● عدم تجزیه و اشتقاق ذات خداوند
دو آیه کریمه «لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ»، از خداى تعالى این معنا را نفى مىکند که چیزى را بزاید. و یا به- عبارت دیگر ذاتش متجزى شود، و جزئى از سنخ خودش از او جدا گردد. چه به آن معنایى که نصارى در باره خداى تعالى و مسیح مىگویند، و چه به آن معنایى که وثنى مذهبان بعضى از آلهه خود را فرزندان خداى سبحان مىپندارند.
و نیز این دو آیه از خداى تعالى این معنا را نفى مىکنند که خود او از چیزى متولد و مشتق شده باشد، حال این تولد و اشتقاق به هر معنایى که اراده شود، چه به آن نحوى که وثنیت در باره خدایان خود گفتهاند، که بعضى اله پدر و بعضى دیگر اله مادر و بعضى دیگر اله فرزند است، و چه به نحوى دیگر.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : بعضى (روح المعانى، ج 30، ص 274) از مفسرین گفتهاند: کلمه «صمد» به معناى هر چیز تو پرى است که جوفش خالى نباشد، و در نتیجه نه بخورد و نه بنوشد و نه بخوابد و نه بچه بیاورد و نه از کسى متولد شود. که بنا بر این تفسیر، جمله «لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ» تفسیر کلمه «صمد» خواهد بود.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج:20، ص: 672 |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : خداوند |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● متولد نشدن چیزى از خدا فرع بر صمد بودنش است
اینکه متولد نشدن چیزى از خدا فرع صمدیت او است، بیانش این است که ولادت که خود نوعى تجزى و قسمت پذیرى است به هر معنایى که تفسیر شود، بدون ترکیب تصور ندارد، کسى که مىزاید و چیزى از او جدا مىشود باید خودش داراى اجزایى باشد، و چیزى که جزء دارد محتاج به جزء خویش است، چون بدیهى است موجود مرکب از چند چیز وقتى آن موجود است که آن چند جزء را داشته باشد، و خداى سبحان صمد است هر محتاجى در حاجتش به او منتهى مىگردد، و چنین کسى احتیاج در او تصور ندارد.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج:20، ص: 673 |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : خداوند |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● زاییده نشدن خداوند فرع بر صمد بودنش است
اینکه زاییده نشدن خداوند از چیزى فرع صمدیت او است بیانش این است که تولد چیزى از چیز دیگر فرض ندارد مگر با احتیاج متولد به موجودى که از او متولد شود، و خداى تعالى صمد است، و کسى که صمد باشد احتیاج در او تصور ندارد.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج:20، ص: 673 و 674 |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : خداوند |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● نزائیدن، زاده نشدن و کفو نداشتن خدا فرع بر صمد بودن و یگانگى او در ذات و صفات و افعال است
صفات سهگانهاى که در این سوره نفى شده، یعنى متولد شدن چیزى از خدا، و تولد خداى تعالى از چیز دیگر، و داشتن کفو، هر چند ممکن است نفى آنها را متفرع بر صفت احدیت خداى تعالى کرد، و به وجهى گفت فرض احدیت خداى تعالى کافى است در اینکه او هیچ یک از این سه صفت را نداشته باشد، و لیکن این معنا زودتر به نظر مىرسد که متفرع بر صمدیت خدا باشند.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : نفى در دو آیه 3 و 4، متفرع بر صمدیت خداى تعالى است، و مال صمدیت خداى تعالى و فروعات آن به اثبات یگانگى خدا در ذات و صفات و افعال او است، به این معنا که خداى تعالى در ذاتش واحد است و چیزى شبیه به او نیست، نه در ذاتش و نه در صفات و افعالش، پس ذات خداى تعالى به ذات خود او و براى ذات خود او است، بدون اینکه مستند بغیر خودش باشد و بدون اینکه محتاج بغیر باشد، به خلاف غیر خداى تعالى که در ذات و صفات و افعال خود محتاج خداى تعالایند، و او است که به مقتضا و لیاقت ساحت کبریایى و عظمتش موجودى را با صفات و افعال معین خلق مىکند، پس حاصل مفاد سوره این است که، خداى تعالى را به صفت احدیت و واحدیت توصیف مىکند.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج:20، ص: 673 و 674 |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : خداوند |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● ارث و شریک مخالف با صفت عزت و بقا خداوند
1-امیر المؤمنین (علیهالسلام) فرمودند: خداى عز و جل کسى است که از کسى متولد نشده تا در عزت شریکى داشته باشد، و خود فرزنددار نمىشود تا موروثى از بین رفتنى باشد.
2-امیر المؤمنین (علیهالسلام) ضمن خطبهاى فرمودند: خداى تعالى بزرگتر از آن است که کفوى داشته باشد تا به آن کفو تشبیه شود.
علامه طباطبایى: در این معانى که تا کنون از روایات نقل کردیم روایات دیگرى نیز هست.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : 1-این روایت را کتاب توحید صدوق (ص 31، ح 1) روایت کرده است.
