أَ رَأَیت‌َ إِن کَذَّبَ وَ تَوَلّی:
آیا دیده‌ای و خبر ده مرا از عاقبت تیره کسی که تکذیب نماید حق و حقیقت را و از ایمان و خداپرستی اعراض نماید و از نظر غرور محمّد را که به نماز میایستد و اشتغال میورزد منع نموده و او را تهدید بقتل می‌نماید در حالی که شخص مزاحم و مانع میداند که آفریدگار بجنایات او آگاه است و احاطه دارد آیا جز عقوبت کیفر و پاداشی برای اینکه شخص مزاحم و مانع خواهد بود.
[ نظرات / امتیازها ] 1 - تکذیب دین و روى گردانى از آن، شگفت آور و نکوهیده است.
أرءیت إن کذّب و تولّى
تکرار «أرءیت»، تأکید بر شگفتى و توبیخ است.
2 - شخص بازدارنده پیامبر(ص) از نماز، رهنمودهاى آن حضرت را دروغ پنداشته و از پذیرش آن روى گردان بود.
أرءیت الذى ینهى ... أرءیت إن کذّب و تولّى
جمله «کذّب و تولّى»، مربوط به «الذى ینهى» و توصیف کسى است که پیامبر(ص) را از نماز نهى مى کرد. بسیارى از مفسران، وى را ابوجهل دانسته اند. متعلق «کذّب» ـ به قرینه «کان على الهدى. أو أمر بالتّقوى» ـ هدایت هاى ارائه شده از جانب پیامبر(ص) و فرمان هاى تقواساز او است.
3 - تکذیب گران دین و اعراض کنندگان از آن، بازدارنده مردم از نماز و هدایت و امر به تقوا
أرءیت الذى ینهى . عبدًا إذا صلّى . أرءیت إن کان على الهدى . أو أمر بالتّقوى . أرءیت إن کذّب و تولّى
4 - تکذیب کنندگان تعالیم هدایت گر دین و دستورات تقواپیشگىِ آن، طغیان گر و مورد تهدید الهى اند.
لیطغى ... أرءیت إن کذّب و تولّى
سیاق آیات، بر تهدید دلالت دارد.
[ نظرات / امتیازها ]
و روشنگرى مى کند که:
أَ رَأَیْتَ إِنْ کَذَّبَ وَ تَوَلَّى
و نیز چه مى پندارى که اگر آن عنصر تجاوزکار و طغیانگر، محمد (ص) و دعوت او را تکذیب کند، و از شنیدن پیام او و ایمان به خداى او روى گرداند، در آن صورت چه کیفرى در پیش خواهد داشت؟
[ نظرات / امتیازها ]