1 - همسر ابولهب (ام جمیل خواهر ابوسفیان)، در مخالفت با اسلام، مانند او بود.
و امرأته
«امرأته» عطف است بر فاعل «سیصلى» و بیانگر اشتراک ابولهب و همسرش در عذاب الهى و موجبات آن است.
2 - همسر ابولهب، در مقابله با اسلام، دنباله رو شوهرش بود.
و امرأته
بیان پیوند زناشویى و وابستگى ام جمیل به ابولهب، با تعبیر «امرأته»، نشانگر مستقل نبودن او در تلاش هاى ضد اسلامى اش است.
3 - خداوند، همسر ابولهب را گرفتار سرنوشتى همسان فرجام شوهرش خواند.
و امرأته
4 - سوختن در آتش ابدى دوزخ، فرجام همسر ابولهب
و امرأته
5 - همسر ابولهب، هنگام هیزم کشى به آزار پیامبر(ص) مى پرداخت.
حمّالة الحطب
نصب «حمّالة الحطب» یا به دلیل حال بودن است و یا وصفى است که از وصف بودن قطع شده و با فعل «اَذُمّ» ـ که محذوف است ـ منصوب شده است. در صورت اول، مربوط به آخرت و هنگام ورود همسر ابولهب به آتش جهنم خواهد بود که تجسمى از کار او در دنیا است. برداشت یاد شده در هر دو مبنا، قابل استفاده و ناظر به شأن نزول آیه است که مى گوید: «همسر ابولهب با ریختن هیزم و خار در راه پیامبر(ص)، آن حضرت را آزار مى داد».
6 - همسر ابولهب، زنى سخن چین و آتش بیار نزاع هاى مردم و تحریک کننده آنان به مخالفت با اسلام بود.
حمّالة الحطب
از آن جا که ابولهب، فردى ثروتمند و متشخص بود، ممکن است گفته شود که: توصیف همسر او به «حمّالة الحطب»، به معناى کنایى آن است که دعواها را شعلهور مى ساخت.
7 - جواز تحقیر زنانِ کافر و مؤذى و به کار بردن کلمات ناهنجار درباره آنان
حمّالة الحطب
8 - همسر ابولهب، در حالى که خود هیمه آتش جهنم را بر دوش مى کشد، به دوزخ خواهد افتاد.
حمّالة الحطب
چنانچه «حمّالة الحطب» حال و هم زمان با «سیصلى» باشد; ناظر به حالت ام جمیل هنگام ورود به دوزخ خواهد بود.
9 - گناهان همسر ابولهب، در قیامت بارى سنگین بر دوش او و برافروزاننده آتش جهنم خواهد بود.
حمّالة الحطب
مراد از «حطب»، مى تواند گناهان باشد که مانند هیزم آتش را شعلهور مى سازد.
10 - حالت انسان در آخرت، تجسّمى از وضع او در دنیا است.
حمّالة الحطب
شأن نزول آیه شریفه ـ که از هیزم کشى و خار ریختن ام جمیل سر راه پیامبر(ص) حکایت دارد ـ بیانگر این است که آنچه در این آیه از حالت او در آخرت بیان شده، تجسّم وضع دنیاى او است.
11 - افزایش عذابِ ابولهب، با آزاررسانى همسر او به پیامبر(ص)
سیصلى نارًا ... و امرأته حمّالة الحطب
ذکر هیزم کش بودن همسر ابولهب در آخرت ـ پس از بیان ورود ابولهب به دوزخ ـ بیانگر آن است که عذاب ابولهب به دست عزیزترین افرادش، افزایش یافته و همسر او هیزم آتش او را فراهم مى سازد. تأثیر رفتار همسر ابولهب در افزایش عذاب او، از آنجا است که وى کردار همسر خود را مى پسندید و با آنکه مى توانست مانع او شود، او را از آن کار باز نمى داشت.
12 - کافر ماندن همسر ابولهب تا آخر عمر، از پیشگویى هاى قرآن
سیصلى نارًا ... و امرأته حمّالة الحطب
[ نظرات / امتیازها ]
آیه مورد بحث در اشاره به شرایط فکرى و عملکرد همسر کفرگرا و کینه توز او مى فرماید:
وَ امْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ
و زن او نیز که هیزم کش و آتش افروز است، و در گردنش طنابى از لیف خرماست، به همان آتش برافروخته خواهد سوخت.
همسر «ابولهب»، «ام جمیل» خوانده مى شد. او دختر «حرب» و خواهر ابوسفیان بود.
«ابن عباس» آورده است که آن زن کینه توز و حق ناپذیر خار و خاشاک و بوته هاى خار را بر دوش مى کشید و بر سر راه پیامبر مى ریخت تا آن حضرت به هنگام رفتن به نماز و یا براى دعوت و هشدار مردم، پاهاى مبارکش آزرده گردد.
پاره اى آورده اند که: او خارهاى تند و تیز بر سر راه پیامبر مى ریخت، امّا به لطف حق هنگامى که پیامبر پا بر آن ها مى نهاد، چنان بود که گویى پا بر حریر نرم مى گذارد.
برخى بر آنند که این تعبیر در مورد او بدان جهت است که در سخن چینى و فتنه انگیزى و بر افروختن آتش درگیرى و کشمکش از هیچ تلاشى فروگزار نمى کرد و آتش بیار معرکه و هیزم کش فتنه ها بود. در فرهنگ عرب از سخن چین به هیزم آتش، و آتش افروزى تعبیر شده است.
گروهى از جمله «مجاهد» آن را کنایه از تهمت تراشى و دروغسازى و دروغبافى و بدگویى و عیب جویى دانسته، و برآنند که به کسى که میان دو تن و یا دو خانواده و دو فامیل با این تلاش هاى تخریبى و ویرانگر بنیان هاى دوستى و پیوندهاى مهر و صفا را ویران سازد و به آتش کشد، هیزم کش مى گویند.
و گروهى دیگر از جمله «ابومسلم» برآنند که منظور به دوش کشنده بارگران گناهان است. این آیه بسان آیه دیگرى است که مى فرماید:
و هم یحملون اوزارهم على ظهورهم(342)
... و آنان بارگران گناهان خود را به دوش مى کشند.
[ نظرات / امتیازها ]