش .
نخست باید به شرح و تفسیر این سوگندها بپردازیم ، و بعد به بررسى آن مطلب بر اهمیت که این همه آوازه ها از او است .
نخست مى فرماید: به خورشید و گسترش نور آن سوگند (و الشمس و ضحاها).
همانگونه که قبلا نیز گفته ایم سوگندهاى قرآن عموما دو مقصد را تعقیب مى کند: نخست اهمیت مطلبى که سوگند به خاطر آن یاد شده ، و دیگر اهمیت خود این امور که مورد سوگند است ، چرا که سوگند همیشه به موضوعات مهم یاد مى شود، به همین دلیل این سوگندها فکر و اندیشه انسان را به کار میان دازد تا در باره این موضوعات مهم عالم خلقت بیندیشد، و از آنها راهى به سوى خدا بگشاید.
((خورشید)) مهمترین و سازنده ترین نقش را در زندگى انسان و تمام موجودات زنده زمینى دارد، زیرا علاوه بر اینکه منبع نور و حرارت است و این دو از عوامل اصلى زندگى انسان به شمار مى رود، منابع دیگر حیاتى نیز از آن مایه مى گیرند، وزش بادها، نزول بارانها، پرورش گیاهان ، حرکت رودخانه ها و آبشارها، و حتى پدید آمدن منابع انرژیزا، همچون نفت و ذغال سنگ ، هر کدام اگر درست دقت کنیم به صورتى با نور آفتاب ارتباط دارد بطورى که اگر روزى این چراغ حیات بخش خاموش گردد تاریکى و سکوت و مرگ همه جا را فرا خواهد گرفت .
((ضحى )) در اصل به معنى گسترش نور آفتاب است و این در هنگامى است که خورشید از افق بالا بیاید و نور آن همه جا را فرا گیرد، سپس به آنموقع از روز نیز ((ضحى )) اطلاق شده است .
تکیه بر خصوص ضحى به خاطر اهمیت آن است ، چرا که موقع سلطه نور آفتاب بر زمین است .
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
» تفسیرآسان
خدای سبحان به اشیائی از مخلوقات خود سوگند یاد میکند تا اینکه عظمت و قدر و منزلت و انتفاع فراوانی را که از آنها برده میشود معرفی نماید. و چون پایداری موجودات عالم از قبیل: حیوان و گیاهان بستگی به طلوع و غروب خورشید دارد لذا خدای علیم به خورشید و نور آن سوگند یاد نموده است. کلمه ضحاها به معنای انتشار نور آفتاب و گسترش شعاع آن است. یعنی سوگند به خورشید و نور آن (جواب سوگند: در آیه- 9- است)
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
» تفسیرهدایت
وَ الشَّمس‌ِ وَ ضُحاها- سوگند به خورشید و روشنی چاشتگاه آن.»
سوگند به آن ... چنان به آن بنگر که گویی پیش از اینکه هیچ نمی‌دانسته‌ای که اینکه توده بزرگ آتش چیست که از میلیونها سال پیش در حال سوختن بوده و هنوز دوران کهولت خود را می‌گذراند، بدان جهت که احتراق آن نتیجه‌ای از فعل و انفعالات هسته‌ای است، و ما پیوسته بر روی زمین از گرمی و روشنی و سودمندیهای آن بهره‌مند می‌شویم، و اینک منتظر رسیدن خبرهایی از آن ماهواره‌ایم که چندی پیش به مدار آن فرستاده شد، و به خواست خدا پس از حدود سه سال به آن جا خواهد رسید، و امید آن هست که معلومات بیشتری از اینکه جرم فلکی در اختیار ما قرار دهد ولی اکنون- در اینکه حالت انتظار- بهتر است به ضحوه شمس توجه کنیم که- بنا بر آنچه گفته‌اند- ضدّ سایه یعنی پرتوهای گسترده شده آن بر روی زمین است، و در هنگام ارتفاع پیدا کردن خورشید در آسمان تجلّی پیدا میکند. و بعضی گفته‌اند: ضحای خورشید سراسر روز است، و ظاهرا گفته اول درست‌تر است، چه ضحی از ضح مشتق شده است که به معنی نور خورشید است.
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
» محمد حسینی همدانی
وَ الشَّمس‌ِ وَ ضُحاها:
آیه مبنی بر سوگند به کره خورشید و اشعه تابان آن که جهان را روشنائی و حیات می‌بخشد و چنانچه لحظاتی از تابش نور و حرارت دریغ نماید تیره‌گی و تاریکی جهان را فرا خواهد گرفت آیه سوگند بخورشید است بمنظور جلب نظر اهل ایمان که از جمله صنع آفریدگار خلقت و آفرینش خورشید است که روشنائی و حیات و هر حرکت در اینکه جهان رخ دهد بر آثار و اشعه پی‌درپی آن استوار خواهد بود.
