(لابثین فیها احقابا):(که در آن دورانهای متمادی عذاب می کشند) [ نظرات / امتیازها ]

که سالیانى دراز در آن خواهند ماند.

1 - درنگ طغیان گران در جهنم، داراى دوره هایى پیاپى و زمانى طولانى است.

لـبثین فیها أحقابًا

«أحقاب»، جمع «حقب» بر وزن «فعل» است. براى «حقب» چندین معنا ذکر شده است; از قبیل: «دهر» و «یک سال» و «دو سال» و «هشتاد سال» (لسان العرب). مراد از «أحقاب» لزوماً زمان محدود نیست; بلکه با آمدن هر «حُقب» در پى دیگرى تا بى نهایت نیز سازگار است که در آن صورت با خلود در آتش تنافى ندارد.

2 - عذاب طغیان گران و فرورفتگان در گناه، داراى مراحل گوناگونى است.

لـبثین فیها أحقابًا

«لابثین» حال براى «الطاغین» در آیه قبل است. تعدد حُقب (مرحله زمانى)، نشانگر تفاوت هر مرحله با مراحل دیگر است.

3 - درنگ دوزخیان در جهنم، همراه با بى نوایى و محرومیت از خواسته ها است.

لـبثین فیها أحقابًا

تمام مشتقات «حقب»، به یک اصل و ریشه برمى گردد که به معناى حبس است. درباره سالى که باران در آن بند آمده باشد، گفته مى شود: «حقب العام» (مقاییس اللغة). «أحقاب» ـ چنان که زمخشرى گفته ـ ممکن است جمع «حَقِب» باشد; یعنى، کسى که به کمیابى خیرات و رزق گرفتار شده است.

4 - «قال رسول اللّه: لایخرج من النار من دخلها حتّى یَمْکُثَ فیها أحقاباً و الحقب بضع و ستون سنة و السنة ثلاثمائه و ستون یوماً کل یوم کألف سنة ممّا تعدون فلایتکّلنّ أحد أن یخرج من النار;(1)

رسول خدا(ص) فرمود: کسى که داخل آتش جهنم شود از آن خارج نمى گردد; مگر این که چند «حُقب» در آن توقف کند. مراد از «حُقب» شصت و اندى سال مى باشد. و سال 360 روز است. هر روزى مثل هزار سالى است که شما آن را مى شمارید. بنابراین کسى دل خوش نکند که [در نهایت] از آتش خارج خواهد شد».

5 - «عن أبى عبداللّه(ع) فى قول اللّه عزّوجلّ «لابثین فیها أحقاباً» قال: الأحقاب ثمانیة أحقاب و الحُقبُ ثمانون سنة و السنة ثلاثمائة و ستون یوماً و الیوم کألف سنة ممّا تعدّون;(2)

از امام صادق(ع) درباره سخن خداوند عزّوجلّ «لابثین فیها أحقاباً» روایت شده است: احقاب هشت حُقب است و یک «حُقب» 80 سال و سال 360 روز و روز [آخرت]، مثل هزار سالى است که شما مى شمارید».
[ نظرات / امتیازها ]

[23] چه مدت در این آتش باقى خواهند ماند؟

لابِثِینَ فِیها أَحْقاباً- مدتها در آن درنگ خواهند کرد.»

در روایات اهل بیت آمده است که این آیه به گناهکارانى اختصاص دارد که مدتى از وقت را، به اندازه متناسب با گناهان خویش، در آتش مى‏گذرانند، و بنا بر این احقاب به معنى روزگارها یا سالهاى پیاپى است.

بعضى از مفسران گفته‏اند که: معنى آیه این است که آنان روزگارهاى متوالى را که هرگز قطع نمى‏شود در دوزخ طى مى‏کنند، و چون مدتى پایان یافت بى فاصله مدّت پس از آن آغاز مى‏شود. و گفته‏اند که: از آن روى به جاى سالها لفظ احقاب آمده که در دلها هراس بیشترى بر مى‏انگیزد و بیشتر دلالت بر جاودانگى دارد، و حقب دورترین چیز در نزد ایشان به شمار مى‏رفت و مى‏گفتند که حقب مدتى برابر با هشتاد سال است. و چون سال سیصد و شصت و پنج روز است، و یک روز در آخرت برابر با هزار سال از سالهاى دنیا است، از این راه به خوبى مى‏توانى روزگارى را که طاغیان در دوزخ به سر مى‏برند تصور کنى.

در حدیثى از رسول اللَّه- صلّى الله علیه وآله- آمده است که گفت:

«کسى که به آتش دوزخ داخل شود، از آن رهایى پیدا نمى‏کند مگر پس از آن که احقابى در آن درنگ کند، و حقب شصت و چند سال است، و سال سیصد و شصت روز، هر روز آن هزار سال از سالهاى محاسبه شما است، پس هیچ کس دراین اندیشه نباید باشد که از آتش بیرون خواهد آمد». «9» [ نظرات / امتیازها ]

لابِثِینَ فِیها أَحْقاباً

در مورد واژه «احقاب» دیدگاه ها متفاوت است.

