خواندن قرآن وسیله رشد است. {اقرء و ربّک} [ نظرات / امتیازها ]

پرورش الهى هم مادّى است، {ربک الّذى خلق - خلق الانسان من علق} هم معنوى. {ربّک الاکرم - الّذى علّم بالقلم} [ نظرات / امتیازها ]

پروردگار، همان آفریننده است. (بنابراین سخن مشرکان که خالق بودن خدا را پذیرفته بودند ولى بت‏ها را ربّ مى‏دانستند باطل است.) {ربّک الّذى خلق} [ نظرات / امتیازها ]

بیان آفرینش انسان از خون بسته شده، هم یک پیشگوئى علمى است و هم راهى براى تربیت انسان که بداند مبدء او از چیست و گرفتار غرور نشود. {خلق الانسان من علق} [ نظرات / امتیازها ]

آفرینش همه هستى در یکسو {الّذى خلق} و آفرینش انسان در یک سوى دیگر. {خلق الانسان من علق} [ نظرات / امتیازها ]

من علق در اصل به معنى چسبیدن به چیزى است ، و لذا به خون بسته و همچنین به زالو که براى مکیدن خون به بدن مى‏چسبد علق گفته‏اند و از آنجا که نطفه بعد از گذراندن دوران نخستین را در عالم جنین ، به شکل قطعه خون بسته چسبنده‏اى در مى‏آید که در ظاهر بسیار کم ارزش است ، مبدأ آفرینش انسان را در این آیه همین موجود ناچیز مى‏شمرد ، تا قدرت نمائى عظیم پروردگار روشن شود که از موجودى چنان بى ارزش مخلوقى چنین پر ارزش آفریده است .
بعضى نیز گفته‏اند : منظور از علق در اینجا گل آدم است که آنهم حالت چسبندگى داشت ، بدیهى است خدائى کهاین مخلوق عجیب را از آن قطعه گل چسبنده به وجود آورد ، شایسته هر گونه ستایش است.
گاه علق را به معنى موجود صاحب علاقه دانسته‏اند که اشاره‏اى است به روح اجتماعى انسان ، و علقه آنها به یکدیگر که در حقیقت پایه اصلى تکامل بشر و پیشرفت تمدنها را تشکیل مى‏دهد.
بعضى نیز علق را اشاره به نطفه نر ( اسپر ) مى‏دانند که شباهت زیادى به زالو دارد ، این موجود ذره‏بینى در آب نطفه شناور است ، و به سوى نطفه زن در رحم پیش مى‏رود ، و به آن مى‏چسبد ، و از ترکیب آن دو نطفه کامل انسان به وجودمى‏آید. [ نظرات / امتیازها ]