2-این روایت را کتاب توحید صدوق (ص 51) روایت کرده است.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج:20، ص: 678 |
قالب : روایی |
موضوع اصلی : خداوند |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● خداوند موجودات را از عدم خلق مىکند
رابطه خداوند با موجودات، رابطه آفرینش است نه زایش. او موجودات را مىآفریند، یعنى از نیستى به هستى مىآورد، نه آنکه خود بزاید. زیرا نوزاد از جنس والدین و در واقع جزئى از آنهاست، در حالى که هیچ چیز از جنس خداوند و یا جزئى از او نیست.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر نور: ج10، ص: 641 |
قالب : اعتقادی |
موضوع اصلی : افعال خداوند |
گوینده : حجت الاسلام و المسلمین قرائتی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● عقیده باطل مشرکین در مورد خداوند
منبع : تفسیر نور: ج10، ص: 641 |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : توحید |
گوینده : حجت الاسلام و المسلمین قرائتی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● مراد از «لم یلد»
موجودات، نه فقط از او زاده نشوند، بلکه حتى از او خارج نشوند، آن گونه که میوه از گل، درخت از هسته، آب از ابر و چشمه، آتش از چوب، کلام از دهان، نوشته از قلم، بو از گل، مزه از غذا، فکر از عقل، گرما از آتش، سرما از یخ، خواب و خیال از ذهن، اندوه و شادى و بیم و امید از دل، صادر و خارج مىشوند.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : بخشی از مطالب فوق بر گرفته از سخن امام حسین (علیهالسلام) در پاسخ مردم بصره است که از آن که از آن حضرت معنای «صمد» را پرسیده بودند.(تفسیر نورالثقلین)
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر نور: ج10، ص: 641 |
قالب : اعتقادی |
موضوع اصلی : توحید |
گوینده : حجت الاسلام و المسلمین قرائتی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● ابطال عقاید باطل در مورد فرزند داشتن خدا
این آیه، هم عقیده مسیحیّت که عیسى را فرزند خدا مىدانند و هم عقیده یهود که عُزیر را فرزند خدا مىدانستند و هم عقیده مشرکان جاهلى که فرشتگان را دختران خدا مىپنداشتند، رد مىکند.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر نور: ج10، ص: 641 |
قالب : اعتقادی |
موضوع اصلی : خداوند |
گوینده : حجت الاسلام و المسلمین قرائتی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● -
سيد مصطفي فاطمي کيا
لم یلد و لم یولد:
خداوند زاییده نشده و نمی زاید واز چیزی خارج نمی شود، مانند تولدانسان از انسان و حیوان از حیوان و یاگیاه از زمین و آب از چشمه ها ومیوه ها از درختان نیست.
او پروردگاری است که «لا من شی ء و لا فی شی ء و لا علی شی ء»است .
لم یلد صفتی است که نفی شرک ومجالست را از او نماید .
لم یلد را به عبارتی می توان گفت که او بیرون نیامد از وجودش چیزکثیف که ولد باشد و سایر اشیای کثیف که از مخلوق بیرون می آید و نه چیز لطیف مثل نفس و روح و منبعث نمی شود از او عوارضات مثل خواب،غم، حزن، بهجت، خنده، گریه،خوف، رجا، رغبت، گرسنگی، سیری و غیر آن یعنی متعالی است از آنکه متولد و بیرون آید از او اشیای کثیف ومحل حوادث نیست .
و لم یولد وصف ذات سبحانی است به قدم و اولیت ذات یگانه او.
و لم یولد: یعنی تولید از چیزی نشده و از چیزی بیرون نیامده است. اوایجاد کننده است، به قدرتش، و آنچه را به مشیتش ایجاد کرده برای فنا ونابودی متلاشی نمی کند. باقی می گذارد آنچه خلق کرده برای بقا وابدیت به علمش، پس این است الله الصمد یکه نزاده و نمی زاید و حضورمنزه است. (28)
وجه تقدم «لم یلد» بر «لم یولد»:
به چه علت لم یلد ابتدا آمده بااینکه در ظاهر می بینیم که اول مولودی است و سپس والد است؟
جواب - هنگامی که خلقت واقع شد و خلایق بوجود آمدند قایل به وجود فرزندی برای خدا شدند; زیرامشرکان عرب می گفتند: «الملائکة بنات الله » و یهود می گفتند: عزیز پسرخداست و نصاری بر این بودند که مسیح پسر خداست، به همین خاطرلم یلد مقدم بر لم یولد ذکر گردیده است. (29)
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : |
قالب : لغوی |
موضوع اصلی : بدون موضوع |
گوینده : سید مصطفی فاطمی کیا |
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● آفرینش -
مسعود ورزيده
رابطه خداوند با موجودات، رابطه آفرینش است نه زایش. او موجودات را مىآفریند، یعنى از نیستى به هستى مىآورد، نه آنکه خود بزاید. زیرا نوزاد از جنس والدین و در واقع جزئى از آنهاست، در حالى که هیچ چیز از جنس خداوند و یا جزئى از او نیست.
چون بیشتر مشرکان و اهل کتاب براى خداوند فرزند قائل بودند، لذا «لَمْ یَلِدْ» که به معناى نداشتن فرزند است، مقدّم بر «لَمْ یُولَدْ» آمده است. «1»
موجودات، نه فقط از او زاده نشوند، بلکه حتى از او خارج نشوند، آن گونه که میوه از گل، درخت از هسته، آب از ابر و چشمه، آتش از چوب، کلام از دهان، نوشته از قلم، بو از گل، مزه از غذا، فکر از عقل، گرما از آتش، سرما از یخ، خواب و خیال از ذهن، اندوه و شادى و بیم و امید از دل، صادر و خارج مىشوند. «2»
این آیه، هم عقیده مسیحیّت که عیسى را فرزند خدا مىدانند و هم عقیده یهود که عُزیر را فرزند خدا مىدانستند و هم عقیده مشرکان جاهلى که فرشتگان را دختران خدا مىپنداشتند، رد مىکند.
______________________________
(1). تفسیر نوین.
(2). بخشى از مطالب فوق برخاسته از سخن امام حسین علیه السلام در پاسخ مردم بصره است که از آن حضرت معناى صمد را پرسیده بودند. (تفسیر نورالثقلین)
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر نور(10جلدى)، ج10، ص: 642 |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : خلقت انسان |
گوینده : مسعود ورزیده |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.