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● زهرا بخشنده -
تفسیر نمونه
نخست مى فرماید: به خورشید و گسترش نور آن سوگند (و الشمس و ضحاها).
همانگونه که قبلا نیز گفته ایم سوگندهاى قرآن عموما دو مقصد را تعقیب مى کند: نخست اهمیت مطلبى که سوگند به خاطر آن یاد شده ، و دیگر اهمیت خود این امور که مورد سوگند است ، چرا که سوگند همیشه به موضوعات مهم یاد مى شود، به همین دلیل این سوگندها فکر و اندیشه انسان را به کار میان دازد تا در باره این موضوعات مهم عالم خلقت بیندیشد، و از آنها راهى به سوى خدا بگشاید.
(خورشید) مهمترین و سازنده ترین نقش را در زندگى انسان و تمام موجودات زنده زمینى دارد، زیرا علاوه بر اینکه منبع نور و حرارت است و این دو از عوامل اصلى زندگى انسان به شمار مى رود، منابع دیگر حیاتى نیز از آن مایه مى گیرند، وزش بادها، نزول بارانها، پرورش گیاهان ، حرکت رودخانه ها و آبشارها، و حتى پدید آمدن منابع انرژیزا، همچون نفت و ذغال سنگ ، هر کدام اگر درست دقت کنیم به صورتى با نور آفتاب ارتباط دارد بطورى که اگر روزى این چراغ حیات بخش خاموش گردد تاریکى و سکوت و مرگ همه جا را فرا خواهد گرفت .
(ضحى ) در اصل به معنى گسترش نور آفتاب است و این در هنگامى است که خورشید از افق بالا بیاید و نور آن همه جا را فرا گیرد، سپس به آنموقع از روز نیز (ضحى ) اطلاق شده است .
تکیه بر خصوص ضحى به خاطر اهمیت آن است ، چرا که موقع سلطه نور آفتاب بر زمین است .
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● نيره تقي زاده فايند -
مجمع البیان
سوگند به خورشید فروزان و به گسترش نور آن.
در سورههاى پیش اشاره شد که خداى فرزانه در راه توجه دادن انسانهاى هوشمند و کمالجو به پدیدههاى بزرگ آفرینش و نظام شگفتانگیز آنها و نیز سودرسانى و نقش سرنوشتساز و حیاتى آنها در حیات بشر به آنها سوگند یاد مىکند، و اینک به خورشید و نور آن توجه مىدهد.
به باور «مجاهد» از آن جایى که حیات و استوارى پدیدههاى هستى از نبات و گیاه گرفته تا حیوان و انسان به تابش خورشید و در گرو نورافشانى و غروب آن است، خدا به خورشید و فروزش و گسترش نورش سوگند یاد مىکند.
اما «قتاده» بر آن است که: منظور آیه همه روز و روشنایى آن است. و به باور «مقاتل» منظور حرارت و گرمابخشى خورشید است، و این آیه بسان آیه دیگر در مورد خورشید است که مىفرماید: و انک لا تظمَأُ فیها و لا تضحى (175) و هم اینکه در آنجا نه تشنه مىشوى و نه آفتاب زده.
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● مسعود ورزيده -
تفسیرنمونه
محتوى و فضیلت سوره الشمس
این سوره که در حقیقت سوره تهذیب نفس و تطهیر قلوب از ناپاکیها و ناخالصیها است ، بر محور همین معنى دور مىزند ، منتها در آغاز سوره به یازده موضوع مهم از عالم خلقت و ذات پاک خداوند براى اثبات این معنى که فلاح و رستگارى در گرو تهذیب نفس است قسم یاد شده ، و بیشترین سوگندهاى قرآن را به طور جمعى در خود جاى داده است .
و در پایان سوره به ذکر نمونهاى از اقوام متمرد و گردنکش که به خاطر ترک تهذیب نفس در شقاوت ابدى فرو رفتند ، و خداوند آنها را به مجازات شدیدى گرفتار کرد ، یعنى قوم ثمود مىپردازد ، و با اشاره کوتاهى به سرنوشت آنها سوره را پایان مىدهد.
در حقیقت این سوره کوتاه یکى از مهمترین مسائل سرنوشتساز زندگى بشر را بازگو مىکند ، و نظام ارزشى اسلام را در مورد انسانها مشخص مىسازد .
در فضیلت تلاوت این سوره همین بس که در حدیثى از پیغمبر اکرم (صلىاللهعلیهوآلهوسلّم) آمده است : من قرأها فکانما تصدق بکل شىء طلعت علیه الشمس و القمر ! : هر کس آن را بخواند گوئى به تعداد تمام اشیائى که خورشید و ماه بر آنها مىتابد در راه خدا صدقه داده است!.