1 - از دیدگاه برخى از مفسران این واژه به معنى زمانى است بسیار طولانى و سالیانى است بى شمار که مى آیند و مى روند، بدون آنکه پایانى داشته باشند؛ چرا که هر «حقب» هشتاد سال از سال هاى سراى آخرت است.

2 - اما از دیدگاه «مجاهد» منظور از «احقاب»، چهل و سه «حقب» مى باشد، و هر «حقب» هفتاد خریف، و هر خریفى هفتصد سال، و هر سال سیصد و شصت روز، و هر روز هزار سال است.

3 - «حسن مى گوید: خداى فرزانه در قرآن چیزى را یاد نکرده، جز این که براى او مدتى قرار داده است، که پایان مى پذیرد؛ امّا براى پایان گرفتارى و عذاب دوزخیان پایانى قرار نداده، بلکه مى فرماید: آنان روزگارانى دراز در آنجا خواهند ماند. آن گاه مى افزاید: به خداى سوگند که منظور آیه این است که با گذشت روزگارى طولانى، از پى آن خواهد آمد و آنان براى همیشه در آتش دوزخ ماندگار خواهند بود، گرچه برخى برآنند که هر «حقب» هفتاد هزار سال است، و هر روز از این سال ها برابر با هزار سال از سال هاى این جهان.

4 - و از دیدگاه پاره اى منظور از توقف آنان، نه توقف در آتش تنها، بلکه به همراه آن گرفتارى در انواع عذاب و شکنجه است، و در آن جا نه طعم خنکى خواهند چشید و نه نوشابه اى، و جز آبى جوشان و چرکابه اى بدبو نخواهند داشت.

5 - و از دیدگاه پاره اى دیگر این آیه در مورد سرنوشت توحیدگرایان گناهکار است که پس از مدتى، سرانجام از دوزخ نجات مى یابند؛ نه در مورد سرنوشت کفرگرایان و بیدادگرانى که براى همیشه در آتش دوزخ ماندگارند.

از پیامبر گرامى آورده اند که فرمود: کسى که به دوزخ افتاد جز با پشت سر نهادن روزگارانى طولانى و چشیدن عذابى سخت و دردناک نجات نخواهد یافت.

آن گاه آورده اند که: واژه «حقب» به معنى شصت و هفت سال، و هر سال برابر با سیصد و شصت روز، و هر روز هزار سال از سال هاى دنیاست. با این بیان چه کسى از دوزخیان امید رهایى خواهد داشت؟

از امام باقر در مورد تفسیر آیه پرسش شد، که فرمود:

هذه فى الذّین یخرجون من النار(10) این آیه بیانگر سرنوشت کسانى است که سرانجام از آتش دوزخ رهایى خواهند یافت.

از «مؤمن طاق» نیز نظیر این روایت آمده است. [ نظرات / امتیازها ]

«أحقاب»، جمع «حقب» بر وزن «فعل» است. برای «حقب» چندین معنا ذکر شده است; از قبیل: «دهر» و «یک سال» و «دو سال» و «هشتاد سال» (لسان العرب). مراد از «أحقاب» لزوماً زمان محدود نیست; بلکه با آمدن هر «حُقب» در پی دیگری تا بی نهایت نیز سازگار است که در آن صورت با خلود در آتش تنافی ندارد.
لابثین» حال برای «الطاغین» در آیه قبل است. تعدد حُقب (مرحله زمانی)، نشانگر تفاوت هر مرحله با مراحل دیگر است
تمام مشتقات «حقب»، به یک اصل و ریشه برمی گردد که به معنای حبس است. درباره سالی که باران در آن بند آمده باشد، گفته می شود: «حقب العام» (مقاییس اللغة). «أحقاب» ـ چنان که زمخشری گفته ـ ممکن است جمع «حَقِب» باشد; یعنی، کسی که به کمیابی خیرات و رزق گرفتار شده است.
رسول خدا(ص) فرمود: کسی که داخل آتش جهنم شود از آن خارج نمی گردد; مگر این که چند «حُقب» در آن توقف کند. مراد از «حُقب» شصت و اندی سال می باشد. و سال 360 روز است. هر روزی مثل هزار سالی است که شما آن را می شمارید. بنابراین کسی دل خوش نکند که در نهایتاز آتش خارج خواهد شد».
1 - درنگ طغیان گران در جهنم، دارای دوره هایی پیاپی و زمانی طولانی است.
2 - عذاب طغیان گران و فرورفتگان در گناه، دارای مراحل گوناگونی است.
3 - درنگ دوزخیان در جهنم، همراه با بی نوایی و محرومیت از خواسته ها است. [ نظرات / امتیازها ]

متوقفند در جهنم، دوره‌های طولانی مدتی.
«احقاب»: جمع حقب است و به معنای دوره‌های طولانی مدت است و این نشان می‌دهد که جهنم دارای دوره‌هایی طولانی مدت است، در ادامه سوره می‌فرماید: «فذوقوا فلن نزیدکم الا عذابا» و این آیه علت دوره دوره بودن جهنم را می‌رساند که هر دوره‌ای نسبت به دوره قبل عذاب بالاتری دارد. [ نظرات / امتیازها ]