و مسلما این فضیلت بزرگ از آن کسى است که محتواى بزرگ این سوره کوچک را در جان خود پیاده کند ، و تهذیب نفس را وظیفه قطعى خود بداند.
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● سيدابراهيم غياث الحسيني -
تفسیر نور
سوره شمس، پانزده آیه دارد و در مکّه نازل شده است.
نام آن برگرفته از آیه اول است که با سوگند به خورشید آغاز مىشود.
بیشترین سوگندهاى قرآن، به صورت پشت سر هم در این سوره آمده است که با یازده سوگند پیاپى بر خورشید وماه، روز و شب و آسمان زمین، بر ارزش و اهمیّت تزکیه نفس، تأکید مىورزد.
مضمون این سوره آن است که انسان با الهام خدایى، کار نیک را از کار زشت تشخیص مىدهد و اگر بخواهد رستگار شود، باید باطن خود را تزکیه کند و با انجام کارهاى نیک، آن را رشد و پرورش دهد و گرنه از سعادت محروم مىماند.(65)
آنگاه به عنوان شاهد، داستان قوم ثمود را ذکر مىکند که به خاطر تکذیب پیامبرشان حضرت صالح و کشتن شترى که معجزه الهى بود، به عذابى سخت گرفتار شدند.65) تفسیر المیزان.
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● داريوش بيضايي -
تفسیر هفت جلدی جامع قرآن بقلم و جمع آوری مرحوم علامه حاج سید ابراهیم بروجردی
قوله تعــــالی: {وَ الشَّمْسِ وَ ضُحاها وَ الْقَمَرِ إِذا تَلاها وَ النَّهارِ إِذا جَلاَّها وَ اللَّیْلِ إِذا یَغْشاها وَ السَّماءِ وَ ما بَناها وَ الْأَرْضِ وَ ما طَحاها وَ نَفْسٍ وَ ما سَوَّاها فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکَّاها}
"سوگند به آفتاب و تاب آن در نصف النهار و قسم به ماه هنگام کمال و تمام نور آن و به روز که آفتاب را روشن کند{یعنی پدید آرد چه آفتاب در روز هویدا شود} و به حق شب چون پوشد آفتاب را چه خورشید در شب ناپیدا بود و قسم به آسمان و آنکه آنرا بنا کرد و به زمین و آنکه آنرا بگسترانید و سوگند به نفس انسانی و آنکه او را بحد نیکو و کمال آفرید و به او راه خیر و شر را الهام نمود تا رستگاری و ظفر یافت به هر کسیکه نفس خود را ازگناه و کفر و پلیدی پاک و منزه ساخت."
در کافی از سلیمان دیلمی روایت کرده از حضرت صادق ع سؤال نمودم تاویل آیات فوق را فرمود: شمس رسول خـــدا است و پـــــروردگار واضح و روشن نمود به آنحضرت دین حق را برای مردم و حضرتش و فرمود: مثل من میان شما مردم مثل خورشید است در وسط النهار و عــــلی ع مانند ماه است و هرگاه آفتاب غروب کند به نور ماه راهنمائی یابید و نهار امامان از ذرّیه فاطمه ع است, مردم سؤال میکنند دین خـــدا و رسول را از ایشان و آنها دین را برای مردم آشکار میکنند و مراد از شب بنی امیه و پیشوایان جور هستند که امر رسول اکرم ﷺ را تغییر دادند و به مسند آل محمد ﷺ جلوس کردند و دین خــــدا را به جور و ستم و تاریکی پوشانیدند و تاریکی آنها روشنائی آل محمد ﷺ را فرا گرفت و سماء پیغمبر اکرم ﷺ و ارض شعیان امیرالمؤمنین ع است و در روایت دیگر آنحضرت فرمود شمس عــــلی ع و ضحی قیام قائم ع ما است و شاهد این معنا آیه {أَنْ یُحْشَرَ النَّاسُ ضُحًی} است و مراد از لیل اولی و دومی است که دولت آنها حق را پوشانیده و سماء محمد ﷺ است, چه مردم به علم و دانش بسوی حضرتش بالا میروند و به مقام او نزدیک میشوند و ارض شعیان است و فجور و تقوی راه حق و باطل میباشد و خـــــداوند هر یک را نشان داده و مردم هر راهی را خواهند به اختیار خود سیر میکنند.
در کافی از حضرت صادق ع روایت کرده فرمود امیرالمؤمنین ع نفس مقدس خود را تزکیه نمود اما اولی و دومی نفس خویش را در اثر دسیسه و تزویر کردن در بیعت با آن حضرت تباه کردند و از ثواب و پاداش آخرت بی بهره و نصیب شدند.
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.